inleiding: Wat zijn ideologieën?
- geheel opvattingen over inrichting samenleving
- = eigen opvatting over ideale staat /wereld
- van destutt de tracy
- 18 e euw
- Wetenschap , studie ideeën en opvattingen (ideologie)
term voor verlichtingsdenken
- optelsom: hoe bestaan -> ideale samenleving
grote maatschappelijke tegenstellingen
breuklijnen
verenigen mensen met dezelfde opvattingen organisatie samenleving
De kenmerken van ideologieën?
soort visie op wereld, diagnose maatschappij
omschrijven ideale samenleving
toont weg bestaande → ideale samenleving (evolutie)
1/68
Name | Mastery | Learn | Test | Matching | Spaced |
---|
No study sessions yet.
inleiding: Wat zijn ideologieën?
- geheel opvattingen over inrichting samenleving
- = eigen opvatting over ideale staat /wereld
- van destutt de tracy
- 18 e euw
- Wetenschap , studie ideeën en opvattingen (ideologie)
term voor verlichtingsdenken
- optelsom: hoe bestaan -> ideale samenleving
grote maatschappelijke tegenstellingen
breuklijnen
verenigen mensen met dezelfde opvattingen organisatie samenleving
De kenmerken van ideologieën?
soort visie op wereld, diagnose maatschappij
omschrijven ideale samenleving
toont weg bestaande → ideale samenleving (evolutie)
Wat zijn de verschillende ideologieën?
- liberalisme
- socialisme
- conservatief
- christendemocratie
-natiolnalisme
- fascisme
- ecologisme
liberalisme
eerste ideologie
meetst dominate westerse samenleving
- 18 e eeuw
opkomst wetenschappen + verlichtingsdenken
afzetten tegen ancien régime principes
Kernideeën
- ideale staat = liberaal mogeljk , zoveel mogelijke vrijheid realiseren
- industralisatie , wetenschap + verlichtingsdenken -> realiseren zoveel mogelijke vrijheid
- westere landen die vechten voor vrijheid
- benodigheden: rechtvaardigheid, elk individu rationeel , individuele vrijheid(=autonomie)
- nood aan autonomie en vrij denken
locke
smith
Kernideeën Liberalisme?
Individuele vrijheid
rechtvaardigheid
elke individu: rationeel
individuele vrijheid
- liberalisme
- overheid zoveel mogelijk vrijheid geven door bescherming van rechten en vrijheden + bescherming
rechtvaardigheid
- liberalisme
- iedereen gelijke vrijheid wnt gelijk geboren , dezelfde waarden -> dezelfde basisrechten
- positief mensbeeld ( geloof in kracht van mens)
- maar: niet ied gelijk eindigen -> belang individuele mogelijkheden en kwaliteiten
elk individu = rationeel
- liberalisme
-burgers zelf droom waarmaken
-vb: the american dream: slecht omgeving geboren maak er dan zelf een goede omgeving , als jij niet doet dan eigen schuld
- bepalen en nastreven eigenbelang
- geloof in rede: vooruitgangsdenken: mensen: rationeel in staat wereld te veranderen
- samenleving is maakbaar -> burgers: eigen leven vormgeven
John Locke
politiek liberalisle
ratio is belangrijk
overheid rol
nadenken mens recht op eigendom
Wat moet de overheid doen volgens Locke
maar zo veel macht asl individu wil afstaan om natuurlijke rechten te beschermen,
mens zo veel moegelijk loslaten , beetje vrijheid afstaan overheid → ied zoveel mogelijk vrij en gelijk
mens nadenken over recht op eigendom
individuele vrijheid = belangrijkst
overheid: mag burger niet betuttelen mr wel beschermen
smith
economisch liberalisme
vrijheid: centraal ,zo min mogelijk inperken
vrije markt ←> initiatieven overheid
kapitilsme
waar leidt liberalisme toe volgens smith
economisch lib → kapitalisme
kapitalisme: mens met veel geld aan de macht
geld beslist
Socialisme: (extreemlinks)
betekenis: socialisme
reactie op kapitalisme
rijke worden rijker , armen blijven arm
19e eeuw
europa
Kernideëen
gelijkheid
marxisme
kapitalistisch systeem:
socialisten
industriële revolutie
rijke fabriekseigenaren vs arme arbeiders
belang werkende mensen
vanuit gelijk i.p.v vrijheid: niet tegen vrijheid
wat wil socialisme doen met kapitalistsch systeem? en waar leidt dit tot
omverwerpen → socialisten die sociale wijzigen binnen kapitalistisch systeem doorvoeren
Marxisme ( gesch extra info)
liberalisme
activistischer
arbeiders onderdrukt door kapitalen ( rijken)
inspo: karl marx
kapitalisemen van hun troon
leidt tot communisme
wat is socialisme
sociale wijzigingen binnen kapitalistisch systeem brengen
Thomas More: Utopisten
ongelijkheid aanpakken: vrijhed is ongelijk verdeelt, moet eerlijker
protest tegen verwoestende werking kapitalistisch systeem
kernideeën socialisme
economisch gelijkheid
belang arbeiders of werkende klasse (i.p.v individuen)
emancipatie arbeiders
privébezit
collectivistisch gericht
actieve rol overheid
Economisch gelijkheid vs liberalisme individuele vrijheid
socialisme
economisch systeem productie goederen , handel conform , menselijke gelijkwaardigheid
collectief belang »»» individuele belang
belangen arbeiders of werkende klasse (ipv individuen)
socialisme
sociale opstanden
→ reactie onderdrukte klasse vs onderdrukkende klasse
traditionele socialisme (gelijkheid ideaal)
klasseloze samenleving
arbeiders meer rechten en beter verdient
emancipatie arbeiders
socialisme
emancipatie klassen
gelijke kansen voor ied
niemand meer recht op iets dan een ander
wat is de rol van de overheid volgens socialisme
moet regels maken over verdeling van welvaart/ geld
sociale , economische en maatschappelijke problemen aanpakken
privébezit: belangrijkste oorzaak sociale ongelijkheid- onrechtvaardigheid
gemeenschap produceert welvaart
van gemeenschap en niet individu toe
collectief bezit: vndg minder belangrijk als socialistisch standpunt
collectivistisch gericht: mens in essentie sociaal wezen
belang gemeenschap
individuele rechten: toetsen aan maatschappelijk belang
collectief belang »» individuel belang
verbondenheid, samenwerking: kameraden vs liberalen competitie
Wat is de rol van de overheid binnen het socialisme?
sociale, economisch, maatschappelijke problemen
=> sterk overheidsingrijpen: moet regels maken over verdeling geld
Hoe kan je communisme en socialisme met elkaar vergelijken?
ze vertrekken vanuit hetzelfde idee
communisme is enkel extremer
Conservatief
19e eeuw
reactie op grote politieke, economisch en sociale omwentelingen en indivuduele vrijheid
vrijheid leidt tot
normverval
verzwakking maatschappelijk weefsel
Wat is belangerijk voor de conservatisten?
traditonele verhoudingen die moeten verdere bestaan
het belang van hiërachie
mens niet te veel vrijheid geven
niet alles moet veranderen wnt is vermoeiend
kerk= belang
mens flink en braaf zijn
alles in eigen traditiet/cultuur is juist
Wat is de identiteit van de converatistien
de culture/ religieuze context
kernideeën conservatisme
eerder pessimitisch mensbeeld
kracht van tradities
veranderingen beperken en behoedzaam gebeuren
Hoezo hebben de conservatisten een pessimitische mensbeeld?
want ze wantrouwen vrijheid en sociale gelijkheid , ze willen de maatschappelijke elites behouden
Kracht van tradities
conservatisme
benadrukken bestaande maatschapelijke normen
samenleving: cruciaal
familie: hoeksteen samenleving en natie
sociale cohesie + identiteit
veranderingen beperken , behoedzaam gebeuren
conservatisme
Rol religie
beperking menselijke vrijheid
Christendemocratie
sociale leer rooms-katholieke kerk
eind: 19e eeuw: onderdrukking arbeider
Paus Leo XIII (13)
Sommigen: onderdeel conservatisme
kernideeën
Paus Leo XIII (13)
was socialistisch
politiek: voor armoede
gewone mens
reru revarum
oproept tot inzet welzijn
ondersteunde vorming vakbonden voor katholieke
=> christendemocratische partijen
Sommigen: onderdeel conservatisme
verandering is soms onvermijdelijk
overheid: patriarch
pragmatisch beleid om centrale waarde veilig te stellen
verandering om te conserveren
ze kiezen geen kant tussen Lib en Soc , regelen op het moment , gestuurd beperkt te veranderen waar nodig is = centrum
Kernideeën christendemocratie
Christelijke waarden en principes
personalisme
belang natuurlijke gemeenschappen
Christelijke waarden en principes
christendemocratie
Mee aan grondslag politiek en ordening maatschappij
christendom: geen complete blauwdruk organisatie maatschappelijk en politiek leven
inspiratiebron
is de inspiratiebron
naastenliefde
morele regel: vb: opstaan voor ouderen in de tram
Personalisme
christendemocratie
waardigheid mens = hoogste goed
niet navolgen leer of ideologie
=> centralere plaats mens → verschil conservatisme
waardigheid behouden van de mens
van mens geen dier maken ,
Belang natuurlijke gemeenschappen
christendemocratie
overheid
aanvullende rol
enkel ingrijpen bij problemen die natuurlijke gemeenschappen overstijgen vb: klas of school
=> subsidiariteit
respect voor andere cultuur + waarden wnt we zijn allemaal mensen.
Belang natuurrlijke gemeenschap: is ontstaan veel groepen gemeenschap vormend
groepen in zijn zijn laten
Subsidiariteit
bevoedheden geven aan mensen die dat kunnen
kleine/ied doen binnen zijn bevoegdheden hetzelfde kan
Nationalisme
19e eeuw
vooral door congres van Wenen in 1815 (hertekeningen landen)
staatkundige hervorming na val van Napoleon
restauratie of terugkeer politieke situatie 1792
landen samengevoegd zonder rekening te houden met nationale gevoelens → europese volkeren : eigen staat
volk: eigen staat
eeuw van natievorming
culture appropiation: cultuur na je egen toetrekken
door expansie na NB
Kernideeën nationalisme
natie of volk
collectief karakter
aanvulling andere inzichten
Natie of volk: centraal
staat als politieke eenheid
vloeit voort uit natie als sociaal-culturele eenheid
wie ik ben = mijn land
Collectief karakter
nationalisme
bouwen collectieve identiteit
groepsgevoel
interne twisten: bestrijden met algemeen samenhorigheidsgevoel
Aanvulling andere inzichten
nationalisme
volstaat niet alleen , als antwoord op maatschappelijke vraagstukken.
Fasicisme
19e eeuw: basisideeën
reactie verlichtingsideeën
eigenlijke fascisme: interbellum
kernideeën
tussen 2 WOII (interbellum)
na WOI:
ecomische crisis + sociale problemen
teleurstelling falende, Europese democratieën => voedingsbodem : extremistische ideeën
→ voedingsb
extreem streng leidenschap
pessistisch mensbeeld
door zoveel ellende → terug grijpen nr iemand met autoriteit
ant-reactie vrijheidsdenken
wie niet wilt horen → moet voelen vb: verkrachting jong meisje , niet hoeren maar voelen
tegen alle andere ideologiën vooral ideologie
niet alleen staand: vb: Vlaams belang: nationaal en facisme of nazi: nationaal en socialistIsch
Kernideeën facisme
strikte hiërachie, autoritaire politiek en verheerlijking van geweld
raciale component
anti-ideologie
ultranationalistisch
strikte hiërachie, autoritaire politieke en verheerlijking van geweld
facisme
leidt tot absoluut en elitair leiderschap
charisma
eis gehoorzaamheid
propaganda
raciale component
facisme
bv: jodenvervolging
Anti-ideologie
facisme
tegen liberalisme , socialisme , kapitalisme , vrijheids-en gelijkheidsopvattingen verlichting
Ultranationalistisch
geloof superioriteit eigen natie
geen respect andere culturen
dominatie over andere culturen
Ecologisme
20e eeuw als concrete uiting algemene waardenverschuiving samenleving
trad politiek: vasthouden klassieke vormen en inhoud
mr is doof voor veranderende werkelijkheid
grote aandacht economsiche groei
begin 20e eeuw: als kleine beweging
betekenis ecologisme
kernideeën
centraal
Greenpeace
Rijkdom verdelen
wereldburgerschap:
we leven samen op de wereld , open en vertrouwen in mens
minderheden samenkomen
grensoverschrijvende aanpak
Kernideeën ecologisme
duurzaamheid
sociale rechtvaardigheid
democratische houding
onbegrensde levensstijl minderheid
Duurzaamheid
ecologisme
ontwikkeling economie: rekening houden begrensde aarde
behoeftes huidige generaties bevredigen
zonder die van toekomstige generaties in gedrang te brengen(zonder dat ze er geen hebben)
sociale rechtvaardigheid
ecologisme
verworvenheden socialisme + ecologische dimensie
ecologie die geen ecologische schuldt opbouwt → meer ruimte + geld voor sociale rechtvaardigheid
overheid: sociale en ecologisch rechten burgers garanderen
Democratische houding
iedereen: deelname besluitvorming toekomstige maatschappij
democratische rechten: als steun op herverdeling hulpbronne
wereldburgerschap
ook ecologisch burgerschap
klassieke burgerrechten + ecologische basisrechten erkennen
Onbegrensde levensstijl minderheid
perkt levenskansen mondiale meerderheid in → grensoverschrijdende aanpak
definitie ideologieën
geheel of verzameling van ideeën van een hele groep over de ideale samenleving
Ideologie en politiek
ide: geheel van voorstelling op een bepaalde mnr + welomschreven doelstellingen aan politiek
verhouding: vglbaaar met theorie en praktijk
mr: ideologie: niet samen met partij: ideologie: inhoudelijk , theoretisch
vb: VS lib betekent anders bij ons dan in concrete partijpolitiek
voorbeeld met taart , wat zijn alle manieren?
liberalisme
socialisme
conservatisme
christendemocratie
communisme
nationalisme
ecologisme
Hoe maak je de taart volgens het liberalisme
je bent zo vrij mogelijk om zelf te kiezen welke taart je bakit , mr zelfs zorgen voor de ingrediënten anders pech
hindernissen:
geen respect
geen geld
geen tijd
opleeftijd of te jong…
Hoe maak je de taart volgens het socialisme
iedereen geeft wat ingredieënten af aan de staat → iedereen basisingrediënten → ied kan een kleine taart maken
Hoe maakt het consevatisme de taart?
ze houden rekeningen met oude tradities en culturele gewoonten → klassieke trad taart , niet wild dan geen taart
Hoe maakt de christendemocratie de taart?
ze houden een lang overleg over welke ingrediënten en welke staart → stemmen met een mederheid → zo ied een stuk taart maar mss niet het stukje da je wou + oudbakken , door lang wachten
hoe maakt het communisme de taart?
geen vrijheid om eigen taart bakken
ied stuk van de staat → verdelere + leider veel macht (omkoopbaar en autoritair)
Hoe maakt het nationalisme de taart?
altijd lib of soc verdelen
taart alleen voor natie
een stuk Vlaamse taart( al da ni basisingredienten)
je zal in ieder geval toegang krijgen tot trad recept
Hoe wordt de ecologiosche staart gemaakt?
bevat goede ingredienten + in alle vrede en samenspraakt tot stand gekomen
allicht eerder socialistsch verdeelt
taart hele werled mr taart geen impact op milieu
vb: vegan worteltaart
Hoe wordt de taart gemaakt door facsime?
1 persoon kiest allen ,
geeft alleen aan slijmballen
afhankelijk van dictactor