Dula - Filipino

2nd Quartter

Dula

• Ito ay  nahango sa salitang GRIYEGO na DRAMA na nangangahulugan gawin o kilos.

• Layunin ay itanghal sa entablado upang maging  salamin ng buhay naglalayong  makaaliw,  makapagturo o makapagbigay ng mensahe

• hango sa totoong buhay,  likha ng  malikhain  at malayang kaisipan

Uri ng Dula

1. Komedya

2. Trahedya 

3. Melodrama 

4. Tragikomedya

5. Parse/Parsa

6. Saynete

7. Parodiya

8. Proberbyo

Komedya

Katawa- tawa, magaan ang mga paksa o tema at mga tauhan ay laging nagtatapos sa tagumpay

Trahedya

ang tema nito ay mabigat o nakasasama ng loob, nakalulunos ang mga tauhang karaniwang nasasadlak sa kamalasan, mabigat na problema, kabiguan at kamatayan. nagwawakas ng malungkot

Melodrama

Ito ay sadyang namimiga ng luha sa manonood na parang wala nang masayang bahagi sa buhay kundi puro problema at kaawa- awang kalagayan na lamang ang nagyayari sa buhay Karaniwang napapanood sa teleserye sa telebisyon.

Tragikomedya

Magkahalo ang katatawanan at kasawian tulad ng payaso (clown) para magsilbing tagapagpatawa, subalit sa huli’y malungkot dahil sa kasawian o kabiguan ng mahahalagang tauhan.

Parse/Parsa

dulang puro tawanan at walang saysay ang kwento. Ang mga aksyon ay puro
SLAPSTICK- Karaniwang napapanood sa comedy bar

Saynete

Itinuturing na isa ito sa mga dulang panlibangan ng huling taon ng pananakop ng Espanya sa Pilipinas. Ang paksa nito ay tungkol sa paglalahad ng mga kaugalian ng isang lahi o katutubo sa kanyang pamumuhay, pag- ibig at pakikipag -kapwa

Parodiya

Anyo ng dula na mapanudyo, ginagaya ang nakakatawang ayos, kilos, pagsasalita at pag- uugali ng tao bilang anyo ng komentaryo o pamumuna o kaya’y pambabatikos na katawa- tawa ngunit may tama sa damdamin ng kinauukulan

Proberbyo

Kapag ang isang dula ay may pamagat na hango sa mga bukambibig na salawikain, ang kwento’y pinaiikot dito upang magsilbing huwaran ng tao sa kanyang buhay.

Yugto

tumutukoy kung paano hinahati ang dula

eg. iisahing yugto, dadalawahing yuto, tatatluhing yugto

Tagpo

nagpapakita ng panahon at lugar na pinagganapan ng mga pangyayari sa dula

• Kailan

• Saan

Eksena

Ito ay tumutukoy sa paglabas- pasok ng mga tauhang gumaganap sa tanghalan.

Iskrip

Ito ang tinuturing na pinaka- kaluluwa ng isang dula.

Walang dula kapag walang iskrip.

Aktor

Sila ang nagsasabuhay sa mga tauhang nasa iskrip.

Tagpuan

Ito ay pook na pinagdarausan ng isang dula.

Direktor

Siya ang namamahala at nagpapakahulugan sa isang iskrip ng dula.

Manonood

Sila ang sumasaksi sa pagtatanghal ng dula.

Simula

a. tauhan

b. tagpuan

Gitna

a. Banghay

b. Diyalogo

c. saglit na kasiglahan

d. tunggalian
e. kasukdulan

Banghay

pagkakasunud- sunod ng pangyayari

Diyalogo

pinakamahalagang bahagi ng dula- ( natural at hindi artipisyal )

Wakas

1. kakalasan

2. wakas (hindi winawakasan ang mambabasa o manonood ang hahatol sa mapaghamong isip)

Aspektong Teknikal

1. epektong pantunog

2. pag- iilaw

epektong pantunog

malinaw ang tunog ng bawat linya ng dula

Sound effects,musika

Yugto (act), tanghal-eksena (scene) tagpo (frame)

Ang bawat yugto ay binubuo ng eksena,kaya ang panahong nagugugol sa isang yugto ay hindi pare-pareho

Aside-Bulong

Mga salitang binibigkas nang mahina na ang nakaririnig lamang ay isang tao o isang grupo na hindi naririnig ng mga kasamahan.

Monologo

Madamdaming pananalita ng isang aktor nang nag- iisa at walang ibang tao sa tanghalan.

Soliloquy

Ang aktor ay nagpapahayag ng kanyang iniisip sa mga manonood at hindi naririnig ng iba pang tauhan; nagsasalita ang aktor sa kanyang sarili at sinasabi niya ito nang malakas.

Flashback

pagbabalik tanaw sa mga pangyayari

Round Character

May katangiang tulad ng isang totoong tao; nagbabago ang kanyang katauhan sa kabuuan ng akda.

Flat Character

Tauhang hindi nagbabago ang pagkatao mula simula hagggang sa katapusan ng akda.