Tijdvak 5 Begrippen

Casta

Rassenscheiding in Zuid-Amerika, met voor elke etnische groep een vastomlijnde maatschappelijke en juridische positie.

Conquistadores

Spaanse veroveraars die een groot deel van Midden- en Zuid-Amerika onder Spaans bestuur brachten.

Contrareformatie

Reactie van de katholieke kerk op de hervorming die leidde tot het verbeteren van sommige misstanden.

Driehoekshandel

Handelsnetwerk tussen Europa, Afrika en Amerika.

Encomienda

Systeem in Spaans-Amerika waarbij lokale indianen verplicht werkten op plantages en in mijnen.

Erfgoed

Cultuurgoed dat is overgeleverd uit eerdere tijden

Factorij

Handelspost aan een buitenlandse kust die werd gebruikt als steunpunt voor de overzeese handel

Gewest

Voorheen een graafschap/hertogdom dat in de Vroegmoderne Tijd tot de Nederlanden hoorde en een mate van zelfstandigheid behield, later provincie genoemd.

Gewestelijke staten

Vergadering van de vertegenwoordigers van de standen (geestelijkheid, adel en burgerij) in een gewest

Hagenpreek

Verboden preek van een protestants predikant, gehouden in de open lucht ergens buiten de stad

Hervorming, Reformatie

Protestbeweging tegen misstanden en manier van geloven in de Kerk

Homo universalis

Persoon actief en begaafd op diverse terreinen

Humanisme

Geestelijke beweging uit de 15e en 16e eeuw die zich kenmerkte door studie vd Klassieke Oudheid en door zelfstandig en kritisch denken

Inquistie

Kerkelijke rechtbank die niet-katholieken (ketters) opspoorde en berechtte

Kerkelijke ban

Beslissing vd paus om iemand uit de kerkgemeenschap te verwijderen

Ketter

Christen die afwijkt vd opvattingen vd Katholieke kerk

Particularisme

Streven naar het behoud van privileges

Protestantisme

Verzamelnaam voor verschillende christelijke geloofsrichtingen die ontstonden door de reformatie

Landvoogd

Plaatsvervanger vd landsheer in de Nederlanden

Mensbeeld

Voorstelling van wat de mens is, zowel in geestelijke en lichamelijke zin

Renaissance

Cultuurstroming in de 15e en 16e eeuw die de mens centraal stelde en de kunst uit de Klassieke Oudheid als voorbeeld nam

Rijksban

Het rechteloos maken van een persoon door de keizer van het Heilige Roomse Rijk

trans-Atlantische slavenhandel

Afrikanen vervoeren naar Amerika om hen daar als slaven te werk te stellen

Stadhouder

Plaatsvervanger vd landsheer in een gewest

Staten-Generaal

Vergadering van vertegenwoordigers van de Gewestelijke Staten

Wereldbeeld

Voorstelling vd werkelijkheid en van de wereld