Kaarten: H8: Het intern kompas - het 'waarom' van identiteitsontwikkeling | Quizlet

intern kompas

een geheel aan identiteiten of zelfbeschrijvingen die gestoeld zijn op sterk verankerde persoonlijke overtuigingen, intrinsieke waarden en interesses

=> harmonieus geheel (Erikson)

3 functies intern kompas

- selectiefunctie

- zelfregulatiefunctie

- veerkrachtfunctie

selectiefunctie van intern kompas

- 'juiste' identiteitskeuzes maken (juist = die bij jou past)

- koers BEPALEN

- exploratie in BREEDTE

zelfregulatiefunctie van intern kompas

- keuzes reguleren

- op koers BLIJVEN

- exploratie in DIEPTE

veerkrachtfunctie van intern kompas

veerkrachtig reageren als de identiteitsontwikkeling onder spanning staat

Wat betekent het intern kompas binnen opvoeding en onderwijs?

het is een kerndoelstelling

Wanneer krijgt het intern kompas vorm en biedt het steun?

op scharniermomenten in ons leven, als we een nieuw hoofdstuk aansnijden

2 types identiteiten (mbt intern kompas) onderscheiden volgens de ZDT?

- zelfaangenomen identiteit

- toebedeelde identiteit

zelfaangenomen identiteit

je kiest een nieuwe identiteit door zelf een sleutelbeslissing te nemen op een scharniermoment (gaat NIET over dagelijkse beslissingen)

Soort identiteitsontwikkeling bij zelfaangenomen identiteit

pro-actieve identiteitsontwikkeling; je kan er op voorhand over nadenken, exploreren en binden

zowel pos als neg

kenmerken zelfaangenomen identiteit

- potentieel aanwezig a priori exploratie en zelfreflectie

- soms onomkeerbaar (vb. moeder worden) ) - omkeerbaar (vegetariër worden)

- zowel normatieve en niet-normatieve scharniermomenten

normatieve scharniermomenten

waarbij de MEESTE mensen van je leeftijd OOK die keuze maken

vb. samenwonen als 20'er, minder werken doordat je jonge kinderen hebt

niet-normatieve scharniermomenten

waarbij de MEESTE mensen van je leeftijd die keuze NIET gaan maken

vb. terug gaan studeren op 50-jarige leeftijd

toebedeelde identiteit

een nieuwe identiteit wordt ons opgedrongen door:

- toevaL

- beslissing van anderen

Soort identiteitsontwikkeling toebedeelde identiteit

reactieve identiteitsontwikkeling = reactie op bepaald gebeuren die je niet onder controle hebt

vaker negatief dan positief

kenmerken toebedeelde identiteit

- afwezige a-priori exploratie, enkel a-posteriori zelfreflectie

- vaak onomkeerbaar (vb. auto-immuunziekte)

- vaker NIET-normatieve scharniermomenten

2 processen naar identiteitsvorming van ZDT mbt intern kompas

- vereenzelviging

- verzoening/verrijking

vereenzelviging

identificatie, vaststelling identiteit

halfslachtige identiteitskeuze

men maakt keuze waarbij motieven NIET in lijn liggen met wat de persoon ZELF wil, NIET in lijn met intern kompas

niet-zelfconcordantie

geen gevoel van vereenzelviging van de doelen die je hebt bereikt met je eigen identiteit

zelfvervreemding

soort onthechting van jezelf, de persoon handelt niet zelf en staat niet echt achter de keuze

overtuigende identiteitskeuze

men maakt keuze waarbij motieven WEL in lijn liggen met wat persoon zelf wil, ligt WEL in lijn met intern kompas

Zelfconcordantie

het gevoel hebben dat de doelen die je bereikt hebt, te vereenzelvigen zijn met je identiteit

existentiële schuld

schuld omdat je het gevoel hebt dat je je eigen potentieel niet hebt kunnen verwezenlijken (vaak door halfslachtige identiteit)

-> gaat samen met angst omwille van gebrekkige verwerkelijking van potentieel

Tot wat is existentiële schuld een opportuniteit?

om met ons intern kompas in contact te komen/het opnieuw scherp te stellen

De opbouw van een intern kompas: een procesbenadering:

integratie

verschillende keuzes integreren met elkaar

compartementalisatie van identiteiten

verschillende identiteiten die moeilijk lijken te integereren

vb. hardwerkende, strenge bedrijfsleider zijn & zorgzame vader/partner

obsessieve passie

het gevoel dat je de gemaakte keuzes MOEILIJK kan integreren, je doet er alles aan maar hebt er geen goed gevoel bij

- uitvoeren -> negatieve gevoelens

- niet uitvoeren -> negatieve gevoelens

harmonieuze passie

het gevoel dat je de gemaakte keuze harmonieus kan integreren; uitvoeren -> positieve gevoelens

niet-aanvaarde of onverzoende identiteit

persoon slaagt NIET om (opgelegde) keuze te integreren

aanvaarde of verzoende identiteit

persoon slaagt WEL om (opgelegde) keuze te integreren

toebedeelde identiteit: identiteitsbreuk

iemand heeft een bepaalde keuze gemaakt en kan niet verder in die richting varen; men moet een andere koers varen waardoor men het gevoel heeft dat er een breuk ontstaat -> autonomiefrustrerend/inhiberend

-> grondige herschikking van meerdere identiteiten nodig

- hier liggen kansen -> verrijking/verzoening

- niet noodzakelijk negatief

Wat zorgt voor de energie die noodzakelijk is voor de ontwikkeling van ons intern kompas?

behoeftebevrediging

Binnen welke identiteitsstatus zijn de 3 basisbehoeften het meest gevoed?

achievement

Welke behoefte is vooral laag bij carefree en troubled diffusion?

competentie

Voor welke behoefte is er binnen elke identiteitsstatus een gelijke mate?

relationele verbondenheid

tweerichtingsverkeer

mbt vitamines voor ontwikkeling van het interne kompas

- psychologische behoeftebevrediging op tijdstip 1 draagt bij tot behoeftebevrediging en ontwikkeling van het intern kompas op tijdstip 2

- ontwikkeling van het intern kompas op tijdstip 1 draagt bij tot psychologische behoeftebevrediging en de ontwikkeling van het intern kompas en behoeftebevrediging op tijdstip 2

2 manieren van reageren als we in toenemende mate behoeftefrustrerende ervaringen opdoen

- rigiditeit

- negatieve identiteit/verzet

rigiditeit als reactie op behoeftefrustratie

we doen wat van ons verwacht wordt, we gaan mee in de druk

-> we komen terecht in een foreclosure status

= binding zonder exploratie

negatieve identiteit / verzet als reactie op behoeftefrustratie

men zet zich af tegen wat verwacht wordt van hen

-> troubled diffusion / piekerend moratorium

Wat is het gevolg van rigiditeit / negatieve identiteit of verzet als reactie op behoeftefrustratie?

men vervreemdt van zichzelf

Op welke leeftijd vindt men vooral zelfconcordantie terug?

60+

Wat verklaart authentieke zelfconcordantie?

waarom ouderen algemeen een hoger welzijn hebben

Hoe groeit deze maturiteit? (naar zelfconcordantie)

- meer inzicht = introspectie en zelfreflectie nodig om geïntegreerd te functioneren

- ervaring: men heeft ondervonden dat handelen op basis van interesses en persoonlijke overtuigingen meer bevrediging schenkt

- moed en vertrouwen om je innerlijke waarden en interesses te realiseren

noodzaak: ondersteunende omgeving

(geen kritische, verwerpende omgeving)