Chương 4: Dân chủ XHCN và nhà nước XHCN

Theo chủ nghĩa Mác - Lenin, dân chủ về phương diện quyền lực là

Dân chủ là quyền lực thuộc về nhân dân, nhân dân là chủ nhân của nhà nước

Theo chủ nghĩa Mác - Lenin, dân chủ trên phương diện chế độ xã hội và trong lĩnh vực chính trị là

dân chủ là một hình thức hay hình thái nhà nước, là chính thể dân chủ hay chế độ dân chủ

Theo chủ nghĩa Mác - Lenin, dân chủ về phương diện tổ chức và quản lý xã hội, dân chủ là

dân chủ là một nguyên tắc - nguyên tắc dân chủ

Khái niệm dân chủ chung nhất là

• Là một giá trị xã hội phản ánh những quyền cơ bản của con người

• Là một phạm trù chính trị gắn với các hình thức tổ chức nhà nước của giai cấp cầm quyền

• Là một phạm trù lịch sử gắn với quá trình ra đời, phát triển của lịch sử xã hội nhân loại

Dân chủ là một giá trị xã hội khi nó phản ánh

những quyền cơ bản của con người

Dân chủ là một phạm trù chính trị khi nó gắn với

các hình thức tổ chức nhà nước của giai cấp cầm quyền

Dân chủ là một phạm trù lịch sử khi nó gắn với

quá trình ra đời, phát triển của lịch sử xã hội nhân loại

Chế độ nào không tồn tại chế độ dân chủ

Chế độ phong kiến - chế độ độc tài, chuyên chế

Nền dân chủ XHCN được chính thức xác lập khi

Cách mạng tháng 10/1917 thành công

Trong nền dân chủ XHCN, dân chủ và pháp luật nằm trong

sự thống nhất biện chứng

Dân chủ vô sản chỉ vì lợi ích

chung của quần chúng lao động

Khác với dân chủ vô sản, dân chủ XHCN là nền dân chủ

bao quát tất cả các mặt của đời sống XH

Bản chất chính trị của nền dân chủ XHCN

• Do đảng cộng sản lãnh đạo

• Nhân dân lao động là những người làm chủ những quan hệ chính trị trong XH

Xét về bản chất chính trị, dân chủ xã hội chủ nghĩa

vừa có bản chất giai cấp công nhân, vừa có tính nhân dân rộng rãi, tính dân tộc sâu sắc.

Bản chất kinh tế của nền dân chủ XHCN được thể hiện

thực hiện chế độ công hữu về tư liệu sản xuất chủ yếu và thực hiện chế độ phân phối lợi ích theo kết quả lao động là chủ yếu.

Bản chất tư tưởng - văn hóa của nền dân chủ XHCN

• Lấy chủ nghĩa Mác - Lê nin, hệ tư tưởng của giai cấp công nhân làm chủ đạo

• Kế thừa và phát huy truyền thống văn hóa các dân tộc, kết hợp với những tinh hoa văn hóa của thời đại

Sự ra đời của nhà nước XHCH là kết quả của

Cuộc cách mạng do giai cấp vô sản và nhân dân lao động tiến hành dưới sự lãnh đạo của Đảng cộng sản

Nhà nước XHCN là nhà nước mà ở đó, sự thống trị chính trị thuộc về _____ , do _____ sản sinh ra và có sứ mệnh _______, đưa nhân dân lao động lên địa vị làm chủ trên tất cả các mắt của đời sống XH trong một xã hội phát triển cao - xã hội XHCN..

giai cấp công nhân/ cách mạng XHCN/ xây dựng thành công CNXH

Bản chất chính trị của nhà nước XHCN

• Mang bản chất của giai cấp công nhân

• Là đại biểu cho ý chí chung của nhân dân lao động

Bản chất kinh tế của nhà nước XHCN

• Dựa trên chế độ công hữu về TLSX

• Chăm lo cho lợi ích của đại đa số nhân dân lao động (mục tiêu hàng đầu)

Bản chất văn hóa - xã hội của nhà nước XHCN

Được xây dựng dựa trên Chủ nghĩa Mác -Lê nin và những giá trị VH tiên tiến của nhân loại, đậm đà bản sắc dân tộc

Căn cứ vào phạm vi tác động của quyền lực, nhà nước có chức năng

Đối nội và đối ngoại

Căn cứ vào lĩnh vực tác động của quyền lực, nhà nước có chức năng

Chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội

Căn cứ vào tính chất của quyền lực nhà nước, nhà nước có chức năng

giai cấp (trấn áp) và chức năng xã hội (tổ chức và xây dựng)

Theo Lê nin

Cải tạo xã hội cũ, xây dựng thành công xã hội mới là ________ của nhà nước XHCN. Đó là một sự nghiệp vĩ đại, nhưng cũng khó và phức tạp vl

nội dung chủ yếu và mục đích cuối cùng

(Đặc trưng) Dân chủ xã hội chủ nghĩa là cơ sở, nền tảng cho

việc xây dựng và hoạt động của nhà nước XHCN

(Đặc trưng) Nhà nước xã hội chủ nghĩa là công cụ cho

việc thực thi quyền làm chủ của người dân (công cụ cơ bản để thực hiện quyền lực)

Nhà nước XHCN quản lý xã hội chủ yếu bằng

Hiến pháp, pháp luật

Bản chất dân chủ xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam được thực hiện thông qua các hình thức nào?

Hình thức dân chủ gián tiếp và dân chủ trực tiếp

Dân chủ gián tiếp là

Dân bầu

Dân chủ trực tiếp là

Dân làm, dân kiểm tra

Dưới góc độ nào dân chủ được xem là một thành tựu văn hoá, một quá trình sáng tạo văn hoá, thể hiện khát vọng tự do được sáng tạo và phát triển của con người?

Bản chất tư tưởng - văn hóa - xã hội

Khác biệt về chất giữa sự thống trị của giai cấp vô sản và sự thống trị của các giai cấp bóc lột trước đây là?

Sự thống trị của đa số đối với thiểu số giai cấp bóc lột nhằm giải phóng giai cấp mình và giải phóng tất cả các tầng lớp nhân dân lao động khác trong xã hội

nhà nước pháp quyền được hiểu là nhà nước mà ở đó

nhân dân biết và tuân thủ pháp luật;

cán bộ nhà nước phải kiểm soát lẫn nhau và vì mục tiêu phục vụ nhân dân

Sự khác biệt của nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam so với các nhà nước pháp quyền khác là gì?

Mang bản chất giai cấp công nhân, phục vụ lợi ích cho nhân dân;

Nhà nước là công cụ chủ yếu để Đảng Cộng sản Việt Nam định hướng đi lên chủ nghĩa xã hội

V.I.Lênin cho rằng, giai cấp vô sản sau khi giành được chính quyền, xác lập địa vị thống trị cho đại đa số nhân dân lao động, thì vấn đề quan trọng không chỉ là trấn áp lại sự phản kháng của giai cấp bóc lột, mà điều quan trọng hơn cả là:

Chính quyền mới tạo ra được năng suất sản xuất cao hơn chế độ xã hội cũ, nhờ đó mang lại cuộc sống tốt đẹp hơn cho đại đa số các giai cấp, tầng lớp nhân dân lao động

Nhà nước xã hội chủ nghĩa thực hiện chức năng trấn áp đối với giai cấp và đối tượng nào?

Giai cấp bóc lột đã bị lật đổ và những phần tử chống đối để bảo vệ thành quả cách mạng, giữ vững an ninh chính trị, tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển kinh tế - xã hội

Nền dân chủ vô sản hay còn gọi là nền dân chủ xã hội chủ nghĩa chính thức được xác lập khi nào?

Cách mạng Tháng Mười Nga thành công với sự ra đời của nhà nước xã hội chủ nghĩa đầu tiên trên thế giới (1917)

Thêm cụm từ thích hợp vào chỗ trống của câu sau để được luận điểm đúng:“Dân chủ vừa là ...(1)..., vừa là...(2)... của công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội”

(1) Mục tiêu (2) Động lực

Với tư cách là một hình thái nhà nước, một chế độ chính trị thì trong lịch sử nhân loại, cho đến nay có bao nhiêu nền (chế độ) dân chủ?

3

Chế độ dân chủ Việt Nam được xác lập khi

Cách mạng tháng 8/1945

Nước CHXHCNVN được đặt tên vào

1976

Đại hội nào khẳng định “ Trong toàn bộ hoạt động của mình, Đảng phải quán triệt tư tưởng “lấy nhân dân làm gốc” xây dựng và phát huy quyền làm chủ của nhân dân lao động”?

Đại hội VI (1986)