histologia

Edit this card/select "Bulk Create with AI" or chat with Memo to get started.

Here is the back of the card. Type "/" to access formatting options.

Co to są tratwy lipidowe i jakie mają właściwości?

Są to obszary błony bogate w cholesterol i sfingolipidy, które wykazują mniejszą płynność niż reszta błony.

Jaką rolę pełni cholesterol w błonach biologicznych?

Ogranicza ruchy fosfolipidów i stabilizuje strukturę błony.

Gdzie występują glikolipidy i jaka jest ich funkcja?

Występują w błonie otaczającej komórkę (plazmolemmie) w warstwie zewnętrznej dwuwarstwy, biorąc udział w tworzeniu glikokaliksu.

Jakie są rodzaje białek w błonach biologicznych?

Białka powierzchniowe i białka integralne.

Jakie są trzy typy transportu przez błony biologiczne?

Transport prosty, transport ułatwiony i transport aktywny.

Co to jest transport prosty i jakie cząstki go dotyczą?

Zachodzi zgodnie z gradientem stężeń, nie wymaga energii i dotyczy cząstek zdolnych do pokonania fosfolipidowej dwuwarstwy, takich jak rozpuszczalniki organiczne, hormony steroidowe, mocznik i cząsteczki gazów.

Jak działa transport ułatwiony?

Zachodzi zgodnie z gradientem stężeń, nie wymaga energii i dotyczy cząstek niezdolnych do samoczynnego przeniknięcia przez błonę, takich jak aminokwasy, cukry i jony, z pomocą białek kanałowych lub nośnikowych.

Jakie są rodzaje kanałów białkowych w błonach?

Kanały bramkowane ligandem, kanały otwierane mechanicznie, kanały otwierane białkiem G oraz kanały otwierane zmianą potencjału błonowego.

Co to jest białko nośnikowe i jakie ma funkcje?

Białko nośnikowe wiąże cząsteczki po jednej stronie błony i uwalnia je po drugiej, zmieniając swoją konformację.

Jakie są typy transportu realizowanego przez białka nośnikowe?

Uniport, symport i antyport.

Co to jest transport aktywny i jakie są jego cechy?

Transport aktywny zachodzi wbrew gradientowi stężeń i wymaga spożytkowania energii w postaci ATP.

Jakie są rodzaje endocytozy?

Wyróżniamy pinocytozę i fagocytozę.

Co to jest pinocytoza?

Pinocytoza to transport płynu z otoczenia komórki wraz z rozpuszczonymi substancjami.

Co to jest fagocytoza?

Fagocytoza to transport dużych ciał stałych przez wyspecjalizowane komórki, takie jak makrofagi.

Jakie są różnice między egzocytozą konstytutywną a regulowaną?

Egzocytoza konstytutywna zachodzi w sposób ciągły, a regulowana jako odpowiedź na dany czynnik, np. hormon.

Jakie są główne klasy receptorów w komunikacji międzykomórkowej?

Receptory śródkomórkowe i receptory błonowe.

Co to są receptory związane z białkiem G?

Receptory związane z białkiem G są związane z transdukcją sygnału za pomocą białka G, które uruchamia kaskadę wtórnych przekaźników komórkowych.

Co to jest cytoplazma?

Cytoplazma składa się z cytoplazmy podstawowej (cytozolu), w której znajdują się organelle, struktury włókienkowe i wtręty cytoplazmatyczne.

Co to są mikrotubule i z czego są zbudowane?

Mikrotubule są strukturami zbudowanymi z heterodimerów alfa i beta-tubuliny, które polimeryzują w obecności GTP, tworząc protofilamenty ułożone w rurkę z 13 protofilamentów.

Jakie są główne funkcje mikrotubuli w komórce?

Mikrotubule wpływają na kształt komórek, odpowiadają za rozmieszczenie organelli, budują rzęski, witki i wrzeciona podziałowe.

Co to jest dynamiczna niestabilność mikrotubuli?

Dynamiczna niestabilność mikrotubuli to zjawisko ciągłej polimeryzacji i depolimeryzacji, co pozwala na ich elastyczność i adaptację w komórce.

Jakie białka towarzyszą mikrotubulom i jakie mają funkcje?

Białka towarzyszące mikrotubulom (MAP) stabilizują mikrotubule, hamując ich depolimeryzację oraz umożliwiają transport elementów obłonionych wzdłuż mikrotubul.

Jakie są różnice między kinezyną a dyneiną?

Kinezyna transportuje w kierunku bieguna dodatniego (odśrodkowo), a dyneina w kierunku bieguna ujemnego (dośrodkowo).

Jakie substancje hamują polimeryzację mikrotubul i w jakim celu są stosowane?

Kolchicyna, winblastyna i winkrystyna hamują polimeryzację mikrotubul wrzeciona kariokinetycznego i są stosowane jako cytostatyki w terapii chorób nowotworowych.

Co to są mikrofilamenty aktynowe i z czego są zbudowane?

Mikrofilamenty aktynowe są zbudowane z dwóch oplatających się łańcuchów F-aktyny, które charakteryzują się dynamiczną niestabilnością.

Jakie białka wpływają na funkcje mikrofilamentów aktynowych?

Spektryna i ankiryna łączą mikrofilamenty z integrynami, filamina sieciuje filamenty, żelsolina fragmentuje sieci, a białka motoryczne umożliwiają ruch komórek.

Jakie są funkcje filamentów pośrednich w komórce?

Filamenty pośrednie nadają komórkom kształt i wytrzymałość, tworzą blaszkę jądrową oraz wzmacniają hemidesmosomy.

Jakie białka są zaangażowane w tworzenie sieci filamentów pośrednich?

Filagryna, synamina i plektyna są białkami, które tworzą sieci filamentów pośrednich, wzmacniając ich strukturę.

Jakie filamenty pośrednie są swoiste dla komórek nabłonkowych?

Filamenty keratynowe, utworzone z cytokeratyn typu I i II.

Jakie filamenty są swoiste dla tkanek pochodzenia mezenchymalnego?

Filamenty wimentynowe i wimentynopodobne, zawierające wimentynę.

Gdzie występują filamenty desminowe?

W komórkach mięśni gładkich i liniach Z włókien mięśni szkieletowych.

Jakie białka budują neurofilamenty?

Zbudowane są z trzech białek o różnej masie: NF-L, NF-M i NF-H, a także z alfa-intermeksyny w rdzeniu.

Jakie funkcje pełnią laminy jądrowe?

Stanowią miejsce przyczepu heterochromatyny i tworzą blaszkę jądrową na wewnętrznej błonie otoczki jądrowej.

Jakie są główne składniki rybosomów?

Składają się z białek i rRNA, z małej (40S) i dużej (60S) podjednostki, tworząc rybosom (80S).

Co to jest ergastoplazma?

Obszary zawierające dużo rybosomów, które barwią się zasadochłonnie.

Jak rybosomy uczestniczą w syntezie białek?

Mała podjednostka dopasowuje aminoacylo-tRNA do kodonów, a duża wytwarza wiązanie peptydowe.

Jakie są funkcje siateczki śródplazmatycznej ziarnistej (szorstkiej)?

Tworzy system cystern pokrytych rybosomami, uczestniczy w syntezie białek i modyfikacjach potranslacyjnych.

Jakie procesy zachodzą w siateczce śródplazmatycznej gładkiej?

Zachodzi synteza lipidów, przemiany hormonów steroidowych, detoksykacja oraz segregacja i modyfikacja białek.

Jakie są główne cechy aparatu Golgiego?

Jest to błoniasta struktura utworzona przez spłaszczone cysterny, zazwyczaj w sąsiedztwie jądra komórkowego.

Co robi aparat Golgiego w komórce?

Uczestniczy w przebudowie i recyrkulacji błon oraz transportuje różne substancje w pęcherzykach.

Jakie białka uczestniczą w transporcie pęcherzyków?

Mikrotubule, dyneina, kinezyna i miozyna II.

Co to są peroksysomy?

Otoczone pojedynczą błoną pęcherzyki zawierające enzymy oksydacyjne, które nie łączą się z innymi pęcherzykami.

Jakie funkcje pełnią peroksysomy?

Unieczynnianie substancji toksycznych, rozkład nadtlenku wodoru, beta-oksydacja długołańcuchowych kwasów tłuszczowych oraz synteza niektórych lipidów.

Co to są proteasomy?

Cylindryczne organella zbudowane z białek, które rozkładają białka oznaczone ubikwityną.

Jakie białka są rozkładane w proteasomach?

Białka uszkodzone lub wadliwe, a także białka regulatorowe cyklu komórkowego.

Jakie są główne funkcje lizosomów?

Rozkład związków wielkocząsteczkowych przy udziale enzymów hydrolitycznych w kwaśnym pH.

Jakie enzymy występują w lizosomach?

Esterazy, peptydazy i glikozydazy.

Jakie są różne typy lizosomów?

Heterolizosomy, autolizosomy, ciała wielopęcherzykowe i ciała resztkowe.

Jakie są funkcje mitochondriów?

Produkcja ATP, udział w apoptozie oraz steroidogeneza.

Co zawiera błona wewnętrzna mitochondriów?

Dużo kardiolipiny, co czyni ją nieprzepuszczalną dla małych jonów.

Jak mitochondria biorą udział w apoptozie?

Uwolnienie prokaspazy oraz cytochromu c z matrix do cytoplazmy inicjuje proces apoptozy.

Co to są wtręty cytoplazmatyczne?

Wtręty cytoplazmatyczne to struktury w cytoplazmie, które zawierają materiały zapasowe, takie jak glikogen, lipidy, twory krystaliczne i wtręty barwnikowe.

Jakie są rodzaje wtrętów cytoplazmatycznych?

Rodzaje wtrętów cytoplazmatycznych to glikogen, lipidy, twory krystaliczne i wtręty barwnikowe.

Co to jest glikogen i gdzie występuje?

Glikogen to materiał zapasowy występujący w cytoplazmie w postaci ziarenek wielkości ok. 25-30 nm.

Jakie funkcje pełnią lipidy w komórce?

Lipidy są wysokoenergetycznym materiałem zapasowym, występującym w cytoplazmie w postaci nieobłonionych kropel.

Co to jest jądro komórkowe?

Jądro komórkowe to wydzielony z cytoplazmy przedział zawierający niemal całą informację genetyczną komórki, charakterystyczny dla komórek eukariotycznych.

Jakie są różne typy jąder komórkowych?

Typy jąder komórkowych to jądra dwujądraste, wielojądraste i bezjądrzaste.

Jakie struktury wyróżniamy w jądrze komórkowym?

W jądrze komórkowym wyróżniamy otoczkę jądrową, chromatynę i jąderko.

Co to jest otoczka jądrowa?

Otoczka jądrowa to struktura zbudowana z dwóch błon jądrowych oddzielonych przestrzenią okołojądrową.

Jakie są funkcje porów otoczki jądrowej?

Pory otoczki jądrowej umożliwiają wymianę substancji między jądrem a cytoplazmą, transportując małe cząsteczki i białka.

Co to jest chromatyna?

Chromatyna jest zbudowana z podwójnej helisy DNA, różnych cząstek RNA oraz białek, a jej struktura jest kluczowa dla organizacji materiału genetycznego w jądrze.

Co to jest satelitarny DNA i jakie ma funkcje?

Satelitarny DNA zawiera geny podlegające transkrypcji na tRNA i rRNA, uczestniczy w stabilizacji chromosomów oraz w koniugacji i crossing-over.

Jakie białka są histonami i jakie mają znaczenie?

Histony (H1, H2A, H2B, H3, H4) to niskocząsteczkowe, zasadowe białka, które modyfikowane mogą prowadzić do zmian upakowania chromatyny i aktywności genów.

Jakie są rodzaje białek niehistonowych i ich funkcje?

Białka niehistonowe dzielą się na białka strukturalne, enzymatyczne i regulatorowe, które odpowiadają za organizację chromatyny, przemiany kwasów nukleinowych oraz regulację ekspresji genów.

Co to jest nukleosom i jak jest zbudowany?

Nukleosom to podstawowa jednostka organizacji chromatyny, zbudowana z podwójnej helisy DNA nawiniętej na oktamer histonowy.

Jakie struktury tworzą nukleofilamenty?

Nukleofilamenty tworzą solenoid, spiralną strukturę o średnicy 30 nm, będącą podstawową strukturą chromatyny w jądrze interfazowym.

Czym różni się euchromatyna od heterochromatyny?

Euchromatyna to mniej upakowana, aktywna transkrypcyjnie chromatyna, podczas gdy heterochromatyna jest skondensowana, nieaktywna transkrypcyjnie i silnie barwiąca się.

Jakie są rodzaje heterochromatyny?

Heterochromatyna dzieli się na konsytutywną, zawierającą satelitarny DNA, oraz fakultatywną, która jest czasowo zrepresowaną euchromatyną.

Jakie funkcje pełni jąderko w komórce?

Jąderka są miejscem syntezy rRNA i formowania podjednostek rybosomów, a ich wielkość i liczba zależą od stanu komórki oraz cyklu komórkowego.

Jakie są trzy przedziały budowy jąderka?

W jąderku wyróżnia się centrum włókniste, gęsty składnik włóknisty oraz składnik ziarnisty, które uczestniczą w syntezie i przetwarzaniu rRNA.

Co to jest cykl komórkowy?

Okres między dwoma kolejnymi podziałami komórkowymi.

Jakie są fazy interfazy w cyklu komórkowym?

G1, S, G2 oraz G0.

Co zachodzi w fazie G1 cyklu komórkowego?

Nasilenie anabolizmu, zwiększenie masy komórki i odtwarzanie organelli komórkowych.

Co to jest faza S w cyklu komórkowym?

Faza syntezy DNA, w której ilość DNA ulega podwojeniu.

Jakie białka są syntezowane w fazie G2 cyklu komórkowego?

Białka wrzeciona kariokinetycznego, głównie tubulina oraz składniki błony komórkowej.

Co to jest faza G0 w cyklu komórkowym?

Faza spoczynku, w której cykl komórkowy ulega zahamowaniu.

Jakie procesy można wyróżnić w cyklu komórkowym?

Cykl cytoplazmatyczny, cykl jądrowy oraz cykl centrosomowy.

Jakie są punkty restrykcyjne w cyklu komórkowym?

Punkty przejścia z fazy G1 do S oraz z fazy G2 do mitozy.

Co to jest mitoz a?

Podział komórkowy, który zachodzi w dwóch etapach: kariokinezie i cytokinezie.

Jakie są etapy mitozy?

Profaza, metafaza, anafaza, telofaza.

Co to jest mejoza?

Podział jądra prowadzący do wytworzenia czterech haploidalnych komórek potomnych.

Jakie są etapy profazy I mejozy?

Leptoten, zygoten, pachyten, diploten, diakineza.

Co to jest wrzeciono kariokinetyczne?

Jest to dwubiegunowa struktura utworzona pomiędzy centriolami, zbudowana z mikrotubul i białek towarzyszących.

Jakie mikrotubule łączą centriole z chromatydami?

Mikrotubule kinetochorowe.

Jaką rolę pełnią mikrotubule biegunowe w wrzecionie kariokinetycznym?

Łączą dwie przeciwległe centriole, wydłużają się i odpychają podczas ruchu chromosomów, oddalając od siebie bieguny komórki.

Co zapobiega rozdziałowi chromatyd podczas anafazy?

Kohezyny.

Jakie są skutki nieprawidłowej funkcji kohezyn?

Może prowadzić do nondysjunkcji i wrodzonych wad genetycznych chromosomowych liczbowych (aneuploidia).

Co to jest cytokineza?

To proces podziału cytoplazmy między komórki potomne, który rozpoczyna się w anafazie i kończy po zakończeniu telofazy.

Jak zachodzi cytokineza?

Poprzez powstanie pierścienia skurczowego utworzonego z filamentów aktynowych z miozyną II, co prowadzi do wpuklenia błony i utworzenia bruzdy podziałowej.

Jakie procesy zachodzą podczas dezorganizacji otoczki jądrowej?

Zanikanie otoczki zachodzi na drodze fragmentacji błon, dysocjacji kompleksów porów jądrowych i depolimeryzacji blaszki jądrowej.

Jakie białka są zaangażowane w reorganizację otoczki jądrowej?

Białka Lap2, receptora laminy B i emeryny.

Co to jest nekroza?

Jest to niekontrolowany proces śmierci komórki, wynikający z działania silnych bodźców uszkadzających.

Jakie są skutki nekrozy?

Prowadzi do dezintegracji błony, załamania metabolizmu i masowej migracji komórek układu immunologicznego, co wywołuje silną reakcję zapalną.

Co to jest apoptoza?

To uporządkowany proces eliminacji komórki, która nie traci ciągłości błony i zamienia się w ciałka apoptotyczne.

Jakie są różnice między nekrozą a apoptozą?

Nekroza jest niekontrolowana i wywołuje reakcję zapalną, podczas gdy apoptoza jest kontrolowana i nie wywołuje reakcji zapalnej.

Co to jest tkanka nabłonkowa?

Tworzą ją ściśle przylegające komórki nabłonkowe i substancja pozakomórkowa (błona podstawna).

Jakie są funkcje tkanki nabłonkowej?

Pokrywają powierzchnię ciała, wyścielają drogi oddechowe, przewód pokarmowy, układ moczowo-płciowy oraz uczestniczą w procesach wchłaniania i wydzielania.

Jakie są rodzaje nabłonków okrywających?

Nabłonek jednowarstwowy, sześcienny, walcowaty, wielorzędowy i przejściowy.

Co to jest błona podstawna w tkance nabłonkowej?

Bezkomórkowa warstwa z kolagenu, proteoglikanów i glikoprotein, oddzielająca nabłonek od tkanki łącznej.