alles van hoofdstuk 8

4 havo

communisme

Stroming binnen het socialisme die het lot van de arbeidersklasse wil verbeteren door middel van een revolutie, die moet leiden tot een klasseloze samenleving en gemeenschappelijk bezit van de productiemiddelen

confessionalisme

Politieke stroming waarbij het geloof rooms-katholiek of protestants uitgangspunt is voor het politieke handelen

conservatisme

Behoudende politieke stroming die zich keerde tegen de maatschappelijke vernieuwingen van de Frans Revolutie, het liberalisme en het socialisme

constitutionele monarchie

Staatsvorm met aan het hoofd een vorst die zijn of haar functie uitoefent op basis van erfrecht, en waarin die macht wordt beperkt door een grondwet (constitutie)

democratisering

De uitbreiding van het kiesrecht over een steeds grotere groep burgers

eerste feministische golf

De feministische beweging in de periode 1840-1920, waarbij feministes streden voor kiesrecht voor vrouwen

emancipatiebeweging

Beweging die streeft naar de juridische en social gelijkberechtiging van achtergestelde groepen als slaven, vrouwen, arbeiders en religieuze minderheden

feminisme

Politieke beweging die zich ten doel stelt de achtergestelde positie van vrouwen te verbeteren, in de eerste plaats via hervorming van het kiesrecht.

kiesrecht

Het recht om deel te nemen aan verkiezingen voor bestuurlijke functies

ministeriële verantwoordelijkheid

Staatkundige afspraak dat de ministers slechts aan het parlement verantwoording verschuldigd zijn voor hun eigen politieke handelen en dat van de koning

politiek liberalisme

Politieke stroming die het opneemt voor de vrijheid van het individu tegenover de macht van de staat

Restauratie

Herstel van de maatschappelijke en politieke verhoudingen van vóór de Frans Revolutie

schoolstrijd

Strijd voor de vrijheid om bijzondere scholen te mogen oprichten en later om het bijzonder onderwijs financieel gelijk te stellen aan het openbaar onderwijs

sociaaldemocratie

De stroming binnen het socialisme die langs parlementaire weg opkomt voor de arbeidsklasse

sociale kwestie

Het vraagstuk van de slechte werken leefomstandigheden van arbeiders

socialisme

Politieke stroming die opkomt voor de arbeidersklasse, hetzij door een revolutie, hetzij door te streven naar kiesrechtuitbreiding en hervormingen langs parlementaire weg

vakbond

Organisatie van arbeiders die samen strijden voor betere arbeidsomstandigheden en meer loon

verzuiling

Een maatschappelijke en politieke situatie waarin katholieken, protestanten, socialisten en liberalen zich hebben teruggetrokken in hun eigen organisaties en waarin alleen de leiders van deze organisaties nog onderling contact hebben

vrijheid van onderwijs

Het recht van burgers om scholen op te richten

vrijheid van vereniging en vergadering

Het recht van burgers om zich te organiseren