BBG Leerpad 1/ 1.5

Zenuwstelsels

Centrale zenuwstelsel

= hersenen + ruggenmerg

Beide drijven in hersenvocht (beschermd tegen schokken).

Beide beenachtige structuur (schedel + ruggengraat).

Ruggenmerg: eenvoudige reflexen (bv. voet weg als je op iets stapt).

Hersenen: complexere functies (bv. kan niet staan/ lopen zonder dat info geintegreerd word).

Perifere zenuwstelsel

Alles behalve hersenen en ruggenmerg.

Bestaat vooral uit sensorische en motorische neuronen.

• Somatische zenuwstelsel → controleert interacties van lichaam met buitenwereld.

  • Bewuste controle over (bewegingen etc.)

  • Ook wel willekeurig zenuwstelsel genoemt.

• Autonome zenuwstelsel → controleert inwendig (organen sturen + info etc.).

  • Geen/ weinig controle over

  • Ook wel onwillekeurig zenuwstelstel genoemt.

    • Symatisch stelsel = actief → energie verbruik → stress + opwinding etc.

    • Parasympatisch stelsel = rust → energie herstel/ bewaring.

      • Bijna alle organen signalen van beide (anders reageren in rust/ stress).

    • Enterisch zenuwstelsel = neuronen in spijsverteringskanaal → slokdarm tot anus. Kan zonder input van hersenen functioneren.

      • Kan gedrag beinvloeden → nervus vagus → zenuw die hart, longen en spijsvertering aanstuurt.

      • Produceert 50% van alle dopamine

      • Produceert 95% van alle seratonine

      • Studies leggen link psychische condities (bv. autisme → 4x meer darmproblemen).

Somatische zenuwstelsel

• Somatische zenuwstelsel → controleert interacties van lichaam met buitenwereld.

  • Bewuste controle over (bewegingen etc.)

  • Ook wel willekeurig zenuwstelsel genoemt.

Autonome zenuwstelsel

• Autonome zenuwstelsel → controleert inwendig (organen sturen + info etc.).

  • Geen/ weinig controle over

  • Ook wel onwillekeurig zenuwstelstel genoemt.

    • Symatisch stelsel = actief → energie verbruik → stress + opwinding etc.

    • Parasympatisch stelsel = rust → energie herstel/ bewaring.

      • Bijna alle organen signalen van beide (anders reageren in rust/ stress).

    • Enterisch zenuwstelsel = neuronen in spijsverteringskanaal → slokdarm tot anus. Kan zonder input van hersenen functioneren.

      • Kan gedrag beinvloeden → nervus vagus → zenuw die hart, longen en spijsvertering aanstuurt.

      • Produceert 50% van alle dopamine

      • Produceert 95% van alle seratonine

      • Studies leggen link psychische condities (bv. autisme → 4x meer darmproblemen).

Symatisch stelsel

• Symatisch stelsel = actief → energie verbruik → stress + opwinding etc.

Parasympatisch stelsel

• Parasympatisch stelsel = rust → energie herstel/ bewaring.

  • Bijna alle organen signalen van beide (anders reageren in rust/ stress).

Enterisch zenuwstelsel

• Enterisch zenuwstelsel = neuronen in spijsverteringskanaal → slokdarm tot anus. Kan zonder input van hersenen functioneren.

  • Kan gedrag beinvloeden → nervus vagus → zenuw die hart, longen en spijsvertering aanstuurt.

  • Produceert 50% van alle dopamine

  • Produceert 95% van alle seratonine

  • Studies leggen link psychische condities (bv. autisme → 4x meer darmproblemen).