NTB1 spreekwoorden (E-K)

Een ezel stoot zich geen twee keer aan dezelfde steen

je maakt geen 2 keer dezelfde fout

een vreemde eend in de bijt

een vreemd exemplaar in de groep

dat zal hem geen windeieren hebben gelegd

daar zal hij wel veel geld mee verdiend hebben

een eitje met iemand te pellen hebben

iets met iemand te bespreken hebben naar aanleiding van iets wat men die ander verwijt

eieren voor zijn geld kiezen

zijn principiële standpunt/voornemen loslaten vanwege de consequenties. Een beperkte nederlaag accepteren om de kans op een groter verlies uit te sluiten.

Het is alles koek en ei tussen hen

Ze zijn zeer bevriend

Op eieren lopen

Zeer voorzichtig handelen

Aan het kortste eind trekken

Een vervelende taak of positie toegewezen krijgen

De eindjes aan elkaar (moeten) knopen

Moeite moeten doen om de noodzakelijke uitgaven te kunnen doen met de beschikbare financiën

een straatje zonder eind

een eindeloos proces, iets wat nooit ophoudt

naar de filistijnen

reddeloos verloren

het fijne ervan willen weten

willen weten wat er precies aan de hand is

fijnbesnaard

gevoelig

Hij begreep er geen fluit van

Hij begreep er niets van

Op de fles gaan

failliet zijn, gaan (van personen en ondernemingen)

ervoor gaan

besluiten aan een onzekere onderneming te beginnen en zich er volledig voor in te zetten

gaar zijn

uitgeput zijn, met name na geestelijke inspanning, bijvoorbeeld een hele dag vergaderen

ergens garen bij spinnen

ergens financieel gewin uit halen

tegengas geven

argumenten tegen een plan of voorstel naar voren brengen

gas terugnemen

het iets rustiger aan gaan doen

niet voor één gat te vangen zijn

meerdere opties hebben

een gat in de lucht slaan

een onnozele handeling doen

een gat in de lucht springen

ongeremd enthousiast zijn

veel geblaat maar weinig wol

iemand maakt veel drukte met weinig resultaat/zonder resultaat

geduld is een schone zaak

wie rustig afwacht wordt beloond

je groen en geel ergeren

je heel erg ergeren aan iets of iemand

voor geen geld ter wereld

niet bereid zijn tot iets, hoeveel er ook voor geboden wordt

geld over de balk gooien (of smijten)

geld verspillen, zonder nadenken uitgeven

voor hetzelfde geld

net zo goed

geld ruiken

mogelijkheden zien om ergens geld aan te verdienen

zijn volle gewicht in de schaal werpen

zich er volledig voor inzetten

glashard liegen

liegen zonder er iets van in zijn houding te laten merken

een glaasje op hebben

alcohol te hebben genuttigd

te diep in het glaasje gekeken

te veel alcohol te hebben genuttigd

hij is van God los

hij is gek, je boven de wet bevinden

van God en alle mensen verlaten

afgelegen, stil

leven als de God in Frankrijk

onbekommerd en zorgeloos leven

een hart van goud hebben

een buitengewoon goedaardig mens zijn

het is niet al goud wat er blinkt

Het ziet er misschien goed uit maar dat is maar schijn

iets voor geen goud willen doen

iets absoluut niet willen doen

zijn gewicht in goud waard zijn

bijzonder gewaardeerd worden

een graantje meepikken

meeprofiteren

ergens geen graten in zien

geen bezwaren tegen iets hebben

er geen gras over laten groeien

zonder uitstel handelen

het gras voor iemands voeten wegmaaien

iets gebruiken net voordat iemand anders het kan gebruiken (met name een argument of voorbeeld in een discussie)

het gras aan de overkant is altijd groener

er is altijd iets te vinden om jaloers op of ontevreden over te zijn

groen zien van jaloezie

heel jaloers zijn

de gulden middenweg kiezen

Moeilijkheden vermijden door niet voor het ene of andere uiterste te kiezen

iets er met de haren bijslepen

een argument gebruiken dat niets met de zaak te maken heeft

zich de haren uit het hoofd trekken

enorm veel spijt hebben

elkaar in de haren vliegen

ruzie maken

het scheelde maar een haartje

dat ging maar net goed

het hazenpad kiezen

wegvluchten

de hakken in het zand zetten

zich opstellen als felle tegenstander van een voorstel of ontwikkeling, zonder de bereidheid te zoeken naar positieve aspecten of compromissen

iemand een hak zetten

iemand benadelen of dwarszitten

met de hakken over de sloot

op het nippertje ergens in slagen

van de hak op de tak springen

al pratend steeds van onderwerp veranderenha

halsoverkop

ondoordacht snel

er een halszaak van maken

het erg belangrijk maken van iets

dat is de hamvraag

dat is de belangrijkste vraag

ergens op hameren

iets voortdurend benadrukken

de bovenhand krijgen

winnen, zegevieren

de hand aan zichzelf slaan

zelfdoding plegen. Zichzelf van het leven beroven.

de hand in eigen boezem steken

de oorzaak van de problemen bij zichzelf zoeken

de hand voor iemand in het vuur durven steken

instaan voor iemands betrouwbaarheid

de handen uit de mouwen steken

hard werken

iemand de hand boven het hoofd houden

iemand in bescherming nemen, meestal ten onrechte

iemand de vrije hand geven

iemand geheel vrij laten in de wijze waarop hij een opdracht uitvoert

iemands rechterhand zijn

iemands onmisbare assistent zijn

met de hand op het hart iets beloven

iets plechtig beloven, alsof men een eed aflegt

troeven achter de hand houden

iets voordeligs achterhouden, informatie achterhouden

uit de hand lopen

niet meer onder controle te brengen zijn

een heet hangijzer

een netelige zaak

iemand tegen zich in het harnas jagen

iemand zodanig irriteren dat de persoon een vijand wordt

het hard op de goede plaats hebben

een oprecht en menslievend karakter hebben

het hart op de tong dragen/hebben

meteen vertellen wat je bezig houdt

het hart zinkt hem in de schoenen

hij verliest alle moed

in hart en nieren

vanuit volle overtuiging

iemand een warm hart toedragen

iemand steunen

van zijn hart geen moordkuil maken

hij spreekt zonder schroom over wat hem dwarszit; pot het niet op

zijn hart vasthouden

zich ernstig zorgen maken. Bang zijn dat het misgaat

iemand een hart onder de riem steken

iemand moed inspreken

iets na aan het hart hebben liggen

er erg mee begaan zijn

een gouden hart hebben

heel aardig/lief zijn

je hart volgen

doen wat je het liefst wil

het heft in eigen handen nemen

zelf het initiatief nemen

iemand het hemd van het lijf vragen

iemand van alles vragen (met name als het ook persoonlijke vragen betreft)

het hemd is nader dan de rok

eigen familie gaat voor

een gat in de dag slapen

lang doorslapen

hemel en aarde bewegen

alles in het werk stellen

het hek is van de dam

het gewone toezicht ontbreekt en ieder doet wat hij wil

onder één hoedje spelen

samenzweren of samenwerken ten koste van anderen

het loopt in ‘t honderd

het gaat helemaal mis

zo ziek als een hond zijn

zeer ziek zijn, doodziek op bed liggen

iemand honing (stroop) om de mond smeren

iemand vleien

het hoofd laten hangen

de moed verliezen, opgeven

zich het hoofd breken over iets

trachten een antwoord te vinden op een moeilijke vraag

het hoofd koel houden

kalm blijven, zich niet door de spanning laten meeslepeni

iemand/iets het hoofd bieden

zich met verstand en beleid verzetten tegen iemand of iets

iemand voor het hoofd stoten

iemand beledigen of kwetsen