KOMUNIKASYON AT PANANALIKSIK SA WIKA AT KULTURANG PILIPINO

Mga flashcards tungkol sa barayti ng wika at kaugnay na konsepto gaya ng dayalek, idyolek, sosyolek, jargon, etnolek, ekolek, pidgin, creole, at register.

Dayalek

Barayti ng wika na nababatay sa heograpiya; pagkakaiba-iba sa pagbigkas at bokabularyo ng mga taong nasa iba't ibang rehiyon.

Barayti ng Wika

Pagkakaiba-iba sa uri ng wikang ginagamit ng tao batay sa lipunan, heograpiya, edad, edukasyon, trabaho, at iba pang salik.

Dimensiyon ng Barayti: Heograpiko

Heograpiyang dimensiyon ng wika; paglalarawan ng pagkakaiba ng wika batay sa lokasyon o rehiyon (dayalek).

Dimensiyon ng Barayti: Sosyal

Sosyal na dimensiyon ng wika; batay sa interes, edukasyon, trabaho, edad, kasarian, kultura, at sosyo-ekonomikong kalagayan.

Register

Antas o uring wika na ginagamit batay sa sitwasyon; pormal, neutral, o di-pormal.

Field (Domeyn)

Larangan o paksa ng usapan o komunikasyon (hal. medisina, agham, teknolohiya) na nakaaapekto sa leksikon.

Tenor of Discourse

Antas ng pormalidad at relasyon ng tagapagsalita sa tagapakinig; tono at layunin ng usapan.

Mode of Discourse

Paraan ng pagpapahayag; pasalita o pasulat; medium o uri ng komunikasyon.

Idyolek

Pansariling estilo sa pagsasalita ng isang tao na nagiging bahagi ng kanyang pagkakakilanlan.

Sosyolek

Barayti ng wika na ginagamit ng isang partikular na grupo batay sa katayuang sosyal, edad, kasarian, interes, atbp.

Gay Lingo

Sosyolek na ginagamit ng komunidad ng beki/gay; may layuning sekreto o natatanging lingguwahe.

Coño (Conyo) Speak

Sosyolek na pinaghalong Filipino at Ingles (Taglish) na karaniwang ginagamit ng ilang grupo; code-switching.

Jejemon

Sosyolek na nagmula sa estilismatch ng pagsulat ng Ingles-Filipino gamit leet at malikhain ang pagkakaayos ng titik.

Jargon

Espesyalisadong bokabularyo ng isang partikular na propesyon o larangan; hindi madaling intindihin para sa hindi kasapi.

Etnolek

Barayti ng wika na nagmumula sa etnolingguwistikong grupo; pinaghalong etniko at dayalek.

Ekolek

Barayti ng wika na karaniwang ginagamit sa tahanan; karaniwang mula sa bibig ng matatanda at mga bata.

Pidgin

Wikang nabubuo kapag walang komong wika ang dalawang grupo; pinagsamang elemento ng dalawang wika at madaling intindihin.

Creole

Wikang nagmula sa pidgin at kalauna’y naging likas na wika ng komunidad; halimbawa: Chavacano.