glycolyse enzymen

hexokinase

glucose -> glucose-6-fosfaat
fosforylatie van glucose op positie 6

trapping: houdt glucose in de cel

begin van destabilisatie

1 ATP wordt verbruikt

enzymwerking

• vereist Mg2+

• induced fit: bestaat uit 2 subunits die sluiten bij binding met glucose

  • niet-polaire omgeving rond glucose

  • ATP hydrolyse door H2O wordt vermeden

fosfoglucose isomerase (GPI)

glucose-6-fosfaat → fructose-6-fosfaat

isomeratie van aldose tot ketose

verloopt via openvorm: ring, open, open, ring

fosfofructokinase (FFK)

fructose-6-fosfaat → fructose-1,6-bisfosfaat

2de fosforylatie op pos 2

1 ATP wordt verbruikt

voorkomt de heromzetting naar glucose-6-fosfaat = trapping in fructose vorm

allosterisch enzym → sterke regulatie en integratie in het metabolisme

= COMITTED STEP

aldolase

fructose-1,6-bisfosfaat → glyceraldehyde-3-fosfaat (GAP) + dihydroxyaceton fosfaat (DHAP)

omgekeerde reactie: aldolcondensatie (verklaring naam)

reversibele reactie

we bekomen 2 C3 moleculen

triofosfaatisomerase (TIM)

DHAP → GAP

DHAP kan niet worden omgezet naar ATP, GAP wel

reversibele reactie: delta G > 0, maar kan doorgaan door koppeling van reactie (volgende zeer sterk < 0)

eigenschappen

• kinetisch perfect enzyme

glyceraldehyde-3-fosfat dehydrogenase (GAPDH)

GAP → 1,3-bisfosfoglyceraat (1,3-BPG)

1,3-BPG = acylfosfaat → hoge fosforyltransger potentiaal, heeeel energierijk (< 1 ATP)

reactie verloopt in 2 stappen:

1. oxidatie: aldehyde → carbonzuur

   exergoon

   NAD+ fungeert als elektronenacceptor → wordt geactiveerd

2. acylfosfaat vorming: carbonzuur + fosforzuur (Pi)

   endergoon

koppeling van reacties op het enzym:

• via enzym gebonden intermediair

• intermediair: thio-ester: hogere energie dan carbonzuur

fosfoglyceraatkinade (PGK)

1,3-BPG → 3-fosfoglyceraat

ADP → ATP (2x)

fosfoglyceraatmutase

3-fosfoglyceraat → 2-fosfoglyceraat
mutase = enzym die een substituent intern verschuift

enolase

2-fosfoglyceraat → fosfoenolpyruvaat (PEP)

dehydratatie

pyruvaat kinase

PEP → pyruvaat

quasi onomkeerbaar: fosfaatgroep van PEP wordt overgedragen op een ADP => netto winst: 2 ATP

pyruvaat ondergaat nog een intramoleculaire oxidoreductiereactie

energiewinst glycolyse

glucose + 2 Pi + 2 ADP + 2 NAD+ —> 2 pyruvaat + 2 ATP + 2 NADH + 2 H+ + 2 H2O

welke reacties drijven de glycolyse?

1. hexokinase

2. fosfofructokinase

3. pyruvaatkinase