Patologia notatki.docx

Układ hormonalny

Reguluje procesy metaboliczne, transport substancji odżywczych, wzrost komórek oraz modyfikuje aktywność komórkową.

Podwzgórze

Ośrodek regulujący pozostałe gruczoły dokrewne, wydziela hormony kontrolujące pracę przysadki mózgowej.

Przysadka mózgowa

Wydziela hormony regulujące wzrost, pracę gonad, jąder, jajników, oraz inne funkcje organizmu.

Tarczyca

Wydziela hormony regulujące syntezę białek, uwapnienie kości i przemianę materii.

Gruczoły przytarczyczne

Wydzielają parathormon regulujący gospodarkę wapniowo-fosforanową.

Nadnercza

Wydzielają adrenalina, noradrenalina, kortyzol, pobudzają organizm i zwiększają czujność.

Trzustka

Wydziela insulinę i glukagon regulujące poziom cukru we krwi.

Gonady

Wydzielają hormony płciowe, odpowiedzialne za cechy płciowe i funkcje rozrodcze.

Hormon wzrostu

Reguluje transport aminokwasów, syntezę białek, wzrost glukozy, tłuszczów, zatrzymuje jony wapniowe.

Prolaktyna

Stymuluje laktację, blokuje menstruację i owulację.

Hormon adrenokortykotropowy

Pobudza nadnercza do wydzielania hormonów.

Hormon tyreotropowy

Pobudza tarczycę do wydzielania T3 i T4.

Hormon folikulotropowy

Zwiększa wydzielanie estrogenu i spermatogenezę.

Hormon luteinizujący

U kobiet podtrzymuje jajeczkowanie, u mężczyzn produkcję testosteronu.

Oksytocyna

Wspomaga poród, laktację, skurcze macicy.

Wazopresyna

Reguluje zagęszczanie moczu, ciśnienie krwi, zapobiega odwodnieniu.

Zespół nieadekwatnego wydzielania wazopresyny

Spowodowany przez różne czynniki, takie jak choroby, nowotwory, leki.

Melanotropina

Pobudza komórki barwnikowe do syntezy melaniny.

Chronotropia

Przyśpieszanie i zwalnianie częstości akcji serca.

Inotropia

Zwiększanie/zmniejszanie siły skurczu serca.

Wazodylatacja

Rozszerzenie naczyń krwionośnych.

Wazokonstrykcja

Zwężenie naczyń krwionośnych.

Kora nadnerczy

Zewnętrzna powłoka nadnerczy składająca się z trzech warstw:kłębkowej, siatkowej i pasmowatej, stanowiąca około 90% całego nadnercza.

Rdzeń nadnerczy

Część nadnerczy zbudowana z sieci brył i beleczek nabłonkowych, odpowiedzialna za produkcję katecholamin.

Mineralokortykoidy

Grupa hormonów nadnerczy, takich jak aldosteron, regulująca gospodarkę wodno-elektrolitową i ciśnienie tętnicze krwi.

Glikokortykoidy

Hormony nadnerczy, np. kortyzol, wpływające na procesy odpornościowe, metabolizm białek, lipidów i glukozy.

Katecholaminy

Grupa hormonów nadnerczy, takich jak adrenalina i noradrenalina, zwiększające ciśnienie krwi i wspomagające organizm w sytuacjach stresowych.

Hormony płciowe

Hormony takie jak testosteron i estrogeny, odpowiedzialne za rozwój cech płciowych i funkcje reprodukcyjne.

Progesteron

Hormon niezbędny do owulacji i utrzymania ciąży, wydzielany przez jajniki i ciało żółte.

Prolaktyna

Hormon niezbędny podczas ciąży, wpływający na produkcję mleka i funkcjonowanie ciałka żółtego.

Hormony gonadotropowe

Hormony takie jak FSH i LH, regulujące funkcje jajników i produkcję hormonów płciowych.

Androgeny

Hormony męskie, takie jak testosteron, kontrolujące rozwój cech płciowych u kobiet i mężczyzn.

Hormony tarczycy

Tyroksyna T4, trójjodotyronina T3, kalcytonina CT - Hormony odpowiedzialne za regulowanie metabolizmu, kondycji skóry, włosów, oraz metabolizmu wapnia i fosforanów.

Androgeny

Testosteron, Dihydrotestosteron (DHT) - Hormony płciowe męskie odpowiedzialne za rozwój cech płciowych wtórnych i funkcje układu rozrodczego.

Prolaktyna (PRL)

Hormon wpływający na płodność.

Progesteron

Hormon hamujący przemianę testosteronu w DHT.

Estrogeny

Hormony wpływające na płodność, ruchliwość plemników, zapobieganie chorób sercowo-naczyniowych.

Melatonina

Hormon regulujący sen i cykl dobowy.

Nadczynność tarczycy

Stan związany z nadmierną produkcją hormonów tarczycy.

Niedoczynność tarczycy

Stan związany z niedostateczną produkcją hormonów tarczycy.

Eutyreoza

Prawidłowa czynność tarczycy.

Hirsutyzm

Nadmiar owłosienia ciała u kobiet związany z nadmiarem testosteronu.

Trądzik

Zwiększona produkcja sebum związana z hormonami płciowymi.

Zwiększone libido

Zwiększony popęd seksualny związany z nadmiarem hormonów płciowych.

Ginekomastia

Rozrost tkanki gruczołowej piersi u mężczyzn.

Zaburzenia menstruacyjne

Nieregularne cykle menstruacyjne związane z nadmiarem estrogenów.

Objawy niedoczynności tarczycy

Zmniejszony metabolizm, osłabienie, zmęczenie, problemy z koncentracją.

Choroba Hashimoto

Autoimmunologiczne schorzenie tarczycy.

Przewlekłe limfocytowe zapalenie tarczycy

Choroba autoimmunologiczna tarczycy, przyczyny niejasne, mogą być wyzwalane przez stres.

Objawy przewlekłego limfocytowego zapalenia tarczycy

Wole tarczycowe, zmęczenie, infekcje, senność, przygarbienie, depresja, rozdrażnienie, wypadanie włosów, wzrost masy ciała, niepłodność.

Badania w przewlekłym limfocytowym zapaleniu tarczycy

TSH, FT4, USG tarczycy, anty TPO.

Leczenie przewlekłego limfocytowego zapalenia tarczycy

Glikokortykosteroidy, metyloprednizolon, napromieniowanie, leczenie operacyjne, analiza TSH, FT3, FT4, przeciwciała TPO i TG.

Nadczynność tarczycy

Zaburzenie produkcji hormonów tarczycy, pierwotna lub wtórna, objawy to gorączka, potliwość, nerwowość, drżenie, chudnięcie, przyspieszone bicie serca.

Badania w nadczynności tarczycy

TSH, fT3, fT4, anty-TG, anty-TPO, USG tarczycy, scyntygrafia, TRAb, biopsja aspiracyjna.

Znaczenia parathormonu, kalcytoniny i cholekalcyferolu

Regulacja wapnia i fosforanów, działanie na tkankę kostną, mięśnie, układ odpornościowy.

Tężyczka

Stan nadpobudliwości nerwowo-mięśniowej, objawy to skurcze mięśni, lęk, hiperwentylacja, objaw Chvostka i Trousseau.

Osteoporoza

Choroba układu kostnego, pierwotna i wtórna, przyczyny hormonalne, leki, objawy to bóle kości, złamania, garb starczy.

Krzywica

Choroba występująca u dzieci, spowodowana niedoborem wapnia i witaminy D3, objawy to Bruzda Harisona, żabi brzuch, hipokaliemia.

Leczenie

Podaż vit. D3, tłuszcz - Efekty czeka się kilka miesięcy

Nadwrażliwość typu I [anafilaktyczna] - Reakcja immunologiczna natychmiastowa, z udziałem przeciwciał klasy IgE, powodująca objawy alergiczne

Nadwrażliwość typu II [cytotoksyczna] - Reakcja immunologiczna, gdzie autoprzeciwciała atakują własne komórki organizmu

Wstrząs anafilaktyczny - Nagłe objawy alergiczne, takie jak spadek ciśnienia krwi, obrzęk, problemy oddechowe

Równowaga kwasowo-zasadowa organizmu - Zachowanie odpowiedniego pH krwi poprzez utrzymanie stosunku kationów i anionów

Kwasica, zasadowica - Zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej organizmu, mogące prowadzić do różnych objawów i chorób

Zasadowica - Zaburzenie związane z podwyższonym pH osocza, mogące wynikać z różnych przyczyn

Układ renina-angiotensyna-aldosteron (RAA) - Układ regulujący ciśnienie krwi i gospodarkę wodno-elektrolitową

Testy laboratoryjne w chorobach endokrynologicznych - Badania pozwalające diagnozować i monitorować choroby endokrynologiczne

Choroby metaboliczne - Choroby związane z zaburzeniami pracy układu endokrynologicznego, np

Obniżone stężenie HDL-cholesterolu

Zmniejszona ilość "dobrego" cholesterolu, co może zwiększyć ryzyko chorób serca.

Podwyższone ciśnienie tętnicze

Zwiększone wartości ciśnienia krwi, co może prowadzić do problemów zdrowotnych, takich jak choroby serca czy udary.

Otyłość brzuszna

Nadmierna ilość tkanki tłuszczowej w okolicach brzucha, co może zwiększyć ryzyko wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych.