FilKom Reviewer 3rd Mid Qtr

Pakisabi nalang po if ever may corrections. Review well & Good luck - r

Wika

\- Napakahalagang instrumento ng komunikasyon

Wika

\- Pinagsama-samang makabuluhang tunog, simbolo, at tuntunin ay nabubuo ang mga salitang nakapagpapahayag

30%

Ano ang porsyento ng pakikinig sa paggamit ng wika sa pang araw-araw

25%

Ano ang porsyento ng pagsasalita sa paggamit ng wika sa pang araw-araw

15%

Ano ang porsyento ng pagbabasa sa paggamit ng wika sa pang araw-araw

10%

Ano ang porsyento ng pagsulat sa paggamit ng wika sa pang araw-araw

Badayos (2010)

\- May sariling balarila at sistema ng pag-uugnay ng mga salita at nagagawan bigyan ng kahulugan ng mga taong kasapi sa pamayanang iyon

Fortunato at Valdez (1995)

\- Wika ay makapangyahiran at ito ang pangunahing kodigo ng komunikasyon

Caroll (1973) sa Badayos et al., 2007)

\- Ang wika ay may kaayusang sistema ng mga tunog na gamit sa interpersonal na komunikasyon at nakagagawa nang puspusang pagkakatatag ng mga bagay. Pangyayayri, at mga proseso ng mga karanasan

Henry Allan Gleason, Jr.

\- Masistemang balangkas ng sinasalitang tunog na pinili at isinaayos sa paraang arbitraryo upang magamit sa komunikasyon ng mga taong kabilang sa isang kultura

Charles Darwin

\- Ang wika ay isang sining tulad ng paggawa ng serbesa o pagbe-bake ng cake, o pagsusulat

1\. Pag-iisip

2\. Pakikipag-ugnayan

3\. Pakikipag-usap maging sa kanyang sarili

Ayon kina Paz, Hernandez, at Peneyra, ang wika ay ginagamit ng tao sa kanyang:

Kautusang Tagapagpaganap Blg. 134 noong 1937

Ipinagtibay ang wikang tagalog bilang batayan ng wikang pambansa

1987 Konstitusyon, Artikulo XIV, Seksyon 6

Ang wikang pambansa ng Pilipinas Ay Filipino.

Artikulo XIV, Seksyon 7 ng Konstitusyon ng Pilipinas

Ukol sa mga layunin ng komunikasyon at pagtuturo, ang mga wikang opisyal ng Pilpinas ay Fiilipino, at hangga’t walang itinatadhana ang batas, Ingles

Lingua Franca

Mahalaga ang --- sapagkat nagsisilbi itong tulay upang magkaintindihan ang mga tao sa isang pangkat na may kaniya-kaniyang ginagamit na wika

1\. May tunog

2\. Arbitraryo

3\. May sariling kakanyahan

4\. Nanghihiram

5\. Ang wika at kultura ay laging magkaagapay

6\. Dinamiko

Mga Katangian ng Wika

1\. Pormal

2\. Di-Pormal

2 Antas ng Wika

Pormal

\- Antas ng wika na kinikilala at ginagamit ng nakararami

1\. Pambansa

2\. Pampanitikan o Panretorika

2 Pormal na Antas ng Wika

Pambansa

\- ginagamit sa mga aklat at iba pang babasahin sa paaralan at pamahalaan (Ex. Ama, tahanan, lipunan)

Pampanitikan o Panretorika

\- malalim, makulay, masining, at nakatago ang kahulugan. Kasama ang idyoma at tayutay (Ex. Anghel ng tahanan, di-makabasag-pinggan, naniningalang pugad)

Di-Pormal

\- karaniwang ginagamit sa araw-araw na pakikipagtalastasan

1\. Lalawiganin

2\. Kolokyal

3\. Balbal

3 Di-Pormal na Antas ng Wika

Lalawiganin

\- ginagamit sa particular na pook at makikilala ito sa kakaibang tono (Ex. Ebon - Kapampangan ibon, inday - Bisaya babae, Ibon - Cebuano langgam)

Kolokyal

\- pang araw-araw na salita na halaw mula sa pormal na salita (Ex. Sa'n - nasaan, tas' - pagkatapos, dun - doon)

Balbal

\- Salitang madalas naririnig sa lansangan at nagpapatunay na ang wika ay dinamiko (Chicks - dalagang bata, parak - pulis, lobat - lupaypay)

slang

Ang balbal na salita ay tinatawag na ---

Unang wika (L1)

(Ligguwalismo)

\- Wikang kinagisnan mula pagsilang

\- Katutubong wika, mother tongue, at arterial na wika

\- Pinakamahusay na nakapagpapahayag ng ideya

Pangalawang wika (L2)

(Ligguwalismo)

\- Nalilinang sa "exposure"

\- Mula sa salitang paulit-ulit na naririnig

Ikatlong wika (L3)

(Ligguwalismo)

\- Nalilinang sa paglawak ng mundong ginagalawan

\- ginagamit din upang makiangkop sa paglawak ng mundong ginagalawan.

\- Pagtaas ng antas ng pag-aaral

Monolingguwalismo

\- Pagpapatupad ng iisang wika sa isang bansa

Japan at South Korea

Mga bansang nagpapatupad ng Monolingguwalismo

Bilingguwalismo

\- maituturing na bilingguwal ang isang tao kung magagamit niya ang ikalawang wika nang matatas sa lahat ng pagkakataon

\- Ipinapakita rito ang malaking ugnayan ng wika at lipunan at kung paano ang lipuna

Leonard Bloomfield

\- Amerikanong lingguwista

\- Paggamit o pagkontrol ng tao sa dalawang wika (Perpektong bilingguwal)

John Macnamara

\- Isang taong may sapat na kakayahan sa isa sa limang makrong kasanayang pangwika (Panonood, Pakikinig, Pagsasalita, Pagbabasa, Pagsusulat)

Uriel Weinreich

\- Lingguwistang polish-american

\- Ang paggamit ng dalawang wika nang magkasalitan ay matatawag na bilingguwalismo at ang taong gagamit ng wikang ito ay bilingguwal

\- Maituturing na bilingguwal kung magagamit niya ang ikalawang wika nang matatas

Kautusang Tagapagpaganap Blg. 202 noong 1969

Pinagtibay ni Pangulong Ferdinand E. Marcos na bubuo sa Presidential Commission to Survey Philippine Education (PCSPE) upang gumawa ng masusing pag-aaral sa pagpapabuti ng Sistema ng Edukasyon

1935 sa Saligang Batas Seksyon 3, Artikulo XIV

Ang kongreso ay gagawa ng mga hakbang tungo sa pagpapaunlad at pagpapatibay ng isang wikang pambansa na batay sa isa sa mga umiiral na katutubong wika.

Multilingguwalismo

Tawag sa patakarang pangwika kung saan nakasalig ito sa paggamit ng wikang pambansa at katutubong wika bilang pangunahing midyum, bagamat hindi kinalilimutan ang wikang global

Lingguwistikong Komunidad

Isang konsepto sa sosyolingguwistiko na tumutukoy sa kakayahan ng mga tao o kaya’y komunidad na nagkakasundong gumamit ng komon na wika o dayalekto

Mother Tongue Based-Multilingual Education

Ano ang MTB-MLE

Ducher at Tucker

\- Napatunayan nila ang bisa ng unang wika bilang wikang panturo sa unang taon ng pag-aaral

\- Ayon sa kanila, mahalaga ang unang wika sa panimulang pagtuturo ng pagbasa, sa pag-unawa ng pagksang aralin, at bilang matibay na pundasyon ng pangalawang wika

homogenous

Masasabing --- ang wika kung pare-parehong magsalita ang lahat ng gumagamit ng isang wika

180

Dahil umaabot sa --- ang wikang sinasalita sa Pilipinas, masasabing heterogenous ang wika sa bansa

code switching

Sa ating pakikipagsalamuha ay hindi natin naiiwasan magpalit ng koda o gumamit ng --- sa pakikipag-usap at manghiram ng salita

Code Switching

– Ang isang mananalita ay gumagamit ng iba’t-ibang barayti ayon sa sitwasyon o okasyon na kanyang kinasasangkutan

1\. Edad

2\. Hanapbuhay o trabaho

3\. Antas ng pinag-aralan

4\. Kasarian

5\. Kalagayang panlipunan

6\. Rehiyon o lugar

7\. Pangkat-etniko

Iba't ibang salik panlipunan ng Wika (7)

Dayalek

\- Ginagamit ng particular na pangkat ng mga tao mula sa isang partikular na lugar

wikain o wikang rehiyonal

Ang diyalek ay tinatawag ding --- o ---

Idyolek

\- Pansariling paraan ng pagsasalita

\- Kanya-kanyang estilo

\- May kaugnay sa personal na katangian ng tagapagsalita o wikang ginagamit ng isang indibidwal.

Etnolek

\- Mula sa etnolingguwistikong grupo

\- Pinagsamang etniko at dialek

\- Bahagi ng pagkakakilanlan ng pangkat-etniko

Sosyolek

\- Nakabatay sa katayuan o antas panlipunan o dimensyong sosyal

\- Nakapag-aral at di nakapag-aral, matanda at kabataan. May kaya sa mahihirap, etc.

\- Mula sa interaksyon ng tao sa isang partikular na pangkat

\- Gay lingo, conyo speak, jejemon, jargon

Register

\- Naiaangkop ng isang nagsasalita ang uri ng wikang ginagamit

\- Pormat at di-pormal

\- Tumutukoy sa espesyalisadong nagagamit sa isang partikular na domeyn

\- May kaugnayan sa panlipunang papel na ginagampanan ng tagapagsalita sa oras ng paggamit niya ng wika

Pidgin

\- Wikang nadebelop sa pangangailangang makabuo ng pahayag at kadalasan ay napaghalo-halo ng tagapagsalita ang kanyang unang wika sa wikang sinasalita ng komunidad ng bagong kinabibilangan

sosyolingguwistik

\- Ang pag-aaral at pananaliksik tungkol sa Barayti ng Wika