Les 1

Hoe heet het binnenste van het ER?

Hoe heet het binnenste van het ER?

De ER lumen

Wat is glycosylering?

Het koppelen van suikergroepen

Wat is de functie van glycosylering?

• Oplosbaarheid verbeteren

• Herkenning

• Bescherming tegen afbraak

Wat is de functie van zwavelbruggen?

Zwavelbruggen versterken de tertiaire structuur

Waar vindt glycosylering plaats?

In het ER aan de lumenale kant ivm aanwezigheid van enzymcomplex

Waar vindt het maken van zwavelbruggen plaats?

In de ER lumen → bevat redox enzymen en een omgeving die gunstig is voor het maken van S-S bindingen

Waarom worden zwavelbruggen niet in het cytosol gemaakt?

In het cytosol zouden de S-S bruggen weer gereduceerd worden

Wat zijn zwavelbruggen?

Covalente bindingen tussen -SH groepen van cysteine aminozuren

Waardoor worden zwavelbruggen gemaakt?

Redoxreactie en enzymen

Waaruit bestaat het golgi-apparaat?

Een stapel platte zakjes (cisternae)

Waardoor ontstaat er een nieuwe laag aan de cis-zijde van het Golgi-apparaat?

Door vesicles van het ER

Waardoor verdwijnt een laag aan de trans-zijde van het Golgi-apparaat?

Door het versturen van vesicles met gesorteerde producten naar de juiste bestemming

Wat gebeurt er in het cisternae van het Golgi-apparaat?

De eiwitten worden aangepast door een knip en gesorteerd naar de juiste bestemming

Wat is het cytoskelet?

Een netwerk van draden door het gehele cytoplasma

Waarbij is het cytoskelet betrokken?

• Vorm en stevigheid van de cel

• Celbewegingen

• Transport van blaasjes

Welke 3 soorten cytoskeletten zijn er?

• Microtubuli

• Actine filamenten (microfilamenten)

• Intermediaire filamenten

Welk soort cytoskelet is betrokken bij beweging van organellen en vesicles?

Microtubuli

Welk soort cytoskelet is betrokken bij beweging van chromosomen?

Microtubuli

Welk soort cytoskelet is betrokken bij beweging van flagellen en ciliën?

Microtubuli

Waaruit groeien microtubuli?

Het centrosoom (= spoelfiguur)

Waaruit bestaat het centrosoom?

2 centrioles

Hoe wordt het centrosoom ook wel genoemd?

MT organising center

Wat is het structuur van microtubuli?

Holle buisvormige structuren bestaande uit het eiwit tubuline

Welk soort cytoskelet is betrokken bij beweging van spiercellen?

Actine filamenten

Wat zorgt voor de spiercontractie?

Actine en het motoreiwit myosine

Wat is het structuur van actine filamenten?

Dunne draadvormige eiwitstructuren opgebouwd uit actine-eiwitten

Welk soort cytoskelet is betrokken bij amoeboïde beweging?

Actine filamenten

Welk soort cytoskelet is betrokken bij stroming cytoplasma in cellen?

Actine filamenten

Welk soort cytoskelet is betrokken bij verankering van bijvoorbeeld de celkern?

Intermediaire filamenten

Wat is het structuur van intermediaire filamenten?

Dikke, draadvormige eiwitstructuren, bestaande uit verschillende soorten eiwitten afhankelijk van het celtype

Welk soort cytoskelet is betrokken bij stevigheid van de cel?

Microtubuli, actine filamenten en intermediare filamenten

Waaruit bestaan intermediaire filamenten voornamelijk uit?

Keratine eiwitten

Waarvoor zorgt te veel keratine bij intermediaire filamenten?

Extreme eeltvorming

Waarvoor zorgt te weinig keratine bij intermediaire filamenten?

Blaren

In welk organel vindt synthese van lipiden plaats?

Glad endoplasmatisch reticulum

In welk organel vindt metabolisme van koolhydraten plaats?`

Glad endoplasmatisch reticulum

In welk organel vindt opslag van calcium plaats?

Glad endoplasmatisch reticulum

In welk organel vindt ontgifting plaats?

Glad endoplasmatisch reticulum

Waaruit bestaat microtubuli?

Alfa tubuline en beta tubuline

Wat is de functie van extracellulaire matrix bij dierlijke cellen?

• Bescherming tegen invloeden van buitenaf

• Stevigheid aan de cellen

Waaruit bestaat het dierlijke matrix?

Proteoglycaan complex (eiwit met suiterketens): eiwit-suikerstructuren (proteoglycaan) die niet covalent vastgeplakt zitten aan een lange koolhydraatketen

Hoe maakt een extracellulaire matrix contact met het actine cytoskelet van de dierlijke cel?

Integrines

Waaruit bestaat intermediaire filamenten?

Keratine eiwitten

Wat zijn de drie vormen van intercellulaire verbindingen in dierlijke cellen?

1. Tight junctions

2. Desmosomen

3. Gap junctions

Waarvoor zorgt tight junctions?

De cellen worden stevig tegen elkaar aangetrokken. Door deze verbinding komt er geen water langs de cel (waterdicht)

Wat regelen tight junctions?

De permeabiliteit

Wat is een voorbeeld van cellen waar tight junctions zijn en wat is de functie van de tight junction daar?

In het epitheelweefsel wordt lekkage verhindert van de darm naar het interstitium

Kan een celtype meerdere junctions hebben?

Ja

Waarvoor zorgen desmosomen?

Voor ankerpunten voor het cytoskelet voor extra stevigheid. Klinken als een popnagel aan elkaar en vormen een anker voor keratine filamenten.

In welk soort weefsel komen desmosomen voor?

Spiercellen

Wat zijn gap junctions?

Het zijn kleine kanaaltjes tussen cellen.

Wat voor soort moleculen gaan door gap junctions?

Laagmoleculaire stoffen (grotere stoffen dan via een transporteiwit)

Wat voor soort eiwitten maken vrije ribosomen?

Cytoplasmatische eiwitten

Wat voor soort eiwitten maken gebonden ribosomen?

Secretie of membraaneiwitten

Waar worden secretie eiwitten en membraaneiwitten gemaakt?

In de ER lumen

Waar zitten de ER lumen?

In het binnenste van het ER

Wat is een voorbeeld van weefsel waar gap junctions in voor komt en wat is de functie daar?

Hartweefsel voor goede communicatie

Met welke soort intercellulaire verbindingen is plasmodesmata vergelijkbaar?

Gap junctions

Welke eiwitten vormen de kanaaltjes bij gap junctions?

Connexine

Welke intercellulaire junctions hebben plantaardige cellen?

Plasmodesmata

Wat is de functie van plasmodesmata?

Celcommunicatie en transport van moleculen

Welke cellen hebben een afmeting van 1-10 um? Prokaryoten, eukaryoten of beide?

Prokaryoten

Welke cellen hebben geen organellen? Prokaryoten, eukaryoten of beide?

Prokaryoten

Welke cellen hebben circulair DNA? Prokaryoten, eukaryoten of beide?

Prokaryoten

Welke cellen hebben een celwand? Prokaryoten, eukaryoten of beide?

Prokaryoten

Welke cellen hebben een afmeting van 10-100 um? Prokaryoten, eukaryoten of beide?

Eukaryoten

Welke cellen hebben wel organellen? Prokaryoten, eukaryoten of beide?

Eukaryoten

Welke cellen hebben DNA fragmenten (chromosomen)? Prokaryoten, eukaryoten of beide?

Eukaryoten

Welke cellen hebben soms een celwand? Prokaryoten, eukaryoten of beide?

Eukaryoten

Welke cellen hebben genetisch materiaal die bestaat uit DNA? Prokaryoten, eukaryoten of beide?

Eukaryoten en prokaryoten

Welke cellen hebben een plasmamembraan? Prokaryoten, eukaryoten of beide?

Eukaryoten en prokaryoten

Welke cellen hebben ribosomen om mRNA om te zetten in eiwit? Prokaryoten, eukaryoten of beide?

Eukaryoten en prokaryoten

Welke cellen hebben dezelfde soort macromoleculen? Prokaryoten, eukaryoten of beide?

Eukaryoten en prokaryoten

Waarom is het gunstig dat eukaryoten in compartimenten zijn verdeeld?

De organellen kunnen hun eigen functie uitvoeren

Wat zijn nadelen van het hebben van organellen?

1. De celdeling duurt lang

2. Als er iets misgaat in een van de organellen, kan de cel niet meer goed functioneren

3. Het kost energie om de compartimenten te maken en te onderhouden

Op basis van welke eigenschappen zou je cel componenten van elkaar kunnen scheiden?

• Grootte

• Gewicht

• Dichtheid

• Inhoud

Waar bestaat het endomembraansysteem uit?

• Kernmembraan

• Transport vesicles

• Golgi-apparaat

• Lysosoom

• Plasmamembraan

• ER

Cytosolische eiwitten worden gemaakt door vrije ribosomen, membraan- en secretie-eiwitten door ribosomen die gebonden zijn aan het ER. Dit zou betekenen dat er 2 ‘soorten’ ribosomen zijn? Klopt deze bewering? Verklaar je antwoord.

Vrije en gebonden ribosomen zijn identiek. Ribosomen raken gebonden aan het ruwe ER door binding tussen signaalpeptide, SRP en SRP receptor.

Wat is hier een verklaring voor: Het blijkt dat regelmatige drinkers de alcohol beter kunnen verdragen dan incidentele drinkers.

Regelmatig alcohol drinkers hebben meer glad ER. → Een van de functies van het glad ER is het onschadelijk maken van toxische stoffen

Wat is hier een verklaring voor: Op bijsluiters bij geneesmiddelen staat vaak vermeld dat alcoholgebruik moet worden vermeden.

Zowel medicijnen en alcohol worden afgebroken door de lever, door gebruik van alcohol tegelijkertijd met medicijnen krijg je competitie. Daardoor is het lastiger te voorspellen hoe lang een medicijn werkzaam blijft.

Welke aanwijzingen ondersteunen de endosymbiose theorie?

• Dubbele membraan

• Hebben de afmeting van een bacterie

• Eigen circulair DNA

• Eigen ribosomen

• Autonoom → ze groeien en delen zelf

Welke veranderingen in grootte en/of aantallen verwacht je bij de volgende celtypen? Cellen die voornamelijk gebruik maken van vetten als brandstof

Veel mitchondriën en peroxisomen

Welke veranderingen in grootte en/of aantallen verwacht je bij de volgende celtypen? Endocriene cellen die veel eiwit hormonen produceren voor secretie naar de bloedbaan

Veel ER, Golgi en vesicles

Welke veranderingen in grootte en/of aantallen verwacht je bij de volgende celtypen? Rode bloedcellen die vooral veel zuurstof moeten vervoeren

Vooral ruimte nodig voor het opslaan van hemoglobine → geen kern, ER, Golgi, mitochondriën en ribosomen meer

Welke veranderingen in grootte en/of aantallen verwacht je bij de volgende celtypen? Levercellen die veel schadelijke stoffen onschadelijk moeten maken

Veel glad ER

Welke type cytoskelet is te zien in tekening A?

Microfilamenten

Welk type cytoskelet is te zien in tekening B?

Intermediaire filamenten

Welk type cytoskelet is te zien in tekening C?

Microtubuli

Geef aan welk type cytoskelet betrokken is bij de volgende functie: Chromosoombeweging bij celdeling

Microtubuli

Geef aan welk type cytoskelet betrokken is bij de volgende functie: Rol bij desmosomen

Intermediaire filamenten

Een ionenstroom tussen de cellen in het hart coördineert de samentrekking van de hartspier. Welke verbinding regelt de passage van kleine moleculen van het cytoplasma van de ene cel naar het cytoplasma van de andere cel?

Gap junctions vormen kanalen tussen cellen en laten laagmoleculaire stoffen door

Mutaties in eiwitten die betrokken zijn bij de vorming van desmosomen kunnen problemen (bij mensen) veroorzaken. In welke cellen of weefsel kan je zoal problemen verwachten?

In spiercellen

Epitheelcellen in de darmen schermen de darminhoud helemaal af van de intercellulaire vloeistof. Welke structuur zorgt ervoor dat er geen vloeistof door een laag van epitheelcellen kan lekken?

Tight junctions → trekken cellen stevig tegen elkaar verhinderen bijvoorbeeld epitheel lekkage van darm naar interstitium

Wat zijn de verschillen van gap junctions en plasmodesmata?

• Bij gap junctions blijven de plasmamembranen van de twee cellen gescheiden van elkaar

• Bij plasmodesmata versmelten de plasmamembranen en krijg je 1 grote plasmamembraan

• Gap junctions laten alleen laagmoleculaire stoffen door, terwijl je bij plasmodesmata zelfs uitstulpingen van het ER contact kunnen maken met het ER van de andere cel

Met het stofje Brefeldine A blokkeer je het transport van blaasjes/vesiscles van het ER naar het Golgi. Beschrijf wat de gevolgen voor de cel kunnen zijn.

• Membraan- en secretie-eiwitten komen niet meer uit het ER

• Transport vanuit het Golgi (naar het plasmamembraan maar ook terug naar het ER) gaat wel door → Het Golgi verdwijnt uiteindelijk

• Endomembraansysteem wordt niet meer voorzien van nieuwe membranen → problemen met plasmamembraan, lysosomen etc

• Cel gaat dood

Wat is de principe van celfractionering?

Het scheiden van celcomponenten om hun functies en structuren te bestuderen

Waarom is er een ondergrens voor celgrootte?

Er is een minimale celgrootte nodig voor het bevatten van essentiële moleculen en organellen, en voor een voldoende oppervlakte-volume verhouding

Waarom is er een bovengrens voor celgrootte?

Bij te grote cellen wordt het transport van stoffen inefficiënt en kan de regulatie van celprocessen problematisch worden

Wat is het belang van compartimentalisatie van de eukaryote cel?

Compartimentalisatie zorgt voor scheiding van functies, ruimtelijke regulatie, bescherming van moleculen en efficiënte communicatie tussen organellen. Dit draagt bij aan een georganiseerde en efficiënte werking van de cel.

Wat is de globale structuur van ribosomen?

2 subeenheden: een kleine en een grote subeenheid