thema 1: economisch bewust

Waarom heeft de overheid dit vak gemaakt?

1. financieel-economische vorming en vormingsconcept

2. krachtlijnen (financieel en economisch bewust)

3. opbouw (financieel en economisch bewust)

rente/interest: lenen

extra bijbetalen

rente/interest: investeren

extra ontvangen

situatie op de markt

invloed op de P (prijs) van V (vraag) en A (aanbod)

goederen

tastbaar

diensten

ontastbaar

product

geen onderscheid tussen goederen en diensten

productenmarkt

kopers/consumenten en verkopers/producenten komen in contact met elkaar

markt

productenmarkt = producten verhandelen

vrager

kopers of consumenten vragen/kopen producten

aanbieder

producenten maken, verkopen, bieden producten aan

volkomen concurrentie

• veel vragers/aanbieders

• atomische markt

• homogeen

• transparant

• open

• prijs door marktwerking

• aanbieder is price taker

monopolie

• 1 aanbieder / veel vragers

• homogeen of heterogeen

• niet transparant

• moeilijk te betreden voor nieuwe aanbieders

• prijszetting met maximalisering

• winst

• aanbieder is price maker

oligopolie

• enkele aanbieders

• homogeen of heterogeen

• niet transparant moeilijk te betreden voor nieuwe aanbieders

• prijszetting met maximalisering

• winst

• aanbieder is price maker

monopolistische concurrentie

• veel aanbieders veel vragers

• heterogeen

• niet transparant

• open

• prijszetting met maximalisering

• winst

• aanbieder is price maker

aantal vragers en aanbieders

belangrijk voor manier prijsvorming

homogeen/heterogeen product

zijn producten identiek/verwisselbaar of niet?

homogeen

volstrekt verwisselbaar

heterogeen

niet verwisselbaar

transparantie

mate waarin marktinformatie vrij beschikbaar is

open markt

er zijn geen wettelijke bepalingen of belemmeringen om te mogen consumeren of produceren

marktevenwicht

Qv=Qa

vraag

consumenten zijn vragers van een product

vraagcurve

verband tussen gevraagde hoeveelheid (Qv) bij verschillende prijzen (P)

aanbod

producenten zijn aanbieders van een product

aanbodcurve

verband tussen aangeboden hoeveelheid van ene product (Qa) bij verschillende prijzen (P)

evenwicht

Qe en Pe

dynamic pricing

markt opsplitsen (segmentatie) => reguliere prijzen en bepaald door V/A

de vraag

factor	stijgt: effect op vraagcurve	daalt: effect op vraagcurve
voorkeur wijziging	+	-
aantal vragers	+	-
wijziging van het inkomen	+	-
prijs substitutiegoed (= vervanging)	+	-
prijs complementairgoed (= gelinkt)	-	+

het aanbod

factor	stijgt: effect op aanbodcurve	daalt: effect op aanbodcurve
oogst	+	-
aantal aanbieders	+	-
kosten	-	+
technische innovatie	+	-

nationale alcoholbeleidstrategie

• beperken van beschikbaarheid alcohol

• verbieden of uitgebreid beperken van alcoholreclame

• verhogen van alcoholprijzen via accijnzen en prijsbeleid

BTW = belasting toegevoegde waarde

in principe: alles 21% BTW

soms uitzonderingen:

• (kranten = 0% BTW)

• levensnoodzakelijk= 6%

• (horeca (na COVID) = 12%)

accijnzen

belastingen op een bepaald product (vb. tabak)

taksen

belastingen op een handeling (vb. importeren) (belastingheffing)

subsidie

regelmatig terugkerend voor bedrijven en organisaties (vb. jeugdwerk)

premie

eenmalig voor individuen (vb. zonnepanelen)

maximumprijs

(vooral kwetsbare) consumenten beschermen

minimumprijs

producenten beschermen