PAGBASA | ETA Reviewer

Proseso ng Pagbasa

1. Kaalamang Ponemiko

2. Pag-aaral ng Ponolihiya

3. Katatasan

4. Bokabularyo

5. Komprehensyon

Kabuuang Kahulugan ng Pagbasa

• proseso ng pagtuklas na nais ipakahulugan ng awtor sa kaniyang akda

• pakikipagtalastasan ng awtor sa kaniyang mambabasa

• kasanayan sa pag-uunawa sa pamamagitan ng pagsasalita o wikang ginagamit dito

• pagbigay ng kahulugan ng mga nakasulat na salita

• sosyolingguwistik na panghuhula kung saan ang nagbabasa ay bumubuong muli ng isang kaisipan hango sa tekstong binasa

Kahulugan ng Pagbasa Ayon Kay Anderson et al. (1985)

• isang proseso ng pagbuo ng kahulugan mula sa mga nakasulat

• isang kompleks na kasanayan na nangngaingailanan ng koordinasyon ng iba’t ibang makaka-ugnay na pinagmumulan ng impormasyon

Layunin ng Pagbasa

• Maaliw

• Tumuklas ng Bagong Kaalaman

• mabatid ang iba pang karanasang kapupulutan ng aral

• makapaglakbay ang ating diwa sa mga lugar na pinapangarap nating marating

• mapag-aralan ang kultura ng ibang lahi

Intensibong Pagbasa

pagsusuri sa banyaga, panandang diskurso, atbp. upang maunawaan ang literal na kahulugan, implikasyon, at retorikal na ugnayan

Ekstensibong Pagbasa

ginagawa upang makakuha ng pangkalahatang pag-unawa sa maraming teksto, walang pansin sa mga malabong salita at detalyado

Scanning

mabilis na pagbabasa para hanapin ang ispesipikong impormasyon

Skimming

mabilis na pagbabasa para hanapin ang kahulugan ng kabuuang teksto

Antas ng Pagbasa

1. Primarya

2. Inspeksiyonal

3. Analitikal

4. Sintopikal

Primarya

• pinakamababang interpretasyon

• petsa, tauhan, tagpuan

• literal na antas

• hindi nakabubuo ng kabuuang interpretasyon.

• hindi agad nauunawaan ang metapora, imahen, at iba pang simbolismo.

Inspeksiyonal

• interpretasyon sa akda ng mambabasa

• maaaring gamitin ang skimming sa antas na ito.

• pinapasadahan ang kabuuan ng teksto

• hindi pinag-iisipan nang malalim para magbigay ng inter-pretasyon o pinag-uukulan ng pansin ang hindi mauna-waan sa teksto

Analitikal

• interpretasyon sa akda ng manunulat batay sa may-akda

• ginagamit ang mapanuri at kritikal na pag-iisip

• tinutukoy ang suliranin na tinatangkang bigyang-linaw ng may-akda

• inaalam ang argumento ng may-akda

Sintopikal

• itinuturing ang sarili bilang eksperto sa akdang binabasa. Nakapaghahambing sa ibang akda

• nangangahulugang "koleksiyon ng mga paksa"

• pinaghahalo ang mga karanasan at kaalaman upang makabuo ng ugnayan ng kaalaman at pananaw

Makabagong Pamamaraan ng Pagbasa

• normal na webpage

• bionic reading

• reader view

Bionic Reading

• gumagabay sa mata ng mga mababasa sa pamamagitan ng mga teksyo kasama ang artipisiyal na fixation points

• nakatangal ang mga larawan at ads

• madiin ang mga unang titik ng bawat salita para mas bumibilis ang pagbasa

Reader View

• nag-aalis ng lahat na biswal na ingay tulad sa pindutan, ads, at imahe na hindi mahalaga sa pag-uunawa ng teksto

• maaaring ito ay i-customize ng isang tao

Kasanayan sa Pagbasa

Maliban sa pag-unawa sa teksto, kinakailangang maging mapanuri at kritikal din.

Tatlong Uri ng Kasanayan

1. Bago magbasa

2. Habang nagbabasa

3. Pagkatapos nagbasa

Kasanayan Ginagamit Bago Magbasa

1. Previewing/ Surveying

2. Mabilisang pagtingin sa larawan at pamagat

3. Inisyal na pagsisiyasat

4. Matalinong Prediksyon

Kasanayan Ginagamit Habang Nagbabasa

1. Biswalisasyon ng Binabasa

2. Paghihinuha

3. Pagsubaybay sa Komprehensiyon

4. Muling Pagbasa

5. Pagkuha ng Kahulugan mula sa Teksto

Kasanayan Ginagamit Pagkatapos Magbasa

1. Pagbubuod

2. Pagtatasa sa Komprehensiyon

3. Pagbuo ng Sintesis

4. Ebalwasyon

Katotohanan

mga pahayag na maaaring mapatunayan o mapasubalian sa pamamagitan ng empirikal na karanasan, pananaliksik, o pangkalahatang kaalaman o impormasyon

Opinyon

ay mga pahayag na nagpapakita ng preperensiya o ideya batay sa personal na paniniwala at iniisip ng isang tao; maaaring kakitaan ng mga “pananandang pandiskurso”

Layunin

nais iparating at motibo ng manunulat sa teksto

Pananaw

preperensiya ng manunulat sa teksto

Personal na Perspektibo

unang panauhan

Obhektibong Pananaw

ikatlong panauhan

Damdamin

ipinapahihiwatig nito ang pakiramdam ng manunulat

Uri ng Teksto

• impormatibo

• prosidyural

• deskriptibo

• naratibo

• perweysib

• arhumengatibo

Tekstong Impormatibo

Ito ay naglalahad ng bagong at mahalagang kaalaman, pangyayari, paniniwala, at impormasyon upang alisin o linawin ang mga agam-agam ng mga mambabasa tungkol sa isang paksa o isyu. Ang mga kaalaman ay nakaayos ng sunud-sunod at inilalalad nito nag buong linaw at may kaisahan.

Ang Mga Katanungan sa Tekstong Impormatibo

• Ano?

• Sino?

• Saan?

• Kailan?

• Paano?

Uri ng Tekstong Impormatibo

• sanhi at bunga

• paghahambing

• pagbibigay definisyon

• paglilista ng klasipikasyon

Sanhi at Bunga

pinapaliwanag na ang kinalabasan ay naging resulta ng mga naunang pangyayari at kung bakit nangyari ito

Paghahambing

ito ay ang pagkakahambing at pagkakatulad ng mga bagay

Pagbibigay Defiisyon

Ito ay nagbibigay ng kahilugan ng isang (abstraktong) bagay

Paglilista ng Klasipikasyon

Ito ay ang mga paghahati-hati ng malaking ideya sa katehorya o grupo upang magkaroon ng sistema ang pagtalakay

Tekstong Prosidyural

Ito ay nagbibigay ng mga impormasyon at instruksuon kung paano isinasagawa ang isang tiyak na bagay. Ibig nito makapagbigay ng sunod-sunod na direksuon at impormasyon upang maging matagumpay na maisagawa ang mga gawain sa ligtas, episyente, at angkop na paraan.

Hakbang

Ito ay ang mga instruksuon na nakalagay sa mga tekstong prosidyural na nakaayos para sa maayos na pagdaloy at tama ang paglalahad ng prosesp

Bahagi ng Tekstong Prosidyural

1. Layunin

2. Kagamitan

3. Metodo

4. Ebalwasyon

Layunin

ang kalalabasan o kahahangtungan ng proyekto ng prosidyur

Kagamitan

ang mga kasangkapan at kagamitang kakailanganin upang makumpleto ang isasagawang proyekto

Metodo

serye ng mga hakbang na isasagawa upang mabuo ang proyekto

Ebalwayson

naglalaman ng pamamaraan kung paano masusukat ang tagumpay ng prosidyur na isinagawa

Tiyak na Gamit ng Wika sa Tekstong Prosidyrual

1. Kasalukuyang Panauhan

2. Nakapokus sa Pangkalahatan

3. Tinutukoy ang mambabasa gamit an panghalip

4. Gumagamit ng tiyak na pandiwa

5. Gumagamit ng Cohesive Devices

6. Detalyado at tiyak na deskripsyon

Tekstong Deskriptibo | Layunin

• Magsaad ng kabuoang paglalarawan ng isang bagay, pangyayari, o kaya ay magpahiwatig ng isang konseptong biswal ng mga bagay o pangyayari.

• Mas makita sa imahinasyon ang mga bagay o pangyayari na inilalarawan. Mas unawaan kung ano ang mga bagay na binibigyang paglalarawan.

Tekstong Deskriptibo | Kahulugan

• Isang teksto na nagsasaad ng kabuoang paglalarawan ng isang bagay, pangyayari,

• nagpapahiwatig ng isang konseptong biswal ng mga bagay o pangyayari.

• Nagpapahayag at nagbibigay ng mga detalyado gamit ng pagbibigay ng impresyon sa pandama (paningin, pang-amoy, pandinig, panlasa, o pansalat)

Karaniwang Paglalarawan

Nagbibigay ng impormasyon ayon sa pangkalahatang pagtingin o pangmalas. Ito ay unibersal at ginagamit ng payak na salita.

Masining na Paglalarawan

Nagpapahayag ng isang buhay na larawan batay sa damdamin o pangmalas. Pili ang mga ginagamit na salita sa paglalarawan, kabilang ang paggamit ng mga pang-uri, pang-abay, tayutay, at idyoma. Natatangi ang paglalarawan nito dahil nakabase ito sa sariling karanasan at konteksto.

Mga Kasangkapan sa Paglalarawan

• wika

• maayos na detalyade

• pananaw ng paglalarawan

• kabuoan at impresyon

Wika sa Tekstong Deskriptibo

Ginagamit ng manunulat ito upang makabuo ng isang
malinaw at mabilisang paglalarawan.

Maayos na Detalye

Dapat na magkaroon ng masistemang pananaw sa paglalahad ng mga bagay na makatutulong upang mailarawang ganap ng isang tao, bagay, pook, o pangyayari.

Pananaw ng Paglalarawan

Maaaring magkaiba-iba nag paglalarawan ng isang tao, bagay, pook, o pangyayari salig na rin sa sariling karanasan at saloobin ng taong naglalarawan.

Kabuoan o Impresyon

Ito ay kumakatawan sa kaisahan ng paggamit ng wika, maayos na paglalahad ng detalye, at ang pananaw ng naglalarawan. Mahalagang makabuo ng isang malinaw na larawan sa imahinasyon ng mga mambabasa.

3 Antas ng Pang-uri

1. Lantay

2. Pahambing

3. Pasukdol

Lantay

payak na salita

Pahambing

pinagkukumpara o pinagtutulad ang dalawang bagay

Pasukdol

nagpapakita ng pangingibabaw o pag-angat o pagkababa ng isang bagay

Tayutay sa Tekstong Deskriptibo

• Pagtutulad

• Pagwawangis

• Pagmamalabis

• Pagsasatao

Tekstong Naratibo | Layunin

• Magsaad ng kabuoang paglalarawan ng isang bagay, pangyayari, o kaya ay magpahiwatig ng isang konseptong biswal ng mga bagay o pangyayari.

• Mas makita sa imahinasyon ang mga bagay o pangyayari na inilalarawan. Mas unawaan kung ano ang mga bagay na binibigyang paglalarawan.

• Magsalaysay o magkuwento

Tekstong Naratibo | Kahulugan

maanyong paraan ng pagpapahayag na nag-uugnay ng mga pangyayari

Paraan ng Pagsasalaysay

1. Kronolohikal

2. Balik-tanaw (flashback)

3. Daloy ng Kamalayan (sariling biograpiya)

Sangkap ng Maikling Kwento

• banghay

• tagpuan

• tauhan

• daloy ng pangyayari

Elemento ng Maikling Kwento

1. panimula

2. galaw ng mga pangyayari

3. tunggalian

4. kasukdulan

5. kakalasan

6. wakas

Panimula

• ang simula ng kuwento

• kadalasang makikita ang pagpapakilala sa tauhan, tagpuan o panahon

Galaw ng mga pangyayari

ang reaksyon ng karakter sa kung ano ang nangyayari sa kuwento

Tunggalian

alam din sa suliranin o conflict, ito ang problemang pumipigil sa karakter na makuha ang kanyang nais na mangyari o gawin

Kasukdulan

mula sa salitang Griyego na klimax o ladder sa ingles, ito ang pinakamataas na bahagi ng kuwento sapagkat dito malalaman kung magtatagumpay o mabibigo ang karakter

Kakalasan

kinalabasan ng tunggalian

Klasipikasyon ng Wakas

• trahedya

• komedya

• plot twist

• tie-back

• crystal ball

• open-ended

• ambiguous

Trahedya

bigo ang karakter

Komedya

tagumpay ang karakter

Plot Twist

di inaasahang wakas

Tie-back

pagbalik sa isang senaryo

Crystal Ball

pag-andar ng oras sa hinaharap

Open-ended

hindi direktang paglalahad ng wakas

Ambiguous

hindi malinaw at maraming tanong na naiiwan sa mambabasa

Tekstong Persuweysib

• nagbibigay ng opinyon ng may-akda o nagsasalita upang mahikayat ang madla

• may tono na subhetibo dahil nakabatay lamang ang manunulat sa kanyang mga ideya

• ibig mahikayat ang mambabasang makiayon o tanggapin pananaw ng manunulat at makabuo ng isang pangkalahatang pananaw tungkol sa isang isyu o paksa.

Elemento ng Panghihikayat

• ethos

• pathos

• logos

Ethos

ginagamit ng kredibilidad at isinusulat upang mabago ang takbo ng pag-iisip ng mambabasa at makumbinsi ito sa punto ng manunulat at hindi sa iba, siya ang tama

Pathos`

ginagamit ang emosyon para sa pangungumbisi dahil ang karamihan sa mga mambabasa ay madaling madala ng kanilang emosyon

Logos

ginagamit ng lohikaat mapatunayan ng manunulat sa mga mambabasa na batay sa impormasyon at datos na kanyang inilatag ang kanyang pananaw ang dapat paniwalaan

Elemento ng Tekstong Persuweysib

• malalim na pananaliksik

• kaalaman sa posibleng paniniwala ng mambabasa

• malalim na pag-uunawa sa dalawang panig ng isyu

Malalim na Pananaliksik sa Tekstong Persuweysib

ginagawa upang malaman ang pasikot-sikot ng isyung tatalakayin

Kaalaman sa mga Posibleng Paniniwala ng Mambabasa sa Tekstong Persuweysib

Kailangang mulat at maalam ang manunulat sa iba’t ibang laganap na persepsyon at paniniwala tungkol sa isyu at simulan amh argumento mula sa paniniwalang ito.

Malalim na Pag-uunawa sa Dalawang Panig ng Isyu

Ginagawa upang epektibong masagot ang laganap na paniniwala ng mga mambabasa.

Mga Instrumento sa Pang-akit ng Madla

• name calling

• plain folks

• testimonial

• glittering generalities

• card stacking

• bandwagon

• transfer

Name Calling

pagsasabi ng masa tungkol sa isang tao, bagay o ideya para maipakitang mas maganda ang sinusuportahan mo at para mailayo ang mga tao sa ideya ng kalaban

Glittering Generalities

pangungumbinsi sa pamamagitan ng magaganda, nakasisilaw at mga mabulaklak na salita o pahayag

Transfer

paglilipat ng kasikatan ng isang personalidad sa hindi kilalang tao o produkto

Testimonial

tuwirang iniendorso ng isang tao ang kanyang tao o produkto

Plain Folks

gumagamit ng mga ordinaryong tao para ipakita at makuha ang tiwala ng madla na katulad din nila

Bandwagon

pagpapaniwala na ang masa ay tumatangkilik at gumagamit na ng kanilang produkto o serbisyo

Card Stacking

pagsasabi ng magandang puna sa isang produkto ngunit hindi sinasabi ang masamang epekto nito

Tekstong Argumentatibo

• paghahanay ng mga katibayan at mga katotohanang may kaugnayan sa isyung pinag-uusapan o tinatalakay

• naglalayon itong mapaniwala at mapakilos ang iba ayon sa ninanais ng nagmamatwid sa pamamagitan ng makatwirang pananalita

Elemento ng Tekstong Argumentatibo

• paglalatag ng mga dahilan at ebidensya upang maging makatuwiran ang isang panig

• pahayag na inilalahad upang pagtalunan o pag-usapan

Uri ng mga Tekstong Argumentatibo

pabuod at pasaklaw

Pabuod

Ito ang “inductive reasoning” sa Ingles. Ito ay nagsisimula sa maliit na katotohanan tungo sa isang panlahat na simulain o paglalahat.

Pasaklaw

Ito ang “deductive reasoning” sa Ingles. Ito ay humahango ng isang pangyayari sa pamamagitan ng pagkakapit ng isang simulaing panlahat.

Argumentum Ad Hominem

pag-atakeng personal na nakakahiya at hindi sa isyung dapat pagtalunan

Argumentum Ad Baculum

isang pwersa o awtoridad ang gamit upang maiwasan ang isyu at tuloy maipanalo ang argumento