Araling Panlipunan 8 4th Periodical Reviewer

Ideolohiya

• Paniniwala ukol sa pananaw

• Mga kaisipang nagsisilbing gabay sa kilos

• binubuo ng mga paniniwalang nakaapekto sa pananaw ng tao o pangkat ng tao sa daigdig

Ideolohiyang Pampolitikal

• Pasismo

• Peminismo

• Demokrasya

• Konserbatismo

• Liberalismo

• Utilarianism-

Pasismo

• unang naglinang noong 1922 sa pagtatapos ng Unang Digmaang Pandaigdig

• Prioritizes the government more than the mamamayan

Benito Mussolini

• Namuno sa pasismo sa Italy

• Bawal sa pasismo ang pagbuo ng anumang partidong oposisyon at halanan

Duce

Puno ng Italy

Peminismo

Ang katawagang Peminismo ay naglalarawan sa kilusang:

• Politikal

• Kultural

• Panlipunan

• Ekonomikal

Tatlong inihayag sa Peminismo

1. Women’s Suffrage

2. Women’s liberation movement

3. May kinalaman sa pagpapatuloy at pagpapatibay sa mga layuning napagtagumpayan

Women’s Suffrage

karapatan ng mga kaakbaihang bumoto

Women’s liberation movement

layon palayain ang mga kababaihan noong 1960

Demokrasya

• ang mga alituntunin at batas ay pinagpapasiyahan ng aktwal

• ang Demokrasya ay maaaring direct o indirect

Referendum

Prosesong pagpasa ng isang isyu o mungkahi upang pagpasiyahan ng mamamayan o sangay lehislatibo

Konserbatismo

Nagbibigay halaga sa tradisyonal na paniniwala at kaayusan

liberalismo

• nagbibigay halaga sa kakayanan ng isang indibidwal na mapaunlad

• pinasimulan ni John Locke

Utilitarianism

Ipaglaban ang kalayaan, teorya, o prinsiyong dapat lamang manaig

Kapitalismo

Sistemang ekonomiya na naka-batay sa pribadong pag-aari ng produksiyon at distribusyon

Adam Smith

Sumulat ng aklat ng The Wealth of Nations

Free Market

Sistemang pang-ekonomiya kung saan and presyuhan ay nakabatay sa kompetisyon ng mga pribadong negosya

Proletarian

Tumutokoy sa isang taong miyembro ng isang pangkat ng mga manggagawa na hindi kontrolado ng pamahalaan

Laissez-faire o let alone policy

Paniniwalang higit na nakabubuti ang hindi makikialam ng pamahalaan sa pamilihan

Sosyalismo

Politikal at ekonomikal na teorya

Karl Marx

• Arkitekto ng sosyalismo at komunisto

• sumulat ng aklat na The Communist Manifesto

Iba’t ibang uri ng Sosyalismo:

• Social Democracy

• Collectivization

• Komunismo

Social Democracy

Pinaghahalo ang ilang bahagi ng komunisto sa pakitalismo

Collectivization

Ang yaman at produkto ay pantay-pantay na ipinamamahagi sa mamamayan ng kontrolado ng pamahalaan

Komunismo

Teorynag komunismo ay naniniwala sa isang lipunang walang antas

1939

Ikinabalisa ng United States ang paglagda ng Soviet Union ng non-aggression pact sa Germany

Non-aggression pact

Kasunduan ng walang pananalakay na naganap sa pagitan ng Soviet Union at Germany

Cold War

tinahak ng dating magka-alyansa ang magkaibang layunin na nauwi sa kalahating siglong hindi pagkakaunawaan ng kung tawagin ay Cold War

Yalta Conference

tatlong lider nagpulong sa Yalta, Black Sea noong Pebrero 1945.

mga lider ng kilalang Allies o big three noong ww2

• Pangulong Franklin D. Roosevelt ng United States

• Punong Ministro ng Britain na si Winston Churchill

• Premier ng Soviet Union na si Joseph Stalin

apat na sona na kontrolado ng hukbong militar ng:

United States, Britain, France, at Soviet Union

Charles de Gaulle

lider ng france

Cold War

nilikha ng manunulat na si George Orwell noong 1945

tensiyong politikal sa pagitan ng mga bansa na idinaan sa proseso ng:

• pananakot

• propaganda

• iba pang paraan maliban sa pisikal na pakikidigma

Sitwasyong Geopolitical

Kondisyong may kinalaman sa heograpikal at politikal na salik na nakaapekto sa isang bansa o rehiyon

Soviet Socialist Bloc

mga bansang kaanib ng soviet union na binubuo ng Bulgaria, Cuba, Czechoslovakia, East Germany, Hungary, Poland, at Romania na ang mga patakarang panlabas ay nakabatay sa Soviet Union

Nazismo

National Socialist German Workers’ Party, or Nazi Party na pinamunuan ni Hitler noong 1921

Pamahalaang puppet

Uri ng pamahalaang itinalaga ng dayuhang awtoridad na siyang pinagmumulan ng anumang direktiba na maaaring magpataw ng kahirapan sa mga Europa

Iron Curtain

tumutugon sa katawagang nilikha ni Winston Churchill na naglalarawan sa politikal, military, at ideolohikal na hangganan sa pagitan ng Soviet Union at malalayang bansa sa Europa

buffer state

magsisilbing hangganang proteksiyon para sa soviet union

Marshall Plan

13 bilyong dolyar

Hulyo 1945

nagpulong sina Truman, Stalin, at Churchill sa Potsdam, Germany

1948

pinagkasunduan ng Great Britan at France na alisin ang kani-kanilang hukbo sa sonang inaakopahan sa Germany

Hulyo 24, 1948

sinakop ng Soviet Union ang West Berlin

Berlin Airlift

kauna-unahang krisis na idinulot ng Cold War

Mayo 12, 1949

inamin ng Soviet Union ang pagkatalo at winakasan ang harang na ito.