IDM tentamen

Interdisciplinariteit

maakt het mogelijk om maatschappelijke problemen op te lossen. Om dit te doen moet er gekeken worden naar verschillende niveau’s (brein, psychologische ervaring, sociale interacties, instanties etc.)

Fragmentatie

verwijst naar de vraag of de disciplines dusdanig gespecialiseerd zijn dat ze niet met elkaar kunnen praten

Differentiatie

om gedrag te begrijpen, is specialisatie nodig

Waneer is een interdisciplinaire aanpak nodig?

Wanneer een construct te complex is voor een discipline

Dit is nodig om tussen disciplines te kunnen communiceren

Nodal concepts

Wat zijn nodal concepts?

Gedeelde aannames, concepten, en doelen om common ground te vinden

Persoonlijkheid

Een dynamische organisatie binnen een individu of een psychofysische systeem die hun karakteristiecke gedrag en gedachten bepaalt —> bepaalt het gedrag van de mens

Psychische en fysieke eigenschappen van persoonlijkheid

Persoonlijkheid is een systeem van deze eigenschappen die in samenhang t.o.v. elkaar staan

Persoonlijkheid van een specifiek persoon

De unieke samenhang van eigenschappen en trekken die een persoon onderscheidt

De elementen van persoonlijkheid werken op elkaar in

Dynamische organisatie

3 lagen van persoonlijkheid

Trekken, motivaties en levensverhalen

Wat zijn trekken?

Meestal zijn dit alledaagse woorden om een persoon mee te beschrijven

Big 5 model

OCEAN - openness, conscientiousness, extraversion, agreeableness, neuroticism

Hexaco

openness, conscientiousness, extraversion, agreeableness, neuroticism, honesty/humility

Moderne theorie van Eysenck

Mensen verschillen in het ARAS-systeem (opstijgend reticulair sctiveeringssysteem. Dit reguleert de sensorische input naar de hersenen. Verder zijn extraverten chronisch onderprikkeld, dit beperkt prestaties

Motivatie

Dit gaat om de dingen die we willen, waar onze energie naar uitgaat, of bepaalde waarden, interesses of motiven

RIASEC-model voor interesses

Realistisch, investigatief, artestiek, sociaal, enterprising, conventioneel. Dit zijn de dimensies van interesse

Big 3 motieven

Affiliatie, prestatie en macht

Levensverhalen

Geinternaliseerde en evoluerende verhalen die de geschiedenis reconstueren en de toekomst voorspellen om iemands leven identiteit te geven. Hiermee kan er onderzocht worden waarover iemand vertelt en welke onderliggende thema’s er zijn.

Ervaringen in het leven vormen samen dit

Narratief van verlossing

Wat beweert Kuhn over de crisis in de psychologie?

Psy heeft een ware wetenschappelijke crisis nog niet bereikt. Het is een pre-wetenschap door de conflicterende disciplines. Pas na een fusie tot 1 paradigma zou er een crisis ontstaan.

Hoe beschouwen mensen op een rationaliserend gedacht de crisis in de psychologie?

Dat er wel een crisis is, doordat er geen interne consistentie bestaat.

Hoe beschouwen mensen op een pragmatische grond de crisis in de psychologie?

Psy is in een crisis doordat psychologen moeilijk met elkaar kunnen communiceren over gezamenlijke activiteiten

Wat denken de auteurs van het Zittoun et. al. artikel over de crisis in de psychologie?

De fragmentatie is niet correct omdat men dan uitgaat van een ideale conditie van de psy als wetenschap. Fragmentatie zou voortkomen uit de afwezigheid van het cumulatieve en objectieve karakter van deze wetenschap. Psy als fragmenteerd zien betekent dat er geloofd wordt dat er een gehele verhaal achter de gefragmenteede delen zou moeten bestaan.

Waarom moet psychologie interdisciplinair blijven?

Want bepaalde zaken kunnen niet vanuit een coherent geheel bekeken worden

Branching complexity thesis

In het streven naar een eenvoudige, allesomvattende theorie of waarheid binnen de psychologie, en naarmate er dieper in de complexiteit van verschijnselen worden gedoken, onderzoekers steeds meer nuances, verbindingen en complexiteiten sluiten

Differentiatie

Leidt tot de vorming van gespecialiseerde velden die zich ontwikkelen met specifieke focusgebieden en dus diepgaande kennis en precisie op hun eigen focusgebied.

Waarom is differentiatie een teken van vooruitgang en ontwikkeling?

Want dan hebben onderzoekers zich gericht op al bestaande kennis en specifieke aspecten van gedrag en hier vervolgens op in zijn gegaan

Welke consequenties hebben de grenzen tussen de disciplines?

Grenzen kunnen star en achterhaald worden en er zal geen lokale organisatie zijn met een overkoepelend systeem die al het gedane onderzoek cöordineert.

Waarom betwijfelen Zittou et. Al. een overkoepelende oragnisatie?

Doordat de grenzen tussen disciplines Opnieuw gedifinieerd moeten worden waardoor de risico loopt dat dit niet op wetenschappelijke gronden uitgevoerd wordt.

Wat is het alternatieve narratief dat Zittou et. al. voorstellen?

Dat psy een discipline js die zich aanpast aan de eisen van de eigen theoretische en methodologische evolutie en die van de veranderde socioculturele omgeving.

Wanneer nemen psychologen iets als crisis aan volgens de narratief van Zittou et. al?

Wanneer psychologen uit een bepaalde discipline andere wetenschappers tegenkomen diendenken dat hun theoretisch kader niet fundamenteel is.

Wanneer de theoretische tools insufficiënt zijn om vraagstukken op te lossen.

Wanneer wetenschappers vanuit een discipline niet meer in staat zijn te communiceren of activiteietn te coördineren met andere wetenschappers uit verschillende tradities.

Wat kan er gebeuren als er een crisis ontstaat binnen psy?

Depressie: wetenschappers beschouwen elke rectificerende actie als hopeloos

Wetenschappers leggen al hun hoop in een soort overkoepelende oplossing die alle spanningen zou kunnen verhelpen

Samenwerkend onderzoek doen (collaborative research)

Noem 2 vormen van collaboratief werken in wetenschap

Het analyseren van dezelfde dataset vanuit verschillende perspectieven

Het genereren van verschillende datasets vanuit verschillende perspectieven voor hetzelfde construct.

Wat is het missie van de persoonlijkheidspsychologie?

Om een integratief kader op te stellen die de mens als geheel kan beschrijven.

Wat schreven Kluckhohn en Murray over persoonlijkheid in 1953?

Elke persoon is als alle andere personen, als sommige personen en als geen ander persoon

Waar moet het integratieve kader (wat betreft persoonlijkheid) aan bijdragen?

Het begrijpen van de eigenschappen die elke mens heeft, hoe sommigen in die eigenschap van sommige anderen verschillen en de unieke patronen die elk mens heeft.

Op welke manieren wordt er over de persoonlijkheidspsychologie geschreven?

De grootste groep presenteert het als een parade van alternative en grote overkoepelende theorieën waarbij de lezer zijn favoriet kan uitkiezen

Een andere groep brengt alle mogelijke theorieën samen, zonder een overkoepelende visie hierop te geven zodat deze afzonderlijke perspectieven los naast elkaar bestaan

Beide groepen zien dit als divers en verspreid tegelijkertijd

Waarom hebben mcaddams en pals 5 principes opgesteld voor het bestuderen van het persoonlijkheidspsychologie?

Om bestaande kennis over persoonlijkheid te organiseren en om uiteenlopende bevindingen over personen vanuit verschillende psychologische subdisciplines te krijgen.

Welke principes hebben mcaddams en pals opgesteld voor het bestuderen van persoonlijkheidspsychologie?

Evolutie en de menselijke natuur, het dispositionele signatuur, karakterastike adaptaties, levensverhalen en de uitdagingen van moderne identiteit EN de differentiërende rol van cultuur

Wat is de environment of evolutionary adaptedness (EEA)?

Dit verwijst naar de omgeving waarin de menselijke soort zich heeft ontwikkeld en geëvolueerd gedurende een langdurige periode van natuurlijke selectie om eigenschappen te ontwikkelen die belangrijk waren voor overleving en reproductie.

Welke levels van universalia zijn er te onderscheiden, die als eerst bestudeerd moeten worden om persoonlijkheidspsychologie te begrijpen volgens Sheldon?

De fysieke behoeften, de sociale-cognitieve mechanismen, de psychologische behoeften en de socioculturele activitieten.

Wat wordt er bedoeld bij het 1e principe van mcaddams en pals: Evolutie en de menselijke natuur?

Evolutie vormt de ultieme eerste context voor menselijke individualiteit waarbij individuele aanpassingen aan een omgeving varieren tegen universele ontwerpkenmerken van de mens. De evolutionaire conceptie van persoonlijkheid betreft tevens welke basis variaties in de psychologische individualiteit te verwachten zijn.

Wat zijn dispositionele eigenschappen?

Breede dimensies van individuele verschillen tussen mensen die contunuïteit in gedrag, dneken en gevoelens van een persoon in uiteenlopende situaties kan verklaren.

Waarom kan de persoonlijkheidspsychologie niet zonder de dispositionele karaktereigenschappen?

Genetische verschillen tussen mensen verklaren (gedeeltelijk) de verschillen in karakter eigenschappen tussen mensen

Onderzoek toont verbanden aan tussen karakter eigenschappen en het functioneren van net brein

De big five

Psychologie van de vreemdeling

Dingen die mensen zich afvraagen over vreemden in de EEA en in huidige omgeving om bv. Te bepalen of die persoon te vertrouwen is

Wat zijn karakteristieke adaptaties?

Dit verwijst naar een breed scala aan motivatie- en sociaal-cognitive en ontwikkelingsaapassingen in het leven van een individu.

Wat is het verschil tussen karakeristieke addaptaties en karaktertrekken?

Waar de trekken va een persoon contouren van de menselijke individualiteit schetsen, vullen de aanpassingen de details binnen die contouren in.

Wat is een narratieve identiteit?

Dit is het geïnternaliseerde en geëvolueerde verhaal dat alle gebeurtenissen uit het verleden en huidige en toekomstige beelden samenneemt tot een coherent geheel dat de persoon een gevoel van eenheid en betekenis geeft.

Wat voor invloed heeft cultuur op iemands narratief?

Een sterke, het beïnvloedt de levensverhalen omdat het bepaalde thema’s voorlegt, beelden en plots waaruit een narratieve identiteit wordt geconstrueerd.

Wat omvat cultuur?

Een rijke mix van betekenissen, praktijken en verhandelingen binnen een groep of gemeenschap.

Waarom denken mcaddems en pals dat omgevingsinvloeden minstens gemiddeld en subtiele factoren zijn voor iemands persoonlijkheid?

De ontwikkeling van karaktertrekken omvat een process dat bestaat uit een bidirectionele transactie tussen het genetische aangelegde temprament en proximale omgeving

Cultuur beïnvloedt sterk de expressie van die karaktereigenschappen aan de hand van display rules

Waar heeft cultuur het meeste invloed op?

De narratieve identiteit, iemands levensverhaal zegt veel over de cultuur waarin die uit komt en een persoon snoeit een hoop van die verhalen en slecteert de unieke, negeert een hoop andere en worden daarin gestuurd door hun achtergrond.

Op welke niveaus hebben alle sociaal maatschappelijke vraagstukken verklarende factoren?

Sociaal, psychologisch, biologisch

Zijn biologische verklaringen beter?

Nee, lagere niveaus van verklaringen bieden niet per definitie de meest informatieve wetenschap. Compleet reductionisme is onmogelijk, sociale context is altijd belangrijk

Het zenuwstelsel

Verwerkt omgevingsstimuli om zo tot een respons te komen. Bestaat uit de centrale en perifere zenuwstelsel.

Perifere zenuwstelsel

Sympatisch (hartslag, zweten etc.) en parasympatisch (spijsvertering, restoratiesysteem etc)

Wat is het idee achter de sociale neurowetenschap?

Dat de bio processen ook iets zeggen over de SP.

Wat zijn uitdagingen van de sociale neurowetenschap?

Inversed inference, Het reversed inference probleem, Voorkomen van spraakverwarring, Expert zijn op verschillende gebieden, Kunstmatigheid experimenten is niet altijd ecologisch valide

Wat is inversed inference?

Het vinden van een valide fysiologische index voor psychologische processen

Voordelen van de sociale neurowetenschap

Objectieve metingen, onbewuste processen, vermijding ca

Stereotype threat

Wanneer bepaalde stereotypen saillant worden gemaakt gaan mensen ook daadwerkelijk slechter presteren

Het effect van Sociale uitsluiting op hersenen

Dezelfde gebieden als fysieke pijn worden geactiveerd

Voordelen van in het lab werken

Makkelijk p te zetten, onderzoekers hebben alle controle

Nadelen van labwerk

Vaak homogene steekproef, kost veel tijd om participanten te vinden, lage externe validiteit

Wat is equifinaliteit?

Verschillende paden leiden tot dezelfde uitkomst

Wat is multifinaliteit

Dat verschillende paden tot verschillende uitkomsten leiden

Wanneer is gedrag afwijkend?

Als het gedrag optreed op een moment waneer dit niet in lijn is met wat er verwacht wordt EN/OF als het gedrag niet optreed waneer het wel zou moeten

Waneer is gedrag pathologisch?

Als het gedrag langdurig en niet situatie gebonden optreed, als het de overgang naar nieuwe ontwikkelingstaken of fasen blokkeert, als het de persoon/de omgeving van de lersoon lijden oplevert, komt meestal voor in combi met andere gedragingen.

Waarom psychopathologie classificeren?

Efficiënt, verbetert en vermakkelijkt communicatie en aansluiting bij verklarings- en behandelingstheorieën in de wetenschappelijke lit.

De ecologische model van Bronfenbrenner

De systemen/contexten die invloed uitoefenen op de ontwikkeling van een kind (micro tot macrosystemen)

Wat blijkt uit het onderzoek naar temprament op 11 tot 16 en onset van psychische stoornissen op 16 tot 19?

Er is een verhoogde kans op internaliserende problemen wanneer jongeren vanuit hun temprament angstiger waren, sneller gefrustreerd waren of meer moeite hadden met zelfcontrole

Er is een verhoogde kans op externaliserende problemen wanneer jongeren vanuit hun temprament sneller gefrustreerd waren of een lagere zelfcontrole hadden

Moderatie

Interactie tussen persoon en omgeving

Mediatie

Sequenties van persoon-omgeving psychopathologie

Wat is volgens kedia et al het doel van de sociaal-neurowetenschappelijke benadering?

Om de doorgronden van het denken en gedachtevorming, emoties, en intenties door de biologische substraten ervan te observeren

Reverse inference

De assumptie dat de betrokkenheid van bepaalde mentale processen afgeleid kan worden uit waargenomen activiteit van een bepaald hersengebied

Waarom is reverse inference een probleem?

Omdat mentale fenomenen dermate complex zijn waarbij er een breed scala aan activatie van hersengebieden betrokken is.

Ecologische validiteit

Experimenten vinden plaats in gecreëerde settings waardoor participanten niet natuurlijk reageren op stimuli. Hiernaast wordt er van participanten verwacht dat zij in dezelfde sessie honderden trials van dezelfde taak ondergaan waarbij biases en cognitive processen die afwijken van natuurlijke omgevingen kunnen treden

Wat is het probleem met steekproef representatieviteit en replicatie in de sociale-neurowetenschappen?

Paricipanten bestaan uit een vrij homogene, westers-geschoolde groep mensen.

Voordelen van sociale neurowetenschappen op de economische vlak

Heeft verschillende nieuwe inzichten naar de oppervlakte getild

De integratie van economische en sociaalpsychologische inzichten maakt duidelijker wat de invloed is van de sociale context op keuze gedrag

Het is vruchtbaar om via neurowetenschappelijke methodiek te meten waarom mensen verschillende economische keuzes maken door gezonde mensen te vergelijken met slecht functionerende hersenen.

Noem de inzichten over economie die voort kwamen uit neurowetenschappelijke studies

Sommige beslissingen vertouwen op hetzelfde breincircuit en dus dezelfde cognitieve mechanismen

Bij vergelijkbare economische gedragingen zijn er verschillende hersenmechanismen betrokken waardoor deze gedragingen toch meer verschillend zijn dan eerst gedacht

Het observeren van de verandering in gedrag nadat specifieke delen van de herenen niet goed meer functioneren, maakt inzichtelijk welke pricessen ten grondslag liggen aan het nemen van bepaalde beslissingen.

Wat zijn de limitaties van economie en sociaal-neurowetenschappelijke methoden?

Er wordt vaak in de studie gebruik gemaakt van misleiding

Reverse inference

Representiviteit en ecologische validiteit

Wat heeft de sociaal-neurowetenschappelijke benadering te zeggen over de prcessen die ten grondslag liggen aan hoe stressoren de gezondheid beïnvloeden?

Het brein raakt gevoelig voor social cues

Sociale stressoren beïnvloeden gezonheidsuitkomsten door het gedrag dat daaruit voortkomt

Gezondheid wordt beïnvloedt door de interactie tussen patiënt en hulpverlener

Neuro heeft bepaalde mechanismen geïdentificeerd om bepaalde automatische responsen en biases te reduceren

Wat zijn de limitaties van gezondheid en sociaal-neurowetenschappelijke methoden?

Reverse inference

Er zijn correlationele relaties dus geen causale conclusies

Wat zijn de voordelen van sociaal-neurowetenschappelijk onderzoek in de rechtspraak?

Verheldering van psychologische constructen

Biologische mechanismen achter bestraffing

Onderscheid in morele besluitvorming

Informeren over affectieve-cognitieve onderscheiding

Wat zijn de limitaties van rechtspraak en sociaal-neurowetenschappelijke methoden?

Het maken van causale claims vanuit hersenactivatiepatronen naar complexe cognitieve processenrelevant voor juridische beslissingen is moeilijk

Culturele verschillen tussen juridische professionals en sociaal neurologen

Er is een gebrek aan consensus over mechanismen die morele redenering beheersen

Multi-voxel pattern analysis

Aanvullende info door focus op activatie patronen ipv. Alleen naar gebieden te kijken

Wat is depressie?

Een chronische, invaliderende stoornis met duidelijke ontwikkelingspatronen

Wat gebeurt er met depressie in de adolecentie?

Het neemt toe, en het gender verschil in depressie komt naar voren

Wat is de voordeel van een longitudinaal design?

het biedt een dynamisch perspectief op de ontwikkeling van depressie en laten toe om causale verbanden en veranderingen in de tijd beter te begrijpen

wat was de hypothese van de Hankin et al artikel?

Dat de interactie tussen de 5-HTTLPR gen en peer stress versterkt zal worden voor oudere adolecenten in de voorspelling van toekomstige depressieve episodes

Wat is een beperking van eerdere gen-interactie studies voor depressie bij jongeren?

Het gebruik van zelf gerapporteerde depressieve symptomen.

Wat is het sekse verschil tussen jongens en meisjes in de onderzoek van Hankin et al?

Meisjes zijn meer rationeel georiënteerd en vertonen en grotere behoefte aan affiliatie, Ze ervaren ook meer peer stress en zijn er ook meer reactief op, waardoor ze eerder depressief worden.

Welke belangrijke bevindingen heeft het onderzoek van Hankin et al gevonden?

de depressie diagnose cijfers en het optreden van gender verschil in depressie kwam overeen met bekende epidemologische gegevens over leeftijdsgebonden trends bij jongeren

er werd een significante gen-omgevingsinteractie gevonden, hierbij warewn oudere genetisch kwetsbare adolecenten die meer peer stress ervaren het meest vatbaar voor depressie.

meisjes met meer peer stress waren het het meest vatbaar voor depressie

wat is het belang van genderstudies?

het is het meest opvallende karakteristiek dat gepresenteerd wordt aan anderen

het is een belangrijk facet van de persoonlijke identiteit

het is een bemiddelaar voor hoe iemand interacteert met de omgeving

Wat zijn de dimensies waarin menselijke seksualiteit over kan worden gesproken?

Seks: biologisch

Gender expressie

Identiteit: eigen keuze

seksuele oriëntatie: aan wie voel je je getrokken?

Genderidentiteit

Intern gevoel van het man of vrouw zijn, of een combi hiervan

Genderrol stereotypen/standaarden

Maatschappelijke verwachtingen over het gepaste gedrag voor vrouwen en mannen

Gendertypisch gedrag

Neigingen om gedragingen te vertonen die geassocieerd worden met iemands gender

Social learning theory

Deze theorie benadrukt het belang van het socialisatie aspect: Er zijn twee manieren waarop kinderen kunnen leren over genderrollen:

Door belonignen of straffen/ontmoedigen voor specifiek gendertypisch gendertypisch gedrag

het observeren en imiteren van anderen