FILIPINO EXAM REVIEW

***Mawu***

*Siya ang ina nina Sagbata at Sogbo*

***nagtatalo***

*Ang magkapatid ay laging ______*

***desisyon***

*Hindi sila magkasundo sa kanilang _____*

***Sogbo***

*Siya ang namuno sa itaas sa bahagi ng kalawakan* 

***kayamanan***

*Ang tanging dinala ni Sagbata sa kanyang pag-alis* 

***Tubig at apoy***

*Iniwanan ni Sagbata sa kanyang pag-alis* 

***Wututu***

*Isang ibon na malapit kay Sogbo* 

***Hindi pag-ulan***

*Naging problema sa lugar na pinamunuan ni Sagbata* 

***Sagbata***

*Siya ang panganay sa magkapatid; namumuno sa ilang bahagi ng kalawakan*

***African-American - makata - dula***

*Si James Mercer Langston Hughes, na isang _____ ay isang _____, nobelista at manunulat ng ______*

***Lola***

*Dahil nagkahiwalay ang kanyang mga magulang, malaking bahagi ng kaniyang kabataan ay ginugol niya kasama ang kaniyang* 

***Labin-tatlong taong gulang - Ina***

*Noong siya ay ______ taong gulang siya ay bumalik sa kaniyang ______*

***High school***

*Nang matapos niya ang pagaaral sa _____ lumipat siya sa kanyang tunay na ama*

***pag-tutula***

*Kahit siya ay abala sa trabaho hindi niya nakalilimutan ang paggawa ng ______*

***Vachel Lindsay***

*Isinama ni ______ si Hughes sa lahat ng pagbasa ng kanyang tula*

***Tagapag-linis***

*Nakilala at naging tanyag si huges na minsang naging _____*

*Dahil lumipat si Hughes sa Cleveland, Ohio*

***Dito niya nabasa ang mga tula ni Carl Sambung na nagkaroon ng impluwensiya sa kaniya***

***Kaya hindi tinapos ni Hughes ang kaniyang pag-aaral***

*Nagkaroon si Hushes ng hindi magandang karanasan sa Columbia University*

***Kaya nagtrabaho na lamang si Hughes***

*Hindi ipinagpatuloy ni hughes ang pag-aaral*

***Kung kaya’t kahit abala sa trabaho si Hughes ay lumilikha pa rin siya ng tula***

*Lubhang hilig ni Hughes ang pagsusulat ng tula*

***Iba’t ibang uri na trabaho ang kaniyang naranasan***

*Dahil sa kasipagan ni Hughes*

***Kaya natuklasan ang galing ni Hughes sa pagsulat ng tula***

*Inilagay ni Hughes sa gilid ng plato ng isang sikat na makata ang kaniyang tula*

***Kaya naisama ni Lindsay si Hughes sa lahat ng pagbasa ng kaniyang tula***

*Natuwa ng labis ang sikat na makatang si Lindsay*

***Kaya naman si Hughes na ngayon ay isa sa mga hinahangaang makata***

*Naging tanyag at nakilala si Hughes*

***Wayne Visser***

*Ang may-akda ng African Pilgrimage*

***Amelia V. Bucu***

*Isinalin niya ang Banal na Paglalakbay (African Pilgrimage)*

***Tulang Liriko o Pandamdamin***

*Sa tulang pandamdamin hayagang sinasabi ng makata sa mga mambabasa ang kanyang saloobin at pananaw. Tinatawag din itong tulang ____.*

***Tulang Patnigan***

*Ang uring ito ng tula ay paligsahan sa pagbigkas na may pinagtatalunan.*

* *Ang debate at talumpati ay mga halimbawa ng tula na binibigkas nang patula, may pinagtatalunan ito at ginagamit sa paglalaro*

***Tulang Padula***

*Uring ito ng tula ay ginagawa sa pagtatanghal sa mga dulaan at ang diyalogo ng mga tauhan ay binibigkas nang patula tinatawag itong tulang padula*

***Tulang Pasalaysay***

*Naglalahad ng mga pangyayari sa buhay. Ito ay pumapaksa sa pakikipagtagisan ng talino, pag-ibig at mga kababalaghan na mahirap paniwalaan*

* *Ang Bidasari ay isang halimbawa ng tulang padula at maituturing ding isang epiko.*

***Tugma***

*Ang elemento ng sukat ng tula ay nagtataglay ng katangiang pagkakapareho ng tunog sa bawat dulo ng taludtod*

***Talinghaga***

*Katangian o sangkap ng tula na piling-pili ang mga salita, kataga o parirala na di-tuwirang o di-hayagang nagbibigay ng kaniyang pagpapakahulugan*

***Sukat***

*Ang bilang ng mga pantig sa bawat taludtod na aanimin, wawaluhin at lalabindalawahin ay katangian ng elemento ng _____*

***Kariktan***

*Ang bilang ng mga pantig sa bawat taludtod na aanimin, wawaluhin at lalabindalawahin ay katangian ng elemento ng _____*

***Tula***

*Ang isa sa mga sangay ng panitikan na nagtataglay ng saknong taludturan, sukat, at tugma ay tinatawag na ____*

**Africa**

Saang bansa nagmula ang maikling kuwentong “Patungo Kung Saan”

**Lilian Akampurira Aujo**

Siya ang orihinal na sumulat ng maikling kuwento

**Amelia V. Bucu**

Siya naman ang nagsalin ng maikling kuwento

**Millioni Taano**

Ito ay katumbas ng 5 Million

**Gomesi**

Isa itong damit sa Africa

**Mzee**

Ito ang pagtawag sa kanilang Ama

**Pating**

Ang tawag ni Vincent sa taong nagpapautang na may interes

**Pera**

Ang hinihinging tulong ng ama ni Vincent

**Katumwa**

Siya ang nagpapautang ng salapi

**Gonja**

Isang prutas sa Africa

**Balat sibuyas**

maramdamin

**Suntok sa buwan**

imposible

**Iguhit sa noo**

tandaan

**Magaan ang bibig**

palabiro

**Lumaki ang ulo**

yumabang

**Buhay ang loob**

matapang

**Nagdildil ng asin**

naghihirap

**Maiksi ang pisi**

mayamutin

**Masamang damo**

Masamang tao

**Langis at tubig**

magkaaway

**F.W. De Klerk**

Huling pangulo ng Apartheid

**Mandela**

Unang hindi puting pangulo ng Africa

**Apartheid**

Pampulitikang sistema noon sa Timog Africa

**1980**

Ito ang taon ng natapos ang Apartheid

**segregasyon**

Pagbubukod ng kulay puti sa kulay itim

**Puti**

Sila ang nanungkulan at humawak ng posisyon

**1940**

Ito ang taon ng nagsimula ang Apartheid

**Nobela sa Kapayapaan**

Gantimpalang natanggap ni Mandela

**Timog Africa**

Ang bansa na sumailalim sa Apartheid

**Pormal**

Ang uring ito ng sanaysay ay gumagamit ng piling-piling salita at tayutay

**Impormal**

Sa sanaysay na ito:

* Ang manunulat ay gumagamit ng mga pananalitang pangkaraniwan
* Binibigyang-diin dito ang mga karanasan at isyung kinasasangkutan ng mambabasa
* Madali itong nakukuha ng mga mambabasa kaya madaling maintindihan ang sanaysay

**Unoka**

**Ama ni Okonkwo**

**Pinakamahusay na mambubuno ng siyam na nayon**

**Upang mapatunayan ni Okonkwo ang kaniyang kakayahan, nagapi nya ang ___**

**Tatlo at dalawa**

**Nakapangasawa siya ng ___ at nakapagpundar ng ___ kamalig na punong-puno ng tubig**

**Mbaino**

**Kung saan nakatira si Okonkwo**

**Ikemefuna**

**Isa sa napagtagumpayan niya ang pagtatanggol sa isang bata nangangalang ___**

**Unofia**

**Pinatay ng ama ni ikemefuna ang isang ___**

**Nyowe**

**Anak ni Okonkwo na umanib na sa Kristiyanismo**

**M-banta**

**Pinasok rin ng mga misyonero ang nayon ng ___**

***Pangatnig***

*Ito ang tawag sa mga salitang nag-uungay ng dalawang salita, parirala , o sugnay pinagsusunod-sunod sa pangungusap.*

***Pang-angkop***

*Ito ay mga katagang nag-uugnay sa panuring at salitang tinuturingan*

***g***

*Ginagamit o dinidikit ang _ kung ang salita nagtatapos sa n*

***Na***

*Ginagamit ang pang-angkop na _ kung ang salita ay nagtatapos sa katinig*

***ng***

*Ginagamit ang pang-angkop na ng kung ang salita ay nagtatapos sa patinig*

***Pang-ukol***

*Ito ang tawag sa mga kataga o salitang nag-uugnay sa isang pangngalan sa iba pang salita sa pangungusap.*

**Trip to Quiapo: Scriptwriting Manual**

**Akalat ni G. Ricky Lee**

**Blocking**

**Puwestuhan ng tao sa entablado**

**Balance**

**Kailangan laging ___ ang mga kaganapan at blockings sa tanghalan**

**Focus**

**Sa bawat eksena mahalagang makita ang ___ o sentro ng pangyayaring nagaganap sa entablado**

**Mastery**

**Ibig sabihin kailangan ng seryoso at disiplinadong pagsasanay upang mainternalista ang buong dula**

**Unity/Harmony**

**Kailangang maipakita ang kaisahan ng lahat na sangkot sa kabuoan ng dula, mula sa mga kagamitan at props, kasuotan, disenyong pamproduksiyon hanggang sa relasyon ng mga tao sa harap at likod ng entablado**

**Dynamics**

**Ito ang usapin ng konsepto ng hina at lakas lalo na sa usapin ng mga tunog at musikang ginagamit sa dula**

***Dr, Jose Protacio Mercado Rizal Alonzo y Realonda***

*Buong pangalan ni Jose Rizal*

***Noli Me Tangere (Disyembre 1886)***

*Sa lupaing Madrid at Germany, ay sinimulan ni Rizal ang kanyang unang nobela. Ano ang pamagat ng kanyang unang nobela?*

***GomBurZa (Padre Mariano Gomez, Padre Jose Burgos and Padre Jacinto Zamora)***

*Tuwiran ang pagtukoy ng may-akda sa paghahandog niya ng El Fili. sa _______*

***Hunyo 19, 1861***

*Kapanakan ni Rizal*

***“Sa Aking Mga Kabata”***

*Umusbong ang hilig niya sa pagsulat sa murang edad sa tulang isinulat na may pamagat na ________*

***Ateneo Municipal***

*Ipinag-patuloy niya ang pag-aaral sa _____*

***Calamba, Laguna***

*Lugar ng Kapanganakan ni Rizal*

***Pepe***

*Palayaw ni Rizal*

***10***

*Bilang ng Kapatid ni Rizal*

***Josephine Bracken***

*Asawa ni Riza*

***Francisco***

*Anak ni Rizal*

***Disyembre 30, 1896***

*Kamatayan ni Rizal*

***Jose Taviel de Andrade***

*Siya ang Tinyente na naatasang siguruhin ang kaligtasan ni Rizal*