Sprawdzian - geografia ,,Ludność i urbanizacja w Polsce"

Jakie mamy rodzaje bezrobocia?

* długotrwałe - pozostanie bez pracy przez dłużej niż rok
* frykcyjne - obejmuje krótkie przerwy w zatrudnieniu spowodowane zmianą miejsca pracy, przekwalifikowaniem się lub poszukiwaniem lepszej pracy
* strukturalne - wynika z niedostosowania kwalifikacji pracowników do zmieniających się wymagań runku pracy, często ma charakter długotrwały
* sezonowe - krótkotrwałe, powtarza się w określonych cyklach i wynika ze zmienności popytu na pracę w ciągu roku w niektórych branżach rolnictwa czy usług

Jakie są typy genetyczne wsi?

* owalnica - placowa o owalnym kształcie wyznaczonym przez dwie ulice ze zwartą zabudową (ulice otaczają centralnie położony plac i schodzą się ze sobą na krańcach)
* ulicówka - odznacza się zwartą zabudową po obu stronach jednej głównej drogi i regularnym układem wąskich pól uprawnych
* łańcuchówka - charakteryzuje się rozproszoną i nieregularną zabudową skupioną wzdłuż głównej drogi przecinającej należące do wsi i przedzielone miedziami grunty (łany)
* rzędówka - luźna zabudowa skupiona najwcześniej po jednej stronie drogi, która oddziela gospodarstwa od należących do nich szerokich psów pól uprawnych

Co to modernizacja wsi?

przejawia się poprawą warunków mieszkaniowych, rozbudowa dróg i sieci wodno-kanalizacyjnej lub unowocześnieniem rolnictwa

Co to urbanizacja wsi?

upodobanie się warunków życia na wsi i w mieście w związku z rozwojem działalności nierolniczej i wzrostem liczby osób utrzymujących się ze źródeł pozarolniczych

Cechy strefy podmiejskiej

* większą niż na wsi ale mniejsza niż w mieście koncentracja ludności,
* migracje wahadłowe - codzienne dojazdy,
* duże zróżnicowanie struktury zawodowej (wynika ze zmniejszania się działalności rolniczej)
* zróżnicowanie struktury użytkowania ziemi (rośnie udział gruntów zabudowanych i zurbanizowanych)
* współwystępowanie tradycyjnej wiejskiej zabudowy zagrodowej

Cechy życia na wsi (zalety)

* wolniejszy tryb życia, spokój, brak zgiełku,
* silne więzi miedzy mieszkańcami,
* dostęp do świeżej i zdrowej żywności
* duże poczucie bezpieczeństwa,
* mały ruch samochodowy,
* bliskość przyrody,
* małe zanieczyszczenie

Cechy życia na wsi (wady)

* słabe skomunikowanie się z miastem lub jego brak
* niedostatek obiektów infrastruktury społecznej,
* niski stopień rozwoju infrastruktury transportowej i technicznej,
* utrudniony dostęp do instytucji kulturalnych, oświatowych i sportowych, obiektów handlowych i opieki zdrowotnej,
* niższa jakość oferowanych usług,
* mniejsze możliwości zatrudnienia

Aglomeracja monocentryczna

wokół głównego, wielofunkcyjnego ośrodka koncentrują się mniejsze miejscowości (np. Łódź, Warszawa, Kraków, Wrocław)

Aglomeracja policentryczna

inaczej konurbacje, nie ma jednego dominującego ośrodka miejskiego, skupiają kilka miast podobnych pod względem liczby mieszkańców praz pełnionych funkcji (np. konurbacja górnośląska, Trójmiasto)

Partie lewicowe

SLD (Sojusz Lewicy Demokratycznej), Koalicja Obywatelska, PO, .N, iPL, Zieloni - zachodnia część Polski, głosują młodzi ludzie, mieszkańcy dużych miast, bardziej zamożni, osoby zatrudnione na stanowiskach kierowniczych lub w sferze budżetowej

Partie liberalne

PSL (Polskie Stronnictwo Ludowe) - zachodnia i północna część Polski, głosują rolnicy

PIS (Prawo i Sprawiedliwość)

narodowy konserwatyzm, solidaryzm, miękki eurosceptycyzm

PO (Platforma Obywatelska)

chrześcijańska demokracja, socjalliberalizm, liberalny konserwatyzm, proeuropeizm

NL (Nowa Lewica)

socjaldemokracja, socjalliberalizm, feminizm, antyklerykalizm, zielona polityka, proeuropeizm

SP (Solidarna Polska)

solidaryzm, narodowy konserwatyzm, eurosceptycyzm

PSL (Polskie Stronnictwo Ludowe)

agraryzm, chrześcijańska demokracja, centryzm, liberalny konserwatyzm

Konfederacja Wolność i Niepodległość

narodowy konserwatyzm, konserwatywny liberalizm, twardy eurosceptycyzm, nacjonalizm

Przyczyny ubóstwa (uwarunkowania zewnętrzne)

* bezrobocie
* wzrost cen
* stan zdrowia
* zdarzenia losowe
* wykluczenie komunikacyjne

Przyczyny ubóstwa (uwarunkowania indywidualne)

* nieodpowiednie wykształcenie,
* wielodzietność,
* uwarunkowania środowiskowe,
* bierność,
* czynnik kulturowy

Współczynnika przyrostu naturalnego - wzór

Wu = U : L · 1000 - współczynnik urodzeń

Wz = Z : L · 1000 - współczynnik zgonów

Wpn = Wu - Wz - współczynnik przyrostu naturalnego

Współczynnik feminizacji - wzór

K = L - M - liczba kobiet

Wf = K : M · 100 - współczynnik feminizacji

Współczynnik przyrostu rzeczywistego - wzór

Pn = U - Z - przyrost naturalny

Sm = I - E - saldo migracji

Pr = Pn + Sm - przyrost rzeczywisty

Wpr = (Pr : L) · 1000 - współczynnik przyrostu naturalnego

Współczynnika salda migracji

SM = I - E (imigranci - emigranci)

Czynniki wypychające Polaków z Polski

* bezrobocie
* niskie pensje
* niewystarczający poziom opieki zdrowotnej i edukacji,
* niewielkie szanse na rozwój zawodowy i niezadowolenie z życia osobistego

Czynniki zachęcające Polaków do wyjazdu z Polski

* większa pensja w innych krajach,
* możliwość zdobycia lepszego wykształcenia,
* lepszy standard życia,
* lepsza ochrona zdrowia

Mniejszość narodowa

obywatele naszego kraju, którzy mają odmienną kulturę, posługują się innym językiem i utożsamiają się z innym narodem mającym współcześnie własne państwo (np.: Niemcy, Ukraińcy, Białorusini, Rosjanie, Litwini, Żydzi, Ormianie, Czesi, Słowacy)

Mniejszość etniczna

utożsamiają się z innym państwem niemającym współcześnie własnego państwa (np.: Romowie, Tatarzy, Łemkowie, Karaimi )

Przyczyny zmniejszania się współczynnika dzietności w Polsce

* wydłużenie się czasu edukacji,
* upowszechnienie się konsumpcyjnego stylu życia,
* wyrównanie szans kobiet i mężczyzn na rynku pracy,
* zmniejszenie się liczby zawieranych małżeństw i wzrost liczby rozwodów,
* zwiększenie się popularności związków nieformalnych,
* powszechność antykoncepcji

Działania przeciw zmniejszaniu się współczynnika dzietności w Polsce

* rozwiązania ułatwiające łączenie życia zawodowego z rodzinnym,
* wprowadzenie urlopów macierzyńskich i ojcowskich,
* prowadzenie klubów dziecięcych
* większe wsparcie finansowe dla rodzin z dziećmi,

Migracja

zmiana miejsca pobytu np.: miejsca zamieszkania

Migracje wewnętrzne

w obrębie kraju, spowodowane były zmianami granic po II wojnie światowej, po niej głównie występowały migracje ze wsi do miast. Migracje te są podyktowane: sprawami rodzinnymi, względami zawodowymi, kwestiami związanymi z edukacją

Migracje zagraniczne

za czasów II wojny światowej - ze względów ekonomicznych, reparacji lub względów politycznych.

Teraz ze względów zarobkowych i czynników społecznych \`(poczucie bezpieczeństwa)