Studied by 0 people
Wszystko potrzebne mi do drugiej klasy biologii. Zakres podstawowy. Podręcznik: "Biologia na czasie 2. Zakres podstawowy" Nowa Era (2019). Notatki są moje, zdjęcia z podręcznika o ile nie jest napisane inaczej. Zestaw jest nieskończony, ostatni dział, jaki obejmuje to układ krążenia.
Jak hierarchicznie zbudowane są nasze organizmy?
Jakie wyróżniamy rodzaje komórek?
Jakie wyróżniamy rodzaje tkanek?
Jak zbudowana jest komórka zwierzęca?
Jakie wyróżniamy układy narządów w organizmie człowieka?
Czym jest homeostaza? Czym się przejawia?
Homeostaza to zdolność organizmu do utrzymania względnie stałych warunków środowiska wewnętrznego.
Na przykład mniej więcej stałe są:
temperatura ciała
ciśnienie krwi
pH krwi
stężenie glukozy we krwi
stężenie O i CO2
uwodnienie organizmu
Do czego służy tkanka nabłonkowa? Jak jest zbudowana? Gdzie się znajduje?
Tkanka nabłonkowa ma za zadanie ochraniać. Dlatego też jej komórki ściśle do siebie przylegają. Pomiędzy nimi jest mało substancji międzykomórkowej. Komórki ułożone są w warstwy na błonie podstawnej.
Tkanka nabłonkowa np. wyściela ściany wewnętrzne narządów.
Do czego służy tkanka łączna? Jak jest zbudowana?
Tkanka łączna ma wiele rodzajów, dlatego ma różne zadania, przykładowo tkanka tłuszczowa żółta spełnia funkcje ochronne i termoregulacyjne.
Jej budowa też jest różna, ale w gruncie rzeczy są to luźno ułożone komórki, pomiędzy którymi znajduje się dużo substancji międzykomórkowej.
Wymień rodzaje tkanki łącznej
Tkanki łączne chrzęstna i kostna są też czasem razem nazywane tkanką łączną podporową
Jakim rodzajem tkanki jest krew? Do czego służy krew?
Krew to tkanka łączna (luźne komórki w substancji komórkowej - w tym przypadku osoczu).
Krew odpowiada za transport tlenu, odporność i termoregulację.
Z czego składa się krew? Jakie funkcje pełnią poszczególne składniki?
Do czego służy tkanka mięśniowa? Jakie wyróżniamy rodzaje tkanki mięśniowej? Jak jest zbudowany każdy z nich?
Tkanka mięśniowa odpowiada za ruch i transport (np. w jelitach).
Dzieli się na tkankę mięśniową poprzecznie prążkowaną szkieletową, tkankę mięśniową poprzecznie prążkowaną serca i tkankę mięśniową gładką.
Do czego służy tkanka nerwowa? Jak jest zbudowana?
Tkanka nerwowa służy do odbierania, przetwarzania i przekazywania informacji.
Składa się z komórek nerwowych i komórek glejowych.
Jak zbudowany jest neuron?
Typowy neuron jest zbudowany z ciała komórki oraz odchodzących od niego wypustek: aksonu i dendrytów.. Neurony kontaktują się między sobą poprzez synapsy, tworząc sieci neuronowe.
(wikipedia)
Jakie wyróżniamy warstwy skóry?
Naskórek (dzielący się na warstwę zrogowaciałą i warstwę rozrodczą) i skórę właściwą. Jest jeszcze warstwa podskórna, ale ona nie jest częścią skóry.
Jakie są elementy skóry?
Jakie są funkcje skóry?
Jakie są wytwory naskórka?
Czym zajmuje się dermatologia?
Budową i funkcjonowaniem skóry oraz jej chorobami
Wymień przykładowe choroby skóry, ich przyczyny, symptomy i profilaktykę
Trądzik pospolity
Przyczyna: za dużo łoju, który nie może się wydostać. Mnożą się bakterie i powstaje stan zapalny
Profilaktyka: właściwa higiena skóry, unikanie słodyczy i ostrych potraw
Czerniak - nowotwór skóry
Przyczyna: zmiany w materiale genetycznym
Profilaktyka: unikanie nadmiernej ekspozycji na promienie słoneczne, unikanie korzystania z solarium, samodzielna kontrola znamion i wizyty u dermatologa
Jak rozpoznać?
A - asymetryczny kształt
B - brzegi nierówne lub postrzępione
C - czarny, czerwony, jasnobrązowy, niebieski lub niejednolity kolor
D - duża średnica, większa niż 6 mm
E - ewoluowanie zmian w czasie
Czym jest część bierna, a czym część czynna układu ruchu?
Jakie są funkcje szkieletu?
Wymień nazwy najważniejszych kości tworzących szkielet
Jakie są rodzaje połączeń kości?
Połączenia ścisłe:
więzozrosty
chrząstkozrosty
kościozrosty
Połączenia ruchome:
Jak zbudowany jest staw?
Z czego składa się szkielet osiowy?
Szkielet osiowy składa się z: czaszki, kręgosłupa i klatki piersiowej
Jak nazywają się kości budujące klatkę piersiową?
Wymień przykładowe kości mózgoczaszki i trzewioczaszki
Jakie wyróżniamy odcinki kręgosłupa?
Odcinek szyjny, odcinek lędźwiowy, odcinek krzyżowy i odcinek ogonowy
Jakie są kości kończyny górnej?
Jakie są kości kończyny dolnej?
Jakie wyróżniamy krzywizny kręgosłupa?
Kifozę i lordozę
Po co kręgosłup ma krzywizny?
Żeby móc wytrzymać duże obciążenie
Wymień przykładowe mięśnie szkieletowe człowieka
Jak zbudowany jest mięsień szkieletowy?
W jaki sposób kurczą się mięśnie?
W jaki sposób mięśnie ze sobą współpracują?
Skąd mięśnie biorą energię?
Mięśnie potrzebują ATP. Stale musi być ono wytwarzane. Ilość ATP w mięśniach wystarcza na ok. sekundę.
fosforokreatyna + ADP (wykorzystane, czyli rozpadnięte ATP) → keratyna + ATP
Aby ponownie przekształcić ADP w ATP potrzebna jest energia, która powstaje podczas utleniania węglowodanów, białka i tłuszczów w komórkach.
Glikogen należy do węglowodanów. Mamy jego rezerwy, a jeśli zostanie wykorzystany, organizm korzysta z tłuszczów i białek (z tych drugich tylko jeśli jest ich nadmiar).
Jeśli glikogenu nie brakuje, przekształcany jest w tłuszcz.
Jakie składniki pokarmowe mają korzystny wpływ na układ ruchu?
Sole mineralne, białko, wapń, witamina D3 i witamina C
Jak wygląda skolioza, jak nadmierna kifoza, a jak nadmierna lordoza?
Skolioza to wygięcie kręgosłupa do boku, nadmierna kifoza to nadmierne wygięcie do tyłu w odcinku piersiowym, a nadmierna lordoza - nadmierne wygięcie kręgosłupa do przodu.
Dlaczego powstają wady postawy?
Głównie przez złe nawyki: garbienie się, nierównomierne obciążenie kręgosłupa, nieodpowiednie obuwie (to ostatnie tyczy się płaskostopia).
Do powstawania wad postawy może przyczynić się też nadwaga
Jak powstaje płaskostopie?
Przez długotrwałe przebywanie w pozycji stojącej, nieodpowiednie obuwie, nadwagę i buty na obcasie
Wymień podstawowe urazy mechaniczne układu ruchu
Skręcenie, złamanie, zwichnięcie
Czym jest doping?
Są to niesprawiedliwe praktyki stosowane przez sportowców w celu polepszenia ich wyników w sporcie, zwiększenia wydolności.
Wymień organiczne i nieorganiczne składniki pokarmowe
Organiczne: cukry, białka, tłuszcze, witaminy
Nieorganiczne: woda i sole mineralne
Jakie są funkcje cukrów?
Dostarczanie energii, funkcja zapasowa (glikogen) i wspomaganie układu pokarmowego (błonnik, w którego skład wchodzą węglowodany nieprzyswajalne)
Jakie są najważniejsze funkcje białek?
Materiał budulcowy, regulowanie przebiegu procesów w organizmie (np. przenoszenie tlenu i dwutlenku węgla - hemoglobina)
Jakie są funkcje tłuszczów?
Materiał zapasowy, ochrona i termoizolacja, synteza niektórych hormonów, nośnik i magazyn witamin rozpuszczalnych w tłuszczach
Czym jest błonnik? Jakie są jego funkcje?
Błonnik to związki, których organizm nie może strawić.
Jego funkcje:
wzmaganie ruchów jelit
tworzenie uczucia sytości
ułatwianie utrzymania odpowiedniego stężenia glukozy we krwi
wspomaganie rozwoju bakteryjnej flory jelitowej
przyczynianie się do obniżenia stężenia cholesterolu
obniżanie ciśnienia krwi
zmniejszanie ryzyka nowotworów układu pokarmowego
Czym jest NNKT?
NNKT to niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe. Ich źródłem są ryby i oleje roślinne. NNKT wpływa m. in. na prawidłowy poziom cholesterolu we krwi, reguluje ciśnienie krwi i pracę serca.
Czym są witaminy?
Są to związki organiczne, których organizm nie potrafi sam z siebie wytworzyć. Biorą udział w różnych reakcjach biochemicznych i procesach fizjologicznych.
Jak nazywa się niedobór, a jak nadmiar witamin?
Niedobór witamin to awitaminoza, a ich nadmiar - hipowiataminoza.
Wymień przykładowe funkcje i źródła witamin
Jak dzielimy składniki mineralne i dlaczego akurat tak, a nie inaczej?
Składniki mineralne dzielimy na makro- i mikroelementy. Makroelementów potrzebujemy więcej, a mikroelementów mniej.
Wymień elementy przewodu pokarmowego i gruczołów trawiennych
Czym jest dwunastnica? Jaką spełnia funkcję?
Dwunastnica to początkowa część jelita cienkiego połączona z żołądkiem. Do dwunastnicy uchodzą też przewody z trzustki i wątroby, które dostarczają sok trzustkowy i żółć.
Jaką funkcję spełnia jama ustna?
Jama ustna odpowiada za pobieranie pokarmu, mieszanie śliny z pokarmem i rozpoczynanie trawienia wielocukrów.
Jaką funkcję spełnia gardło?
Gardło kieruje pokarm z jamy ustnej do przełyku. Znajduje się w nim nagłośnia, która sprawia, że jedzenie nie wpada nam do dróg oddechowych
Jaką funkcję spełnia przełyk?
Przełyk prowadzi jedzenie do żołądka
Jaką funkcję spełnia żołądek?
Żołądek czasowo magazynuje jedzenie oraz trochę je trawi
Jaką funkcję spełniają jelita?
W jelicie cienkim zachodzi intensywne trawienie pokarmu. Ponadto, do dwunastnicy uchodzą przewody z trzustki i wątroby, które dostarczają sok trzustkowy i żółć.
W jelicie grubym następuje wchłanianie wody, zagęszczanie niestrawionych resztek pokarmu i formowanie kału.
Jaką funkcję spełniają ślinianki?
Ślinianki produkują ślinę, która zaczyna trawić skrobię już w jamie ustnej
Jakie funkcje spełnia wątroba?
Jaką funkcję spełnia trzustka?
Dlaczego jelita mają kosmyki jelitowe?
Dzięki kosmykom jelitowym zwiększa się powierzchnia jelit, przez co te mogą szybciej trawić pokarm
Gdzie w organizmie wchłania się pokarm?
W jelicie cienkim
Czym jest trawienie?
Trawienie to proces polegający na rozkładzie złożonych związków organicznych, będących składnikami pokarmu, do prostszych związków, które mogą być przetransportowane do komórek
Czym są enzymy trawienne?
Enzymy trawienne to enzymy, które ułatwiają rozpad złożonych związków chemicznych na proste, dzięki czemu mogą być przyswojone przez organizm
Wymień przykładowe enzymy trawienne, gdzie i co trawią
Amylaza ślinowa
Trawi: wielocukry
Miejsce działania i co ją wytwarza: jama ustna; ślinianki
Pepsyna
Trawi: białka
Miejsce działania i co ją wytwarza: żołądek; żołądek
Lipaza trzustkowa
Trawi: tłuszcze (zemulgowane przez żółć)
Miejsce działania i co ją wytwarza: jelito cienkie; trzustka
Gdzie znajduje się ośrodek głodu i sytości?
W części mózgu nazywanej podwzgórzem
autor grafiki nieznany
Czym jest bilans energentyczny?
To kalorie, które dostarczyliśmy do organizmu - spalone kalorie
Jak obliczyć BMI?
BMI = masa ciała (w kg) / wzrost (w metrach) 2
Jakie są podstawowe metody diagnozowania chorób układu pokarmowego?
USG jamy brzusznej, badania endoskopowe (gastroskopia i kolonoskopia), badania krwi, badania kału
Jakie są posożytnicze choroby układu pokarmowego?
Tasiemiec, glista ludzka, owsiki, włosienie
Wymień wirusowe i baktryjne choroby układu pokarmowego
Wirusowe: wirusowe zapalenie wątroby typu A, B i C
Bakteryjne: próchnica, choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy, salmonelloza
Jak zapobiegać rakowi żołądka?
Leczyć wrzody żołądka i dwunastnicy, zmniejszenie czynników ryzyka, np. odpowiednia dieta, niepalenie papierosów
Wymień elementy dróg oddechowych
jama nosowa, gardło, krtań, tchawica, oskrzela
autor zdjęcia nieznany
Do czego służą poszczególne elementy układu oddechowego człowieka?
Płuca służą do wymiany gazowej
Wymień zanieczyszczenia powietrza
Jakie są metody diagnozowania chorób układu oddechowego?
RTG klatki piersiowej, bronchoskopia, spirometria
Wymień nazwy chorób układu oddechowego
Astma, przewlekła obturacyjna choroba płuc, rak płuc, gruźlica płuc, angina, przeziębienie, grypa, katar
Wymień składniki krwi
Osocze, krwinki czerwone (erytocyty), krwinki białe (leukocyty), płytki krwi (trombocyty)
Wymień zanieczyszczenia powietrza
Jakie są funkcje układu krwionośnego?
Notatka autorstwa @Natsese na na Knowunity - https://knowunity.pl/knowers/natsese-37550142-8503-49ca-9dff-5043b49374e6/profile
Jakie są elementy układu krążenia?
Serce i naczynia krwionośne
Naczynia krwionośne dzielą się na:
tętnice, w które transportuję krew z serca do tkanek
żyły, które transportują krew z tkanek do serca
naczynia włosowate, które umożliwiają wymianę substancji między krwią a tkankami
Jak zbudowane jest serce?
Na czym polega automatyzm serca?
Automatyzm serca polega na tym, że wyjęte z organizmu jest w stanie bić jeszcze przez wiele godzin. Dzieje się tak dzięki układowi bodźcowo-przewodzącemu serca. Są to zmodyfikowane włókna mięśniowe, które mogą wytwarzać impulsy elektryczne.
Jak wygląda cykl pracy serca?
Do czego służą naczynia wieńcowe?
Naczynia wieńcowe to naczynia oplatające serce. Służą do dostarczania mu krwi bogatej w substancje pokarmowe i tlen
Jakie wyróżniamy rodzaje naczyń krwionośnych? Jak są zbudowane?
Czym jest krwiobieg duży, a czym mały? Jak przebiegają?
Ile powinno wynosić prawidłowe tętno, a ile ciśnienie krwi człowieka?
Tętno: ok. 70 uderzeń/minutę
Ciśnienie krwi: 120/80 mm Hg
Jakie są funkcje układu limaftycznego?
odporność
transport tłuszczów
regulacja poziomu płynów ustrojowych
Wymień centralne narządy układu limfatycznego
szpik kostny czerwony
grasica
Wymień obwodowe narządy układu limfatycznego
śledziona
migdałki podniebienne
węzły chłonne
grudki limfatyczne
Do czego służą naczynia układu limfatycznego?
Te mniejsze zbierają nadmiar płynu tkankowego z przestrzeni międzykomórkowych (limfę) i transportują ją.
Jak zbudowane są naczynia układu limfatycznego?
Podobnie jak żyły. Duże i większe mają zastawki, są zbudowane z trzech warstw. Te mniejsze są jak naczynia włosowate.
Jak powstaje limfa?
Pomiędzy tkankami znajduje się płyn tkankowy. Ten płyn to tak naprawdę najczęściej trochę zmienione osocze krwi. Drobniejsze naczynia limfatyczne zbierają ten płyn, po czym transportują do większych naczyń. Wtedy nazywamy je limfą.
Wymień sposoby diagnozowania chorób układu krążenia
EKG i badanie Holtera
Pomiar ciśnienia krwi
Echo serca (USG serca) i USG dopplerowskie
Angiokardiografia
Wymień choroby układu krążnenia
Miażdżyca
Zawał serca
Udar mózgu
Nadciśnienie tętnicze
Żylaki
Choroba wieńcowa
Anemia
Białaczka
