BBG Leerpad 1/ 1.4

Neurotransmitter

Zelfde kan ander invloed hebben in ander deel van het brein.

7 belangrijke neurotransmitters:

1. Dopamine

2. Noradreline

3. Serotonine

4. Acetylcholine

5. GABA

6. Endorfine

7. Oxytocine

Dopamine

3 grote cummunicatieroutes → starten in middenhersenen (mesen cefalon)

1. Bewegings controle → tekort → bewegingsproblemen (spierstijfheid etc.) bv. parkinson.

2. Denken (planning, doelgericht…) → overgevoeligheid → bv. schitzofrenie/ hallucinaties. *naar frontale lob

3. Samen met Noradreline en Serotonine regulatie emoties + motivatie (bv. gevoel tevrendenheid na belong) → probleem = bv drugs/ alcohol verslaving.

*Mediactie voor bv. parkinson kan hallucinaties geven.

*Kan zowel remmen als prikkelen

Speelt een rol bij beweging

Een tekort aan dopamine in de route van het mesencefalon (middenhersenen) naar de basale ganglia is gelinkt aan bewegingsmoeilijkheden vb. Parkinson

 

Speelt een rol bij plannen en denken

Een overgevoeligheid voor dopamine in de route van het mesencefalon (midden hersenen) naar de frontale lob speelt een rol bij schizofrenie.

 

Speelt een rol bij motivatie

Dopamine speelt ook een rol bij verslaving

Noradreline en Serotonine

Gemoedstoestand → - → bv. depressie → antidepreciva ontwikkeld → onderdrukken heropname in de synaptische spleet (daardoor + tijd om in te werken).

Seratonine: DIt is een overwegend stimulerende neurotransmitter

 Speelt een rol bij onze stemming.

Het geeft een gevoel van sereniteit, rust en tevredenheid.Naast dopamine en noradrenaline speelt een tekort aan serotonine een rol bij depressie.

Speelt een rol bij slaap

Speelt een rol bij eetlust

Speelt een rol bij seksueel gedrag

Speelt een rol bij pijn.

Noradreline: Is betrokken bij het reguleren van alertheid, aandacht en stressrespons

Naast serotonine en dopamine speelt het een rol bij depressie.

Acetylcholine

Bewegingscontrole + geheugen. Motorische neuronen + samentrekken skeletspieren.

*Speelt een rol bij beweginscontrole (efferente zenuwbanen)

Zorgt ervoor dat skeletspieren samentrekken. Bij botulismsme, een vergifitiging na eten van bedroven voedsel voorkomt afgifte van Acethylcholine , wat kan lijden tot verlamming en de dood. Het gif van de zwarte weduwe veroorzaakt massale afgifte van acetylcholine wat resulteert in spierspasmen.

 

Speelt een rol bij het geheugen

Een vermindering van acetylcholine leidt tot verminderde alertheid, aandachtsprooblemen en moeilijheid bij het onthouden van nieuwe informatie. Afname van Acetylcholine speelt een rol bij ouderdomsdementie.

Speelt een rol bij 'rest and digest'

Acetylcholine activeert het parasympatisch zenuwstelsel en zorgt ervoor dat het lichaam tot rust komt, energie spaart en herstelprocessen in gang zet.

GABA

Belangrijkste inhibitorische (verlagen van kans op actiepotentiaal) neurotransmitter, vooral bij interneurenen (schakelneuronen).

*We weten hier het minste over van de 7 die we moeten kennen = wrss betrokken bij veel functies. Nu bekend: behandelen angst+ slapeloosheid= verslavende middelen → soms voorgeschreven bij epeleptie aanvallen = neurologische stoornis → deel hersenen ongecontroleerd vuuren.

*De belangrijkste inhibitorische neurotransmitter.

GABA zorgt ervoor dat de hersencellen minder gevoelig worden.

Vooral gekend omwille van zijn mogelijkheden bij het behandelen van angst en slapeloosheid.

Endorfine

= morfine van lichaam = pijnreducerend + kunnen vechten/vluchten met pijn.

Meer → meer honger.

*Zijn verantwoordelijk voor de roes bij sporters

Oxytocine

Voornaamste functie is het bevorderen van sociaal contact, het overwint de afkeer tot lichamelijk contact bij liefdeskoppels en verzorging van kinderen.

Glutamaat

Belangrijkste stimulerende neurotransmitter

Glutamaat zorgt ervoor dat de hersencellen gevoeliger worden. 

Ook op lange termijn zorgt het dat de verbinding tussen hersencellen versterken.

Glutamaat is onder andere rijkelijk voorhanden in de hippocampus

Neurotransmitters tijdens/ te maken met liefde:

• Seratonine

• Cortisol

• Vasopressine

• Oxytocine

Seratonine

= Neurotransmitters tijdens/ te maken met liefde

Steming + stabiliteit → bij verliefdheid vaak minder

Cortisol

= Neurotransmitters tijdens/ te maken met liefde

Stressrespons tijdens verliefdheid (lichamelijke spanning)

Vasopressine

= Neurotransmitters tijdens/ te maken met liefde

Versterkt lange-termijn binding

Oxytocine

= Neurotransmitters tijdens/ te maken met liefde

Verbondenheid, vertrouwen en knuffels (=Knuffelhormoon)