HOOFDSTUK 12.docx

Excretie

Processen die afvalstoffen en overtollige materialen uit het lichaam verwijderen, zoals door het spijsverteringsstelsel, ademhalingsstelsel, inwendig systeem, en urinewegstelsel.

Nierenregulatie

De nieren regelen het waterpeil, stikstofhoudende afvalstoffen, en andere opgeloste stoffen in het lichaam.

Nefronen

Kleine functionele eenheden in de nieren die bestaan uit een tubulus en bloedvaten en verantwoordelijk zijn voor de productie van urine.

Glomerulaire filtratie

Het proces waarbij vloeistof en vaste stoffen uit de glomerulus naar het glomerulaire kapsel worden gefilterd om urine te vormen.

Tubulaire reabsorptie

De terugkeer van gefilterd water en opgeloste stoffen vanuit de tubulus naar het bloed door peritubulaire capillairen.

Tubulaire secretie

Het toevoegen van bepaalde vaste stoffen vanuit de peritubulaire capillairen in de tubulus voor uitscheiding in de urine.

Tubulaire reabsorptie

Het proces waarbij water wordt heropgenomen door diffusie, gestimuleerd door de concentratiegradiënt voor water veroorzaakt door de diffusie van stoffen.

Tubulaire secretie

Het mechanisme waarbij stoffen vanuit de haarvaten naar het lumen van de tubulus bewegen om ongewenste stoffen uit het bloed te verwijderen en uit te scheiden in de urine.

Verdunde urine

Het resultaat van het vermogen van de nieren om water te bewaren, gereguleerd door het hormoon antidiuretisch hormoon (ADH) dat de permeabiliteit van de verzamelbuis voor water verhoogt.

Actief transport in de nier

Het proces waarbij actieve zoutreabsorptie plaatsvindt in de distale tubulus en het opvangkanaal zonder reabsorptie van water.

Micturitiereflex

Neurale reflex die het legen van de blaas mogelijk maakt, reagerend op rekreceptoren in de blaaswand en met interne en externe urethrale sluitspieren.

Renine-angiotensinesysteem

Reguleert het bloedvolume en de bloeddruk door de afgifte van aldosteron te stimuleren bij verlaagd bloedvolume of bloeddruk.

Reabsorptie van bicarbonaat

Nierbuiscellen scheiden H+ uit in het tubulaire lumen, waar het combineert met gefilterd bicarbonaat. Water en CO2 worden gevormd en opgenomen in de cel, waar ze weer uiteenvallen in H+ en HCO3-. H+ wordt afgescheiden, terwijl HCO3- diffundeert in het bloed.

Nieruitscheiding van ammonium

Nierbuiscellen produceren ammonium (NH4+) en HCO3- uit glutamine. NH4+ wordt uitgescheiden in de urine, terwijl HCO3- in het bloed diffundeert om verlies van HCO3- te compenseren.

Erytropoëtine en rode bloedcellen

O2-gevoelige cellen in de nieren scheiden erytropoëtine af bij zuurstoftekort, wat de productie van rode bloedcellen stimuleert in het beenmerg.

Activering van vitamine D

Inactieve vitamine D wordt in de huid geproduceerd door zonlicht, aangepast in de lever en geactiveerd in de nieren. PTH beïnvloedt deze omzetting.

Nierstenen

Gekristalliseerde mineralen die de urinestroom blokkeren.

Urineweginfecties (UTI)

Infecties meestal veroorzaakt door bacteriën, vaker bij vrouwen door kortere urinebuis, kunnen nieren aantasten als onbehandeld.

Acuut nierfalen

Kortdurende verslechtering met mogelijke oorzaken zoals lage bloeddruk, nierstenen, infecties, en reacties op geneesmiddelen.

Chronisch nierfalen

Langdurige, onomkeerbare schade met

Dialyse

Kunstmatige reiniging van bloed om nierfunctie te vervangen, met methoden zoals CAPD en hemodialyse.

Niertransplantaties

Permanente oplossing voor nierfalen, verbeterd door weefsel-matching, afstotingsmedicijnen en nationale gegevensbanken.

Urine-incontinentie

Verlies van blaascontrole, vaker bij vrouwen door veroudering van blaasspieren, behandeld met training, vochtbeheer, medicijnen en chirurgie.