Przyczyny zmian przewozu towarów w Polsce przez transport samochodowy i kolejowy
budowa dróg szybkiego ruchu,
przemiany polityczno-gospodarcze - mniej przewożonych ładunków (kolej),
gorszy stan techniczny torowisk i rozjazdów poprzez niewystarczające finansowanie kolei,
wzrost znaczenia transportu samochodowego,
spadek znaczenia przewozów towarowych koleją,
decentralizacją i prywatyzacja gospodarki,
wprowadzenie wolnego rynku przewozów,
likwidacja wielu zakładów przemysłu ciężkiego
Czynniki, które wpłynęły na zmniejszenie dł. linii kolejowych w Polsce po 1989 r.
przemiany polityczno-gospodarcze skutkujące zmniejszeniem ilości przewożonych ładunków i liczny osób dojeżdżających do pracy,
spadek zainteresowania przewozami kolejowymi związany z konkurencyjnością innych środków transportu (głównie samochodów i samolotów),
pogorszenie stanu technicznego torowisk i rozjazdów wskutek niewystarczającego finansowania kolei
Czynniki, które wpłynęły na zmniejszenie floty handlowej oraz zmniejszenie znaczenia przemysłu stoczniowego po roku 1989
Zmniejszenie floty handlowej:
wprowadzenie niekorzystnych z punktu widzenia armatorów zmian w prawie pracy, systemie podatkowym oraz systemie ubezpieczeń społecznych,
konieczność konkurowania polskich armatorów na rynku przewozów z armatorami z całego świata,
wzrost cen paliw okrętowych związany z wojną w Zatoce Perskiej
Zmniejszenie przemysłu stoczniowego:
niemożność konkurowania ze stoczniami w innych państwach, zwłaszcza położonych na Dalekim Wschodzie,
utrata zamówień z krajów byłego bloku wschodniego,
rosnące zadłużenie
Nazwy portów pasażerskich obsługujące połączenia promowe międzynarodowe
Świnoujście (Terminal Promowy),
Gdynia (Port Gdynia),
Gdańsk (Port Gdańsk)
Rurociągi jakimi do Polski dostarczana jest ropa naftowa. Skąd i do jakich rafinerii w Polsce
rurociąg Przyjaźń - z Rosji do rafinerii w Płocku,
Rurociąg Pomorski - z Rosji do portu w Gdańsku (do gdańskiej i płockiej rafinerii)
Walory turystyczne Polski
kultura materialna: budynki, budowle o ciekawej architekturze, muzea, galerie sztuki, rezerwaty archeologiczne, skanseny, parki, ogrody, miejsca kultu religijnego, cmentarze i centra handlowe,
k. niematerialna: lokalne tradycje i obrzędy, wydarzenia kulturalne (np. koncerty), sportowe, biznesowe (targi)
infrastruktura turystyczna:
baza noclegowa (hotele, sanatoria, pensjonaty),
baza gastronomiczna (restauracje, bary, puby, kawiarnie),
baza towarzysząca (baseny, kąpieliska, wyciągi narciarskie)
Warunki rozwoju rolnictwa
przyrodnicze - warunki agroklimatyczne (temp. powietrza i opady atmo.), warunki glebowe, ukształtowanie powierzchni, stosunki wodne
pozaprzyrodnicze - społeczno-ekonomiczno-polityczne: poziom rozwoju społeczno-gospodarczego, kadra pracownicza i kapitał ludzki, polityka rolna Polski i Unii Europejskiej
historyczno-techniczne: poziom kultury rolnej, struktura agrarna
Cechy przemysłu wysokiej technologii
wykorzystanie najnowszych osiągnięć naukowych i technologicznych,
rozwija się w dużych miastach (położenie na obszarze zurbanizowanym),
zwiększenie wydajności produkcji,
na rynku pojawiają się towary o coraz wyższej jakości,
zwiększenie nakładów na pracę badawczo-rozwojowe,
zacieśnianie współpracy między ośrodkami naukowymi a przedsiębiorstwami przemysłowymi
Jakie działy produkcji należą do przemysłu wysokiej technologii?
produkcja podstawowych substancji farmaceutycznych, leków i pozostałych wyrobów farmaceutycznych (przemysł farmaceutyczny),
produkcja komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych (przemysł elektroniczny),
produkcja statków powietrznych, statków kosmicznych i podobnych maszyn (przemysł lotniczy)
Skutki i przyczyny przemian w przemyśle po roku 1989
Przyczyny:
narzucanie przez rząd lokalizacji zakładów przemysłowych,
słaba organizacja pracy - niewielka wydajność przedsiębiorstw,
stosowanie przestarzałych technologii - większe koszty produkcji i zanieczyszczenie przyrodnicze,
niska jakość wielu produktów - niemożliwy eksport do krajów wysoko rozwiniętych gospodarczo,
przestarzała struktura produkcji przemysłowej - odznacza się dużym udziałem przemysłu ciężkiego,
nierentowność wielu fabryk - spowodowane regulowaniem cen wyrobów przez władze państwowe
Skutki pozytywne:
napływ kapitału dzięki inwestycjom zagranicznym,
w dłuższej perspektywie znaczny wzrost produkcji przemysłowej,
wzrost wydajności pracy w przemyśle,
większe zróżnicowanie struktury produkcji przemysłowej
Skutki negatywne:
utrzymanie przestarzałej energetyki opartej na spalaniu węgla,
w początkowej fazie spadek wartości produkcji i masowe zwolnienia skutkujące wzrostem bezrobocia,
niewykorzystanie potencjału zamkniętych zakładów i zlikwidowanych działów produkcji
Cechy rolnictwa ekologicznego
dopasowanie upraw i chowu do cyklów biologicznych,
wyłącznie mechaniczne odchwaszczanie (bez użycia herbicydów),
niestosowanie organizmów modyfikowanych genetycznie (GMO),
wykorzystywanie przede wszystkim surowców odnawialnych,
dbałość o różnorodność gatunkową (bioróżnorodność),
stosowanie płodozmianu (cyklicznych zmian rodzajów upraw na jednym polu),
wykorzystywanie głownie nawozów organicznych wytworzonych w gospodarstwie (nawozy mineralne, wyłącznie pochodzenia naturalnego, tj. mączka skalna, są stosowane w ograniczonych ilościach),
przywracanie zadrzewień śródpolnych zmniejszających parowanie i odpływ wody oraz erozję gleb,
prowadzenie chowu wolnowybiegowego,
niestosowanie hormonów i antybiotyków podczas chowu,
ponowne wykorzystywanie odpadów pochodzenia roślinnego i zwierzęcego - dążenie do zamkniętego obiegu materii w gospodarstwie,
ograniczenie stosowania maszyn i ciężkiego sprzętu rolniczego