🌱🦠 Mikrobiologia - 🔬🧫 Laby - 💉🧪 Posiew i hodowla

Show must go on...

🧫🌱 Podłoże z namnożonymi na nim mikroorganizmami.

📖💬 Mogą być płynne lub stałe (zależnie od konsystencji podłoża).

❓🔬 Czym jest hodowla mikrobiologiczna?

☁ Wzrost dyfuzyjny (równomierne zmętnienie, np. E. coli),

🍞 Kożuszek/błonka na powierzchni (np. Bacillus, Azotobacter),

⬇ Osad na dnie (np. paciorkowce, pakietowce).

❓🧪 Jakie trzy podstawowe typy wzrostu można zaobserwować w hodowlach płynnych?

🚥🌀 Różne typy wzrostu mogą występować w połączeniach (np. zmętnienie i osad).

🚥❗ Typ wzrostu zależy również od:

• ➕🧪 właściwości podłoża (np. kożuch nie pojawia się w obecności związków zmniejszających napięcie powierzchniowe);

• ❓⚗ sposobu prowadzenia inkubacji (np. kożuch i osad nie pojawią się w hodowli wytrząsanej).

❔🚥 Opisz zależności dotyczące powstawania różnych rodzajów wzrostów [3].

🧬🔍 Czysta kultura.

📖💬Mikroorganizmy w niej stanowią potomstwo jednej, pierwotnie wyizolowanej komórki.

❓🧫 Jak nazywamy hodowlę, w której rośnie tylko jeden gatunek mikroorganizmu wywodzący się od pojedynczej komórki?

🏷🦠 Szczepami.

📖💬 Są to mikroorganizmy tego samego gatunku, wyprowadzone z różnych czystych kultur, izolowanych niezależnie od siebie (mogą różnić się cechami, np. zjadliwością).

❓📑 Jak nazywamy kultury tego samego gatunku, ale pochodzące z niezależnych izolacji?

👁🟣 Kolonia.

🧮💬 Średniej wielkości kolonia zawiera około 10⁹ (miliard) komórek bakteryjnych.

❓👀 Jak nazywa się widoczne gołym okiem skupisko drobnoustrojów na podłożu stałym i ile mniej więcej zawiera komórek?

🌱🟩 Murawa (ang. bacterial lawn).

📖💬Występuje, gdy na płytkę wysiejemy bardzo dużo komórek i nie tworzą one oddzielnych kolonii, lecz rosną gęsto obok siebie.

❓🌿 Jaki typ wzrostu na podłożu stałym powstaje przy bardzo gęstym posiewie?

🌡🎨 Od rodzaju podłoża oraz sposobu inkubacji.

📖💬Przykład: Serratia marcescens wytwarza czerwony barwnik (prodigiozynę) tylko w temp. <30°C i w obecności tlenu.

❓🌈 Od jakich czynników zależy morfologia kolonii (wygląd, kolor)? Podaj przykład.

🥄🧪 Metalowe ezy, szklane pipety, głaszczki (szklane lub metalowe).

📖💬 Służą one do zaszczepiania podłoży płynnych i stałych oraz rozprowadzania zawiesiny.

❓🛠 Jakie podstawowe przyrządy laboratoryjne wykorzystuje się do posiewu mikroorganizmów?

Skup się na podłożach stałych oraz płynnych.

💧📏 Małą objętość (ok. 0,1 ml).

📍🧹 Materiał nanosi się pipetą na powierzchnię pożywki stałej, a następnie rozprowadza wyjałowioną głaszczką.

🧫💦 Przy ocenie liczebności próbę powtarza się kilka razy dla różnych rozcieńczeń.

❓🔬 Jaką objętość zawiesiny nanosi się zazwyczaj w metodzie posiewu powierzchniowego (na płytki Petriego ~9 cm)?

Określ też w jaki sposób ocenia się tą metodą liczebność mikroorganizmów.

📉🔢 Posiew redukcyjny (metoda suchych rozcieńczeń).

📖💬 Polega on na rozprowadzaniu materiału ezą w kolejnych sektorach płytki, wypalając ezę między sektorami, co pozwala uzyskać pojedyncze kolonie (czyste kultury).

❓🔥 Jak nazywa się metoda posiewu wykonywana ezą, służąca do uzyskania pojedynczych kolonii poprzez stopniowe rozcieńczanie materiału na płytce?

💉🐛 Igły mikrobiologicznej.

📖💬 Słupek z podłożem półpłynnym szczepi się wbijając igłę w głąb. Metoda ta pozwala sprawdzić zdolność bakterii do ruchu.

❓🏃 Jakiego narzędzia używa się do posiewu słupkowego (kłutego) w podłożu półpłynnym i jaką cechę bakterii on bada?

🧂⚠ Roztwór fizjologiczny (0,85% NaCl) – nie zawsze odpowiedni (brak buforowania, możliwy szok dla komórek).

👍 Zbuforowany roztwór fosforanowy (z dodatkiem peptonu/żelatyny) – lepszy, chroni komórki.

❓🧪 Czego używa się do rozcieńczania zawiesiny bakteryjnej i który roztwór jest bezpieczniejszy dla drobnoustrojów?

🥛🌡 Posiew wgłębny (metoda płytek lanych / pour plate).

⚙📖 Do pustej szalki wlewa się 1 ml próbki, a następnie zalewa 20 ml upłynnionego agaru o temp. 45–50°C.

🦠🤿 Powstałe w ten sposób kolonie nazywa się koloniami wgłębnymi.

❓🍲 W jakiej metodzie posiewu kolonie rosną wewnątrz pożywki (wgłębnie) i jaką objętość próbki się w niej stosuje?

🚰🔍 Metoda filtrów membranowych.

📖💬Stosuje się ją, gdy liczba drobnoustrojów w próbce (np. w wodzie pitnej) jest bardzo mała. Przesącza się dużą objętość (np. 100 ml) przez filtr membranowy.

❓🚿 Jaka metoda posiewu jest idealna do badania wody, gdy spodziewamy się małej liczby bakterii w dużej objętości cieczy?

🍽🦠 Nakłada się go na płytkę z podłożem stałym.

📖💬Bakterie osadzone na filtrze pobierają składniki z pożywki pod spodem i wyrastają w postaci kolonii na powierzchni filtra.

❓📄 Co robi się z filtrem membranowym po przesączeniu przez niego badanej cieczy?

🌡📦 W cieplarkach (inkubatorach).

📖💬 Utrzymują one odpowiednią temperaturę wymaganą do wzrostu danych mikroorganizmów.

❓🔥 W jakich urządzeniach prowadzi się inkubację naczyń z hodowlami (probówek, kolbek, szalek Petriego)?

🔄🌪 Wytrząsarki.

📖💬 Są to specjalne cieplarki z platformą wykonującą ruchy koliste, co zapewnia ciągłe mieszanie i napowietrzanie hodowli.

❓🧪 Jakie urządzenie stosuje się do inkubacji płynnych hodowli bakterii tlenowych i jaki jest cel jego działania?

📉🌬 Zmniejszenie stężenia tlenu.

📖💬 Hoduje się je w specjalnych urządzeniach umożliwiających modyfikację składu atmosfery.

❓🔬 Jakiej modyfikacji atmosfery wymagają podczas inkubacji mikroorganizmy mikroaerofilne?

🚫💨 Całkowite usunięcie powietrza.

📖💬 Na jego miejsce wprowadza się gaz obojętny (np. azot).

❓☠ Jakie warunki należy stworzyć w urządzeniu do inkubacji beztlenowców?

💨🌫 Azot (N2​).

❓🎈 Jaki jest przykładowy gaz obojętny wprowadzany do hodowli beztlenowców po usunięciu powietrza?

🏭🌿 Kapnofile.

📖💬 Wymagają one do wzrostu podwyższonego stężenia dwutlenku węgla (CO2​).

❓😤 Jak nazywają się mikroorganizmy, które wymagają zwiększonego stężenia dwutlenku węgla w atmosferze hodowlanej?

🤖🔬 Metody bezpośrednie.

📖💬 Wykorzystują one mikromanipulator – urządzenie pozwalające pod mikroskopem pobrać pojedynczą komórkę za pomocą szklanej kapilary i przenieść ją do jałowego podłoża.

❓🧪 Jak nazywamy grupę metod izolacji, w której fizycznie pobiera się pojedynczą komórkę drobnoustroju i jakiego urządzenia to wymaga?

🧫✅ Że pojedyncze kolonie są czystymi kulturami.

📖💬 Zakłada się, że każda kolonia wyrasta z podziałów pojedynczej komórki (choć w praktyce bakterie mogą być „sklejone”).

❓🤔 Na jakim podstawowym założeniu bazują metody pośrednie izolowania czystych kultur?

📉🖌 Posiew redukcyjny,

🌧 Wysiew powierzchniowy,

🍲 Metoda płytek lanych (kolonie rosną wgłębnie),

📄 Metoda filtracji membranowej.

❓📝 Wymień cztery techniki posiewu stosowane w metodach pośrednich do uzyskania oddzielnych kolonii.

🕵‍♂️🔄 Wykonuje się posiew redukcyjny.

📖💬 Materiał pobiera się z wybranej kolonii i ponownie posiewa, aby sprawdzić jednorodność wzrostu.

❓🔬 Co należy zrobić po pobraniu materiału z pojedynczej kolonii, aby potwierdzić, że rzeczywiście jest ona czystą kulturą?

🧪📈 Hodowla wzbogacająca (ang. enrichment culture).

📖💬 Metodę tę wprowadził do badań mikrobiolog M. Beijerinck.

❓👨‍🔬 Jak nazywa się metoda stosowana, gdy poszukiwanego mikroorganizmu jest bardzo mało w próbce w porównaniu do innych drobnoustrojów?

🎯🚫 Płynne podłoże selekcyjne.

📖💬 Dobiera się skład podłoża i warunki inkubacji tak, aby pożądany gatunek mógł się namnażać, a rozwój innych był zahamowany.

❓🧫 Na jakie podłoże (stałe czy płynne) wysiewa się próbkę w metodzie hodowli wzbogacającej?

🔢💧 Metoda seryjnych rozcieńczeń (dziesięciokrotnych).

📖💬 Próbkę należy rozcieńczyć (np. 10⁻¹,10⁻² itd.) przed posiewem powierzchniowym, aby uzyskać policzalne, izolowane kolonie.

❓📉 Co należy zrobić z próbką zawierającą bardzo dużą liczbę mikroorganizmów przed zastosowaniem metody posiewu powierzchniowego?

🧫🔢 30 a 300 kolonii.

📖💬 Taka liczba jest uznawana za wiarygodną statystycznie do obliczeń (poniżej 30 błąd jest duży, powyżej 300 kolonie się zlewają).

❓📊 Jaka liczba kolonii na płytce jest uznawana za odpowiednią do obliczania liczebności drobnoustrojów (JTK)?

🧫🔢 jtk (jednostki tworzące kolonie)

📖💬 lub w języku angielskim cfu (ang. colony forming unit).

❓📏 W jakich jednostkach podaje się wynik liczebności mikroorganizmów w metodach pośrednich?

💧📉 Metoda seryjnych rozcieńczeń dziesięciokrotnych.

📖💬 Należy przygotować kolejne rozcieńczenia próbki, aby zmniejszyć liczbę bakterii do poziomu policzalnego na płytce.

❓🧪 Co należy zrobić przed posiewem, jeśli badany materiał zawiera bardzo dużą liczbę mikroorganizmów?

🔢✅ Od 30 do 300 kolonii.

📖💬 Poniżej 30 wynik jest obarczony dużym błędem statystycznym, a powyżej 300 kolonie się zlewają i są trudne do policzenia.

❓📊 Jaka liczba kolonii na płytce jest uznawana za wiarygodną do obliczeń w metodzie posiewu powierzchniowego?

x = a × b × 10

🧮📝Gdzie:

a – średnia liczba kolonii na płytce;

b – odwrotność rozcieńczenia (przelicznik);

10 – przelicznik objętości (bo wysiewa się 0,1 ml, a wynik podaje w 1 ml).

❓📐 Jaki wzór stosuje się do obliczenia liczby jtk w 1 ml zawiesiny przy wysiewie 0,1 ml próbki?

🍔🏥 W mikrobiologii żywności i medycznej.

📖💬 W tych dziedzinach kluczowe jest poznanie liczby bakterii żywych, zdolnych do namnażania i wywoływania zakażeń lub psucia żywności.

❓🏭 W jakich dziedzinach mikrobiologii szczególnie stosuje się metody pośrednie (hodowlane) i dlaczego?

🔬🆚🧫 Metoda bezpośrednia (mikroskopowa) daje zazwyczaj wyniki wyższe niż metoda pośrednia (hodowlana).

❓📈 Która metoda określania liczebności – bezpośrednia (liczenie pod mikroskopem) czy pośrednia (liczenie kolonii) – daje zazwyczaj wyższe wyniki?

❌🌍 Brak uniwersalnego podłoża (nie ma pożywki, na której urosną wszystkie mikroorganizmy).

💤 Bakterie niehodowalne (ang. non-culturable).

🍇 Skupiska komórek (kilka sklejonych komórek tworzy jedną kolonię, co zaniża wynik).

❓📉 Dlaczego liczba bakterii oznaczona metodą pośrednią jest niższa niż rzeczywista liczba komórek w próbce środowiskowej? (Podaj 3 powody)

🧟‍♂🌱 Tylko mikroorganizmy żywe.

📖💬 Muszą one być zdolne do wytworzenia kolonii na stosowanym podłożu w danych warunkach inkubacji.

❓🧬 Jakie mikroorganizmy są zliczane w metodach pośrednich?