Structuur & functie van het CZS PPT2 (3)

Macrostructuur van het ZS

Hoe is het CZS onderverdeeld?

Hoe is het CZS onderverdeeld?

1. Ruggenmerg

2. Hersenen

Prosencephalon (voorhersenen)

• Telencephalon

  • cerebrale cortex

  • basale ganglia

  • hippocampus

  • amygdala

• Diencephalon

  • thalamus

  • hypothalamus

Mesencephalon (middenhersenen)

• tectum

• tegmentum

Rhombencephalon (achterhersenen)

• Metencephalon

  • pons

  • cerebellum

• Myelencephalon

  • medulla

Welke delen van het prosencephalon zijn aangeduid?

Hoe is het telencephalon gestructureerd?

Cortex

• 3 mm dik

• = grijze stof

• vooral cellichamen

Witte stof

• verbindingen (tussen neuronen)

• gemyeliniseerd → wit

Diepe kernen/subcorticale gebieden

Waaruit bestaat de witte stof in het telencephalon?

Associatievezels

• van 1 deel hemisfeer naar ander deel zelfde hemisfeer

Commissurale vezels

• verbinding tussen 2 hemisferen van gelijkaardige gebieden

• vb linker- & rechtercortex met elkaar verbonden

Projectievezels

• langeafstandsverbindingen met diepe kernen, hersenstam, cerebellum, ruggenmerg

Leg uit wat gyri, sulci & fissuren zijn & duid ze aan

Gyrus: winding

Sulcus: groeven tussen windingen

Fissuur: dikke, uitgesproken groef (sulcus)

In welke kwabben is de cortex onderverdeeld? Duid ze aan

Frontale kwab

Pariëtale kwab

Temporale kwab

Occipitale kwab

Limbische kwab

Welke sulci worden in de cortex als referentiepunten gebruikt?

Sulcus centralis (centrale sulcus) = fissuur van Rolando

Sulcus lateralis (laterale sulcus) = fissuur van Sylvius

Sulcus pariëto-occipitalis

Calcarine sulcus/fissuur

Welk deel van de cortex is betrokken bij actie & welke functies hebben de onderverdelingen?

Frontale cortex

• Primaire motorische cortex

  • impulsen doorgeven

• Premotorische cortex

  • complexe bewegingen programmeren

  • vb as je beste danser wilt zijn

• Prefrontale cortex

  • planning, strategie, inhibitie, werkgeheugen, controle van aandacht

Benoem de aangeduide delen

SMI = superieur, middelste, inferieur

Cuneus: enkel mediaal te zien

Corpus callosum: belangrijkste groep van commissurale vezels

Welke primaire sensorische cortices zijn er?

= 1e stops voor zintuiglijke info

Primaire auditieve cortex

• temporaal

Primaire visuele cortex

• occipitaal

Primaire somatosensorische cortext

• pariëtaal

• tast, pijn, temperatuur, lichaamspositie & -beweging

Wat zijn associatiegebieden?

Gebieden in de cortex waar verdere verwerking van signalen plaatsvindt

Verder weg van primaire cortex → meer polymodale input

• polymodaal: gebieden in brein die input krijgen van meerdere zintuiglijke kanalen

• objectherkenning: handig om te weten hoe iets eruit ziet & hoe het klinkt…doel is om te bepalen waar iets zich bevindt

Wat is visuele/tactiele objectagnosie?

Probleem met associatiegebieden

Je bent niet blind of gevoelloos, maar je kan dingen niet benoemen

• connectie tussen namen & visuele info doorgeknipt

Wat wordt hier aangeduid?

Calcarine fissuur

Wat is een operculum?

Weefsel aan sulcus lateralis dat opengetrokken kan worden

Deel van auditieve cortex zit IN opercula

Welke delen zijn hier aangeduid & tot welke functionele cortex behoren ze?

Temporaal operculum: auditieve cortex

Pariëtaal operculum: somatosensorische associatiecortex

Waaruit blijkt functionele specialisatie van de cortex? Leg uit adhv voorbeelden

Hersenschade

• schade primaire visuele cortex → blindheid

• schade visuele associatiecortex → visuele agnosie

• schade somatosensorische associatiecortex → tactiele agnosie

• schade temporo-pariëto-occipitale junctie → lees- & schrijfproblemen

Wat is de functie van de precuneus?

Episodisch geheugen

Visuospatiële (ruimtelijke) inbeelding

• verbonden want herinneringen liggen vast aan beelden, plekken

Wat is de functie van de parahippocampale gyrus?

Geheugenfuncties

Hoe is de cortex systematisch georganiseerd?

= functionele organisatie: bepaalde functies of bepaalde plaatsen want op voorhand al ingericht dat die bepaalde taken kunnen doen, andere dingen ontstaan door ervaring

Retinotopie

Tonotopie

Somatotopie

Lateralisatie

Wat is retinotopie?

• naburige delen van primaire visuele cortex betrokken bij nabijgelegen delen van netvlies

• fotosensitieve cel rechtstreeks beïnvloed door licht

• in netvlies 2 lichtgevoelige cellen naast elkaar → input van naburige delen ook in naburige delen prim. visuele cortex verwerkt

• in visuele cortex kaart van retina

Wat is tonotopie?

• naburige delen van primaire auditieve cortex betrokken bij nabijgelegen toonhoogtes

• naburige neuronen reageren op naburige frequenties (hoog-laag)

• hoge & lage tonen ver van elkaar verwerkt

Wat is somatotopie?

• naburige delen van primaire somatosensorische/motorische cortex betrokken bij nabijgelegen lichaamsdelen

• ongelijke verdeling neuronen / lichaamsdeel (meer in hand bv)

Wat is lateralisatie?

Veel functies hebben bilaterale betrokkenheid (= beide hersenhelften betrokken), maar ook specialisatie

Veelal gekruiste projecties

• linker arm bediend door rechter motorische cortex

• linker visuele cortex voor rechter visueel veld

• linker auditieve cortex voor rechteroor

• UITZONDERING: smaak & geur

L specialisatie in analyse vs R synthese

• meeste talige functies in L hemisfeer

Waardoor worden de hemisferen verbonden & tussen welke gebieden vooral?

Corpus callosum

Vooral tussen homologe gebieden

• L met R motorische cortex, L met R visuele cortex…

Niet enige verbindingen, als je ze doorsnijdt nog steeds communicatie tussen hemisferen, MAAR beperkter, moeilijker

Wat heeft men ondervonden bij split-brain patiënten (itv lateralistie)?

= Corpus callosum doorgesneden

Geur van roos vs citroen aanbieden in rechterneusgat, linkerneusgat toe

• geur niet gekruist → rechterneusgat in R hemisfeer

‘Wat heb je geroken?’

• niks geroken

‘Neem het object vast dat je hebt geroken’

• pakken met L hand (gecontroleerd door R hemisfeer) wel correcte object

→ Deel van brein weet wat het geroken heeft, deel niet

Wat gebeurt er wanneer met prenten aanbiedt aan split-brain patiënten (ipv geur)?

Prent in R visueel veld aanbieden

• verwerkt L hemisfeer → meeste talige functies

• kan nog verwoorden wat die heeft gezien

Prent in L visueel veld aanbieden

• verwerkt in R hemisfeer → minder talige functies

• kan het niet verwoorden, kan zeggen dat die niks heeft gezien

Wat is het alien hand syndroom?

vb Persoon leeft boek & heeft het vast in L hand

• heel geïnteresseerd

• L hand klapt opeens boek toe & gooit het weg

Lezen → L cortex aangesproken

R cortex krijgt weinig input → raakt verveeld & gooit boek weg

→ Tegengestelde motivaties/belangen binnen 1 brein

Ob basis van wat wordt de opbouw van de cortex ingedeeld/gestructureerd?

Cytoarchitectuur = opbouw uit verschillende celtypes

• delen cortex opgebouwd uit andere samenstelling obv functie (sensorische vs motorische)

Wat zijn de meest bekende/gebruikte indelingen van de corticale opbouw?

Brodmann areas

• Brein ingedeeld waarin cytoarchitectuur constant (vb cytoarchitectuur BA4 verschilt van BA6)

• Hangen samen met functionele specialisatie → structuur & functie hangen samen

• Nabijgelegen deeltjes cortex hebben zelfde cytoarchitectuur

Wat is het drievoudig brein-model?

Ontwikkeld door MacLean

3-voudige opdeling van autonoom functionerende evolutionaire lagen

1. Reptielenbrein

2. Limbisch systeem (zoogdierenbrein)

3. Neocortex (mensenbrein)

Wat zijn de functies van het ‘reptielenbrein’ volgens het drievoudig breinmodel?

Deelt functies met brein van reptielen

Basisfuncties:

• hartkloppen

• longen openen

• fight or flight response

Klopt niet helemaal

Wat zijn de functies van het limbisch systeem volgens het drievoudig breinmodel?

Gevoelens

→ ‘vind je enkel terug bij zoogdieren, want zogen impliceert band met ouder & nakomelingen’

Klopt niet helemaal, want ook complexe banden tussen insecten

Zorgt ervoor dat je gedragingen van 1e laag (reptielenbrein') in andere context kan stellen, vb eten om u te troosten, niet om echte honger te stillen

Wat zijn de functies van de neocortex volgens het drievoudig breinmodel?

Cortex voor ingewikkelde dieren, aka mens

Speciale cortex, vb angst om angst, maagzweer opdoen daardoor

vb stress systeem bij mens ontwikkeld om hogere kans te hebben om te ontsnappen → helpt bij ACUTE stressoren, NIET CHRONISCHE → niet op te lossen door weglopen/roepen…

We kunnen zelfde stress systeem activeren door te piekeren om het op te lossen, maar niet oplossen

Mens kan veel verschillende spanningen voelen die ander dier niet kan

Hoe staan de 3 delen van het drievoudig breinmodel in relatie tov elkaar?

Top down model:

• Neocortex zegt tegen limbisch systeem iets te doen

• Limbisch systeem zegt het tegen reptielenbrein

Wat zijn de problemen bij het drievoudig breinmodel?

Delen van frontale cortex belangrijk voor limbisch systeem

Limbisch systeem bestaat ook bij niet-zoogdieren

Top down proces impliceert meester van geest te zijn, maar ook beïnvloeding van beneden naar boven

Indeling reptielenbrein bediscussieerbaar

Wat is het limbisch systeem in het heden?

Geen consensus

Limbisch systeem = positie tussen neocortex & hormonale cockpit

• hormonale cockpit: deel van brein die zegt welke & hoeveel hormonen uit te scheiden

Structuren met belangrijke functies in emotie, motivatie, geheugen

• functionele samenhang: state-dependent learning; geheugen beter wanneer je in gelijkaardige (emotionele) toestand bent als moment van herinnering

Welke delen van het brein zijn cruciale componenten van het limbisch systeem?

• Gyrus cingulus

• Parahippocampale gyrus, incl. entorhinale cortex

• Insula

• Hippocampus

• Amygdala

• Corpora mammilaria

Welke cruciale interacties vinden er plaats in het limbisch systeem?

Hypothalamus & hypofyse = hormonaal systeem

• cruciaal voor homeostase/regulatie

Reticulaire formatie

Basale voorhersenen

• nucleus accumbens

• septale nuclei

• basale nucleus van Meynert

Waaruit bestaat de ‘limbische ring/kwab’ & wat zijn hun functies?

Verspreid over frontale, pariëtale & temporale kwab

Gyrus cingulus

• diverse functies: executieve functies, pijn, autonome component van emotionele toestanden aansturen, vocalisatie, controle blaas…

• ventraal-anterieur deel betrokken depressie

  • hypoactivatie ventraal-anterieure cingulate cortex

• posterieur betrokken bij geheugen - overgang naar…

Parahippocampale gyrus, incl. entorhinale cortex

• samenwerking hippocampus: geheugen

• bilaterale contacten met alle associatiegebieden

• episodisch geheugen: bevat auditieve, visuele…aspecten

Welke delen zijn hier aangeduid?

Wat is de functie van de insula?

= insulaire cortex

Smaak, walging, pijn, lichaamsbewustzijn…

Mensen: gevoel van (morele) walging doet beroep op insula = vb van hoe neocortex invloed heeft over limbisch systeem, normaal gewoon walging van smaak

Duid de insula aan (& de resterende delen als je wilt)

Hoe is de hippocampus gestructureerd? Duid de onderdelen aan

Onderverdelingen

• gyrus dentatus

• subiculum

• hoorn van Ammon

Op vloer van laterale ventrikels

Fornix: krul naar boven

Fimbria: waaruit fornix ontspringt

Wat zijn de functies van de hippocampus?

Via enthorinale cortex (interface) met corticale gebieden cruciale rol in geheugen

Consolidatie van expliciet/declaratief LTG

• declaratief: dingen die je doelbewust kan rapporteren dat je die hebt geleerd/onthouden

Spatiaal leren & navigatie

Wat gebeurt er als je bilaterale schade oploopt aan de hippocampus?

Anterograde amnesie

= onvermogen om nieuwe herinneringen in LTG op te slagen

(vs retrograde: verlies van al opgeslagen geheugen)

Wat zijn de functies van de amygdala?

(Negatieve) emotie, vooral angst

• angst herkennen → eigen stress systeem activeren

• iemand kijkt angstig → signaleert dreiging

Reactieve agressie

• agressie als respons dreiging

• resectie (wegsnijding) van amygdala bij ‘pathologisch agressieve mensen’

• na resectie, agressie weg

• psychopaat: verkleinde amygdala; planmatig iemand kwetsen niet geassocieerd met amygdala activatie

Link = dreiging & onzekerheid

• vb sociale status: grote sprongen in klassement → grotere activatie amygdala

Wat was er aan de hand met Charles Whitman?

Veel hoofdpijn & drang om zich gewelddadig te gedragen

Schiet vrouw & moeder dood & meer mensen in gebouw

Laat briefje achter bij lichamen (‘i cannot rationally pinpoint any reason to kill her, know that i loved her’)

Bleek dat die tumor had die amygdala platdrukte

Doet de amygdala beroep op alle soorten angst? Hoe is men tot deze bevinding gekomen?

Vrouw met SM: geen angst door bilaterale beschadiging aan amygdala

• men probeert haar bang te maken, lukt niet

• deficit in angstherkenning → herkent gevaarlijke situaties niet

Onderzoekers laat haar gevoel geven dat ze stikt → paniekaanval

→ externe bronnen van angst geen invloed, INTERNE bronnen van angst wel

Waar bevinden de corpora mammilaria zich? Duid ze aan & geef de functie

(= borstvormige lichaampjes)

Eindpunt van fornix

Deel diencephalon

Belangrijke functie in geheugen

• syndroom van Wernicke-Korsakov

• Wernicke (voorloper van Korsakov): gevolg intensief alcoholgebruik → oogbewegingen

• Korsakov: anterograde amnesie (onomkeerbaar)

Wat is beriberi?

Ernstige anterograde amnesie

Waaruit bestaan de basale voorhersenen? Duid de zichtbare delen aan (& de rest als je wilt)

Groep ventral-anterieure kernen:

• septaal gebied/septum nuclei

• basale nucleus van Meynert

• nucleus accumbens

Waar ligt de septum pellucidum & wat is de functie?

Deel van limbisch systeem

= Dubbel verticaal membraan dat anterieure hoors van laterale ventrikels scheidt

Wat is de functie van het septaal gebied/septum nuclei?

Betrokken in slaap-/waakregulatie & geheugen

Elektrische stimulatie veroorzaakt orgasme-achtige sensatie in mensen

Waarvoor zorgen het septum nuclei & basale kern van Meynert samen?

Vrijgave acetylcholine (= boodschapperstof) in hele neocortex, hippocampus & amygdala

• belangrijk voor waakzaam-/alertheid, leren/geheugen

  • je hebt wijde vertakking nodig voor waakzaamheid want is globaal

• betrokken bij Alzheimer

Benoem de aangeduide delen

Waarvoor zorgt de nucleus accumbens/waarmee wordt het gelinkt?

= Beloningscentrum

• stimulatie → euforie

• cruciaal betrokken bij verslavingsprocessen

  • verslavende substantie → grote vrijgave dopamine in nucleus accumbens & mediale PFC

• deel van basale ganglia (ventraal striatum)

Benoem de aangeduide delen

Waaruit bestaan de basale ganglia? & Duid ze aan

= subcorticale structuren

Stratium

• nucleus accumbens

• dorsaal striatum

  • nucleus caudatus

  • putamen

Globus pallidus

• intern & extern (Gpi/Gpe)

Nucleus lentiformis = putamen + globus pallidus

Substantia nigra

• compacta + reticulata (SNc/SNr)

Subthalamische nucleus (STN)

Benoem de aangeduide delen

Wat zijn de functies van de basale ganglia?

Integratie van corticale activiteit & automatisering

• vb autorijden eerst aangestuurd door cortex

• basale ganglia detecteren samenhang

• gaan niet meer langs cortex → sneller, minder aandacht

Vloeiend bewegen

• gelijktijdige & overlappende bewegingen afstemmen

• bewegingen in de tijd afstemmen (= sequentiële bewegingen, vb typen, dingen die je vaker typt, kan je sneller typen)

• evenwicht tussen inhibitie & excitatie

Wat is de klinische relevantie van de basale ganglia?

Parkinson

• substantia nigra sterft af → te veel inhibitie, geen evenwicht tussen excitatie & inhibitie

• problemen met bewegingen initiëren, spieren werken tegen elkaar

• geen automatisering meer

Huntington

• te veel excitatie → ongecontroleerde & ongewilde bewegingen

• motorisch systeem te actief

OCD

• dwanghandelingen & -gedachten (vb checkgedrag)

• (mentale) automatisering uit de hand

• hyperactivatie nucleus caudatus

Verslaving

• rol ventraal striatum kleiner

• tolerantie opgebouwd → dorsaal striatum belangrijkere rol; reageert op stimuli geassocieerd met verslavende substantie

• geautomatiseerd

(Tourettes)

Welke lussen hebben de basale ganglia & wat is hun functie?

= Basale ganglia krijgen input & sturen output

→ je krijgt gevolg van beweging & kan beweging bijsturen

Motorische lus

• vloeiend & automatisch bewegen

• samenspel met motorische associatiecortex

Cognitieve lus

• complexe motorische plannen & trainen

• belang beloning (accumbens zegt die beweging was juist, we moeten die herhalen)

• onder knie → motoriek

Emotionele/limbische lus

• emotionele aspecten van motoriek

• lichaamstaal, gelaatsexpressies… (automatisch)

Welke delen behoren tot het diencephalon?

Thalamus

Hypothalamus

Waar ligt de thalamus (benoem delen op foto) & hoe ligt die in relatie tot andere?

Centraal in brein

• midden onder cortex

• boven hersenstam

Bilaterale structuur

• verbonden door massa intermedia

Ideaal voor connectie met basale ganglia, ruggenmerg, cortex, subcorticale structuren…

• ligt in de buurt van alles

Wat zijn de functies van de thalamus?

Verdeelcentrum

• verdeelt alle zintuiglijke info naar cortices (behalve geur)

• belangrijkste bron van corticale input - thalamocorticale projecties (van thalamus naar cortex)

Synchronisatie & afstemming delen van brein, vooral cortex

• ontvangt projecties van alle cortices - corticothalamische projecties

• verbindt associatiegebieden met elkaar

Modulatie alertheid/aandacht/bewustzijn

• versterker

• algemeen & specifiek

• kan activiteit in heel brein beïnvloeden

• vb slapen → corticale gebieden minder actief

• volumeknop; dempt verbindingen, minder communicatie in brein, minder activiteit…

• vb iemand afluisteren → visuele knop gedempt, auditieve knop verhoogd

Wat zijn de cruciale kernen van de thalamus?

Anterieure kern

Laterale knievormige kern

Mediale knievormige kern

Ventrale posterieure kern

Ventrale laterale kern

Reticulaire nucleus

Andere kernen betrokken bij emotie, aandacht, geheugen, bewustzijn…

Waarvoor staat de anterieure kern in?

• input vanuit limbisch systeem

• output naar gyrus cingulus & PFC

• limbische geheugen- & emotieprocessen

Waarvoor staat de laterale knievormige kern in?

Info uit oogzenuwen → visuele cortex

Waarvoor staan de mediale knievormige kern in?

Auditieve info → auditieve cortex

Waarvoor staat de ventrale posterieure kern in?

Tastzin, pijn, proprioceptie

• proprioceptie: vb in het donker kan je nog steeds met je hand je wekker uitzetten

Mediaal deel → gezicht/hoofd

Lateraal deel → rest van lichaam

Somatotopische organisatie

• vb ergens prikken op arm vs beetje verder

Waarvoor staat de ventrale laterale kern in?

Verbinding cerebellum & motorische cortex

Waarvoor staat de reticulaire nucleus in?

Output: inhibitie alle thalamische kernen

Input: alle corticothalamische & thalamocorticale banen

• hersensystemen die algemene niveau van activiteit reguleren

Tussen elke connectie die toekomt in/vertrekt uit thalamus

Moduleerbare demper

• selectieve aandacht, alertheid

Welke effecten hebben infarcten aan de thalamus?

Gedragseffecten

• amnesie, apathie, slaperigheid, aandachtsproblemen…

Wat is fatale familiale insomnie?

= Erfelijke aandoening aan thalamus

Binnen jaar van eerste symptomen: dodelijk

• gewichtsverlies

• hogere hartslag

• geheugenproblemen

• taalproblemen

• niet meer slapen

Welke invloed heeft meditatie op thalami?

Minder pijn ervaren, meer controle over pijn

Duid de thalamische kernen aan

Waarvoor dient de hypothalamus?

Cockpit van endocriene (hormoon)systeem & autonoom ZS

• hormoon: boodschapperstof afgescheiden door endocriene klier die via bloedbaan cellen in andere organen bereikt & aanstuurt

• beïnvloedt heel lichaam (itt tot thalamus)

• in bloedbaan belangrijk want alles wordt gelijktijdig aangestuurd door hormonale communicatie

Hypothalamus aansturen is het doel van limbische structuren

Benoem de aangeduide delen

Wat zijn de functies van de hypothalamus?

4 F-en: fight, flight, freeze, fuck

Diverse cruciale functies in homeostase: overleven & stressrespons

• eet-/drinkgedrag aansturen

• stofwisseling

• groei

  • in bep. perioden komen bep. hormonen meer vrij

• thermoregulatie

• slaap/waakregulatie & biologische ritmes

• seksuele arousal, voortplanting, hechting, borstvoeding

• stressrespons

• agressie

• geheugen

Waarmee vormt de hypothalamus een functioneel geheel?

Hypofyse

Hoe noemen de onderdelen van de hypofyse & wat doen ze?

Adenohypofyse (anterieur)

• kliercellen die hormonen vrijgeven onder controle van hypothalamus

Neurohypofyse (posterieur)

• site waar neuro-endocriene cellen hun hormonen (aangemaakt in hypothalamus) vrijgeven in algemene bloedbaan

Hoe/waarmee zijn de hypothalamus & hypofyse verbonden?

Infundibulum = basis van steeltje van hypothalamus

Wat wordt soms beschouwd als onderdeel van de hypothalamus?

Corpora mammilaria (MB)

Benoem de aangeduide delen

Welke hormonen worden vrijgegeven in de neurohypofyse?

Oxytocine

• baarmoedercontracties bij bevallen

• lactatie

Vasopressine

• waterhouding in de nieren

Beide ook invloed op CZS:

• Oxytocine: knuffelhormoon → belang voor geurherkenning & rol in partnerrelaties, langdurige banden

• Vasopressine: aansturen dat je naar toilet moet

Wat is de invloed van oxytocine op het trollyprobleem/-dilemma? & Wat is het probleem met het onderzoek?

Trollyprobleem: 5 mensen overrijden met tram of 1 iemand die je kent

Naam slachtoffer is Jan vs Youssef vs Heinrich

Persoon die dilemma moet oplossen in Nederlands

Invloed oxytocine: minder bereid iemand op te offeren die Jan noemt

• banden op groepsniveau, associeert namen met zichzelf

• kan samengaan met racistische bias (wij tegen zij)

Probleem onderzoek: effecten niet gereproduceerd

Wat zijn de functies van de adenohypofyse?

• Cellen in hypofyse geven sturende hormonen vrij in specifiek gedeeld bloedvaatjesnetwerk

• Stimuleren/inhiberen kliercellen in adenohypofyse

• Veelal afscheiding van hormonen die klieren elders in lichaam gaan beïnvloeden

  • om 3e hormoon vrij te geven, maar niet altijd, vb groeihormonen

• vb Hypothalamus: corticotropine releasing hormone → hypofyse: adrenocorticotroop hormoon → bijnierschors: stresshormoon → tal van weefsels

Welke functies liggen vanonder in het brein & wat is de reden daarvoor?

Ademhaling, hart laten kloppen,…

Beschermd vanonder zodat je niet meteen dood bent als iemand op uw hoofd slaat

Wat is het mesencephalon (waar ligt het) & welke deelstructuren omvat het?

= Verbinding diencephalon & achterhersenen

Omvat:

• Tectum

• Tegmentum

Benoem de aangeduide delen van het mesencephalon

Waaruit bestaat de hersenstam?

Mesencephalon + pons + medulla

In welke delen is het tectum onderverdeeld & wat doen ze?

Vierheuvelplaat / corpora quadrigemina

Superieure colliculi

• ‘primitief’ visueel systeem

• oa automatische aandacht voor bewegingen

• ‘blindsight’

Inferieure colliculi

• auditief systeem

Waarom dienen de superieure colliculi als het ‘primitief’ visueel systeem?

Oogzenuwen → thalamus → prim. visuele cortex → visuele associatiecortices = te traag

→ Aparte, primitieve route

• visueel beperkter, verschilt niet veel met dieren

• 1 projectie naar colliculi: voordeel om snel iets te zien

• je stopt automatisch met stappen als je voor lamp staat hoewel je die niet door had (automatische aandacht voor bewegingen)

• blindsight: corticaal zicht werkt niet, maar je kan greep aanpassen aan oriëntatie van gegeven object

• baby verkiest gezichten te zien, hoewel corticaal zicht niet ontwikkeld

Benoem de aangeduide delen

Hoe is het tegmentum gestructureerd? & Benoem ze op de foto

Reticulaire formatie

Periaqueductale grijze stof

Nucleus ruber

Substantia nigra

Ventraal tegmentaal gebied (VTA)

• niet aan te duiden

Wat is & doet de reticulaire formatie?

• 90-tal kernen = centrum hersenstam

• bovenkant mesencephalon tot onderkant medulla

• functies: ademhalen, hartkloppen, overleven

Wat is & doet de periaqueductale grijze stof?

• rond aqueduct

• rol in automatische bewegingen & endogene analgesie

• endogene analgesie: lichaamseigen pijnstillers, tijdelijk pijnsignaal onderdrukken

Waarvoor zijn de nucleus ruber & substantia nigra van belang (wat doen ze)?

Motorisch belang:

Nucleus ruber

• info motorische cortex & cerebellum → ruggenmerg

• belangrijk coördinatiestation tussen cerebellum & thalamus (cortex)

Substantia nigra

• rol in motoriek

Wat is & doet het VTA?

• Dopamine-producerende kernen

• Van belang voor beloningssysteem, orgasme, verslaving…

• Verschillende nuclei betrokken bij oogbewegingen

Waaruit bestaat het rhombencephalon?

Metencephalon

• cerebellum

• pons

Myelencephalon

• medulla oblongata