Kaarten: Filo 5 - het etiket wetenschappelijk (ingekort) | Quizlet

de Wiener Kreis

groep filosofen & wetenschappers

• kwamen samen in Wenen (oostenrijk)

• denken na over wat wetenschap eigenlijk is

• Moritz Schlick, Rudolf Canap, Otto Neurath, Karl Popper, ...

wat probeerde ze te doen?

probeerden een strikte scheiding te maken tussen zinvolle (wetenschappelijke) uitspraken & onzin (metafysische) uitspraken

waaruit bestaat wetenschap volgens hen?

uit observaties waaruit wetten inductief worden afgeleid, die vervolgens worden geverifieerd of geconfirmeerd

logisch positivisme

stroming die stelt dat alleen uitspraken die empirisch (observatie/waarneming gebaseerd) en mathematisch-logisch verifieerbaar zijn, betekenisvol zijn & dus wetenschappelijk

inductie methode

vanuit waarnemingen zijn algemeen conclusies te trekken & is kennis te verzamelen

inductieve redenering (voorbeeld met zwanen)

je ziet 5 zwanen in een park, en ze zijn allemaal wit

→ je leidt af/denkt: "alle zwanen zijn wit"

wie sprak over het inductieprobleem & wat is het?

• david hume

probleem waarbij uit talloze bijzondere gevallen of waarnemingen geen absolute zekerheid af te leiden is

verifiëren

de juistheid/echtheid van iets bevestigen

→ een oplossing voor het inductieprobleem

→ door empirisch bewijs of logische analyse het bevestigen/vaststellen van de waarheid van uitspraken

confirmatie

bevestiging van een theorie door empirische waarnemingen

→ hoe meer bevestigingen een theorie, hoe groter de graad van waarschijnlijkheid

deductie

manier van redeneren waarbij je specifieke beweringen afleidt uit een algemene regel

nadeel verificatiecriterium

niet eenvoudig bepaalde uitspraken te controleren

→ ook al zijn er talloze waarnemingen die theorie bevestigen, maken die de theorie niet wetenschappelijk

→ valt nooit met zekerheid te concluderen dat een theorie waar is

→ kan altijd een tegenvoorbeeld gevonden worden (vb. zwarte zwaan)

falsificatie (Karl Popper)

stelde dat we niet op zoek moeten gaan naar de verificatie (bevestiging)

→ het is makkelijker een uitspraaktheorie te weerleggen (falsifiëren)

falsifiëren

aantonen dat een veronderstelling onjuist is

falsificatiecriterium

maatstaf om met tegenvoorbeelden te bepalen of een uitspraak (of theorie) te weerleggen is

voorbeeld van toepassing op de falsificatiecriterium

"alle honden hebben een staart" → falsifieerbaar: hond zonder staart vinden

stelling ≠ waar

Kritisch rationalisme (popper)

filosofische opvatting van wetenschap, waarbij fouten door kritisch na te denken worden opgespoord en via trial-and-error uit gemaakte fouten wordt geleerd

wie sprak over "anything goes"

paul feyerabend

wat zei hij? (feyerabendje)

elke idee over hoe tot kennis te komen, kan werken

→ we moeten verder kijken dan alleen maar de wetenschap

is feyerabend tegen de wetenschappelijke methode?

feyerabend is niet tegen de wetenschappelijke methode, maar stelde dat er meer is dan alleen dat

methodologische 'anarchisme'

afwezigheid van één gezaghebbende wetenschappelijke methode

→ zoveel andere manieren => zoveel andere uitkomsten

pluriforme methode

combinatie van veel verschillende methoden, die samen tot inzicht leiden

kritiek van feyerabend op de wetenschap

dat wetenschappers beweren dat wetenschappelijk onderzoek leidt tot objectieve feiten