Kaarten: Ges 5 - De Eerste Wereldoorlog (1914-1918) en de Verdrag van Versailles | Quizlet

oorzaken van de eerste wereldoorlog

• politieke spanningen: nationalisme, revanchisme (Duitsland wil wraak na verlies tegen Frankrijk), conflict op de Balkan door steun aan Slavische onafhankelijkheidsbewegingen

• imperialisme en koloniale rivaliteit: concurrentie tussen Europese grootmachten (GB, Frankrijk, Duitsland, Rusland)

• bondgenootschappen: Triple Alliantie & Triple Entente zorgde voor escalatie

• bewapening: snelle groei van legers en marines (Duitsland en GB) => leidde tot wapenwedloop

• economische verschuiving; groei van VS & Duitsland als industriële grootmachten

nationalisme

grote liefde voor eigen land, volk en cultuur

revanche (revanchisme)

politieke stroming gericht op wraak nemen na een nederlaag

wapenwedloop

strijd/competitie tussen landen om wie de meeste en krachtigste wapens heeft/kan ontwikkelen

bondgenootschappen

een afspraak tussen twee of meer landen om elkaar te helpen, bijvoorbeeld bij een oorlog

bewapening

het proces waarbij landen hun legers en marine versterken, oa met meer soldaten & wapens

aanleiding tot de eerste wereldoorlog

• moord op kroonprins Frans-Ferdinand en zijn vrouw op 28 juni 1914 door Gavrilo Princip (Servische nationalist) => leidde tot spanning tussen Oostenrijk-Hongarije en Servië

wat gebeurde na de moord van de prins?

• door de betrokkenheid breidde het conflict zich snel uit

→ Duitsland viel via België Frankrijks aan, GB verklaarde daarop de oorlog aan Duitsland

wanneer werd de eerste oorlog verklaard?

28 juli 1914: oorlogsverklaring Oostenrijk-Hongarije aan Servië

blitzkrieg (bliksemoorlog)

snelle, beweeglijke oorlogvoering

wat waren de bondgenootschappen?

Triple Alliantie: Duitsland, Oostenrijk-Hongarije, Italië

Triple Entente: Frankrijk, Rusland, Groot- Brittannië

waarom wordt het een "wereld" oorlog genoemd?

nog nooit zo een groot conflict

→ op 3 continenten: Europa, Azië en Afrika

→ soldaten uit alle 5 continenten

waarom een "totale oorlog"?

alle mensen (samenleving) en moderne middelen (industriële revolutie)

→ dit houdt in dat niet alleen de legers vochten, maar dat de gehele maatschappij meevocht. arbeiders moesten meevechten, waardoor er een groot gebrek aan voedsel ontstond.

loopgravenoorlog (stellingenoorlog)

oorlog waarbij strijdende partijen zich ingraven in loopgraven, wat leidt tot langdurige en statische gevechten

tweefrontenoorlog

oorlog waarbij in twee gebieden tegelijk gevochten wordt

Von Schlieffenplan

Duits militair plan om Frankrijk snel te verslaan via een inval door België om een tweefrontenoorlog te vermijden.

→ binnen 6 weken

werkte het von schlieffenplan?

nee, het was geen succes

→ frankrijk niet op 6 weken veroverd

domino-effect

het fenomeen waarbij een conflict tussen twee landen door bondgenootschappen snel uitbreidt naar een groter internationaal conflict.

niemandsland

het gebied tussen de loopgraven van de geallieerden en de loopgraven van de centralen aan het westfront.

→ het gebied van niemand

luisterpost

een gevaarlijke en cruciale plek om informatie over de vijand te verzamelen

welke nieuwe wapens zijn er gekomen?

(Britse) tanks, vlammenwerpers, mitrailleurs, gifgas, Duitse jachtvliegtuig

de Duitse inval in België

• duitse invasie met grote overmacht en brute repressie

• verwoestingen in steden zoals Leuven, met vernieling van bibliotheek en massale deportaties

• vluchtelingenproblematiek, armoede en angst, vooral onder moeders en vrouwen

waar zat het Belgisch leger?

achter Ijzer

→ Ijzervlakte onder water

→ extreme terreur maar bijna hele land onder bezetting

kanteljaar 1917

• VS mengt zich in 1917 door Duitse onbeperkte duikbotenoorlog en Zimmermanntelegram

• Rusland verliest motivatie en verlaat de oorlog na de communistische revolutie (vrede van Brest-Litovsk)

→ (gevolg) verlies grondgebied aan Duitsland

• 1918 geallieerde opmars door blokkades en offensieven (de geallieerden winnen terrein aan het Westfront)

Zimmermanntelegram

Geheim Duits telegram met de aankondiging van de onbeperkte duikbotenoorlog en de vraag of Mexico de VS wilde aanvallen (1917)

wanneer en waar was de wapenstilstand?

om 11u op 11 november 1918 wapenstilstand ondertekend in Compiègne, Duitsland

→ geen onderhandeling, 'dictaat' => verplicht ondertekenen

Verdrag van Versailles

verdrag gesloten na de Eerste Wereldoorlog (1919) tussen de geallieerden en Duitsland.

wie was aanwezig en wie was niet aanwezig bij het Verdrag van Versailles?

27 landen aanwezig

hoofdrolspelers: de 'Grote Drie': VS, FR & GB

zonder deelname van verliezers, Rusland en kolonies

wanneer werd het verdrag van versailles ondertekend

28 juni, een symbolische datum (moord van kroonprins)

wat waren de gevolgen van het verdrag?

• duitsland kreeg zware herstelbetalingen, beperkte leger, verlies grondgebied en kolonies

• nieuwe grenzen in Europa, verdwijnen van keizerrijken

• verdrag leidde tot ontevredenheid en nationalistische spanningen, wat nieuwe oorlog in de toekomst voorbereidde

belangrijke data:

28 juni 1914: Moord op Frans Ferdinand; start directe aanleiding WO I

28 juli 1914: Oostenrijk-Hongarije verklaart oorlog aan Servië

11 november 1918: Wapenstilstand ondertekend; officiële einddatum WO I

1919: Vrede van Versailles getekend

1 oktober 2010: Duitsland betaalt laatste schulden af uit WO I.