คำศัพท์ชีวะควรรู้ม.6

Neuro system

ระบบประสาท

Neuron

เซลล์ประสาท

Cell body,soma

ตัวเซลล์

Dendrite

เดนไดรต์,ตัวรับกระแสประสาท

Axon

แอกซอน,ตัวส่งกระแสประสาท

Neurotransmitter

สารสื่อประสาท

Myelin sheath

เยื่อไมอีลีน

Node of ranvier

โนตออฟลานเวียร์,ช่องว่างระหว่างเยื่อไมอีลิน

Synapse

จุดประสานประสาท,ไซแนปส์ บริเวณที่เกิดการส่งกระแสประสาท

Sensory neuron

เซลล์ประสาทรับความรู้สึก ทำหน้าที่ในอวัยวะรับสัมผัสต่างๆ

Interneuron,association neuron

เซลล์ประสาทประสานงาน คอยส่งกระแสประสาทต่อๆ

Motor neuron

เซลล์ประสาทสั่งการ ทำหนเาที่สั่งการกล้ามเนื้อลายในการตอบสนองต่อสิ่งเร้า

Unipolar neuron

เซลล์ประสาทขั้วเดียว พบที่ปมรากของไขสันหลัง

Psuedopolar neuron

เซลล์ประสาทขั้วเดียวเทียม พบได้ที่ปมประสาทรับความรู้สึก

Bipolar neuron

เซลล์ประสาทสองขั้ว พบที่เซลล์ประสาทบริเวณอวัยวะรับความรู้สึก

Mutipolar neuron

เซลล์ประสาทหลายขั้ว พบได้ที่สมองและไขสันหลัง

Nerve impulse

กระแสประสาท

Action potential

ศักยะงาน,แอ็คชั่นโพแทนเชี่ยล จุดที่ค่าศักย์ไฟฟ้าเยื่อหุ้มเซลล์ของเซลล์ประสาทมีค่าเป็นบวก

Unvoltage-gated channel(Na+,K+)

ช่องโปรตีนแบบโปรตีนแชลแนลทั่วไปที่ไม่มีช่องปิดแต่จำเพาะสารที่สามารถเข้าได้โดยกฎการแพร่

Voltage-gated channels(Na+,K+)

ช่องโปรตีนแบบโปรตีนแชลแนลทั่วไปที่มีการปิดเปิดตามแรงดันไฟฟ้า

Na+ - K+ pump

ช่องโปรตีนแบบแครีเออร์โปรตีนที่คอยปั้มNa+ เข้าในเซลล์ และ K+ ออกนอกเซลล์ ในอัตราส่วน3:2

Glial cell

เซลล์เกลีย เซลล์ที่คอยทำหน้าที่ช่วยเหลือเซลล์ประสาท

Resting stage

Na+ - K+ pump ทำงานตามปกติ Na+ voltage gated channels ปิดแบบพร้อมใช้งาน และK+ ปิด

Depolarization

Na+ voltage gated channel เริ่มเปิด K+

Threshold potential

เมื่อสิ่งเร้ามากระตุ้นที่บริเวณใดๆของเซลล์ประสาทจนส่งผลให้ความต่างศักย์บนเยื่อหุ้มเซลล์มีค่าประมาณ-50mV แล้วจะเกิดการปฏิกิริยา action potential ต่อๆไปยังบริเวณอื่นๆของเซลล์ประสาท

Repolarization

ระยะที่Na+ voltage gated channels ปิดแบบไม่พร้อมใช้งาน และ K+เริ่มเปิด

Hyperpolarization

ระยะที่ Na+ voltage gated channels จะเปลี่ยนจากปิดแบบไม่พร้อมใช้งาน เป็นปิดแบบพร้อมใช้งาน และ ประตูK+ค่อยๆปิด ทำให้ค่าศักย์ไฟฟ้าเยื่อเซลล์มีค่าต่ำกว่าปกติ(ค่าน้อยกว่า-70mV)

Gap junction

ช่องว่างระหว่างเยื่อหุ้มเซลล์ เช่น บริเวณปล่อยของแอกซอนและเดนไดรต์ของเซลล์ประสาทที่เกิดการไซแนปส์ไฟฟ้า

CNS ย่อมาจาก

Central nervous system (ระบบประสาทส่วนกลาง)

PNS ย่อมาจาก

Peripheral nervous system (ระบบประสาทรอบนอก)

CN ย่อมาจาก?

เส้นประสาทสมอง (cranial nerve)

SN ย่อมาจาก

(Spinel nerve) เส้นประสาทไขสันหลัง

ANS ย่อมาจาก

Autonomic nervous system (ระบบประสาทอัตโนวัติ)

SNS ย่อมาจาก

Somatic nervous system (ระบบประสาทโซมาติก)

Dura mater

เยื้อหุ้มสมองชั้นนอก หนาและแข็งแรงเนื่องจากประกอบมาจากคอลโลเจน

Arachnoid mater

เยื่อหุ้มสมองชั้นกลาง

Pia mater

เยื้อหุ้มสมองชั้นใน ติดกับสมองและไขสันหลัง พบหลอดเลือดมาหล่อเลี้ยง

CSF ย่อมาจาก

Cerebrospinal fluid (น้ำเลี้ยงสมองและไขสันหลัง) พบในโพรงสมองและช่องกลวงกลางไขสันหลังค่อยทำหน้าที่ระบายของเสีย ช่วยหล่อเลี้ยงและกันแรงสั้นสะเทือนที่กระทำต่อCNS

Fore brain

สมองส่วนหน้า(cerebrum,olfactory bulb,hypothalamus,thalamus and pineal gland)

Mid brain

สมองส่วนกลาง

Hindbrain

สมองส่วนหลัง (cerebellum,pons and medulla oblongata)

Brain stem

ก้านสมอง(pons + medulla oblongata + midbrain)

Spinal cord

ไขสันหลัง

ACh ย่อมาจาก

Acetycholine

NE ย่อมาจาก

Norepinephrine

Suspensory ligament

เอ็นยึดเลนส์ตา

Ciliary muscle

กล้ามเนื้อยึดเลนส์

Pinna

ใบหู

Ear durm,tympanic membran

เยื่อแก้วหู

Lateral line

เส้นข้างตัวของปลา ใช้ในการฟังเสียง

Papilla

ปุ่มลิ้น