Biomedische wetenschappen - Sensibiliteit (H8)

Wat doen sensibele neuronen?

Ontvangen gevoelsinformatie van de receptorcellen en voeren die naar het centraal zenuwstelsel voor verdere verwerking

Wat zijn receptorcellen?

Cellen die gespecialiseerd zijn in het waarnemen van welbepaalde prikkels

Zijn functioneel en anatomisch verschillend

Waar zittende smaakpapillen?

Aan de rand van de tong en achteraan de tong

Wat is smaak?

Perceptie van de interactie van de fundamentele smaken

Wat zijn de fundamentele smaken?

Zoet, zuur, bitter, zout, en umami

Wat is umami?

Wordt veroorzaakt door 1 van de 20 aminozuren

Geeft een gevoel van hartigheid

Heeft een stimulerende invloed op de gewaarwording van andere smaken (soort van smaakversterker)

Hoe wordt smaakinformatie voor de tong V naar de hersenen gestuurd?

Via de nervus facialis (N7)

Hoe wordt smaakinformatie naar de hersenen gestuurd?

Via de nervus glossopharyngeus (N9)

Waar wordt smaak bewust?

Ter hoogte van de hersenschors

Wat is tastzin?

Receptorcellen ter hoogte van de huid met specifieke gevoeligheid voor pijn, temperatuur, en druk

Waar zitten gespecialiseerde receptoren voor de tastzin?

In de spieren, pezen en gewrichten

Wat laten de gespecialiseerde receptoren van de tastzin toe?

Laat ons toe om de stand van onze ledematen in de ruimte te kennen = proprioceptie

Hoe verloopt de bewustwording van de informatie van de receptoren van de huid, pezen, en gewrichten van het hoofd?

1. Informatie vanuit deze receptoren gaan via de zenuwvezels van de craniale zenuwen naar de hersenstam

2. Hier wordt er een synaps gemaakt met een tweede neuron waarvan de axon de middellijn kruist

3. Info komt in de thalamus in de gyrus postcentralis van de hersenschors. Hier gebeurt de bewustwording van de prikkels

Verbindingen met associatieneuronen in de grijze stof

Dit zijn hevige prikkels aan motorische neuronen in de voorhoorn van het ruggenmerg

Hier ontstaat reflexen

Hoe verdeel je het ruggenmerg?

In segmenten

→ 1 per wervelniveau

Waar komen de sensibele pijn- en temperatuursvezels aan?

Komen aan ter hoogte van de achterhoorn aan elk segment van het ruggenmerg

Van waar zijn sensibele pijn- en temperatuursvezels afkomstig?

Afkomstig van welomschreven delen van de huid = dermatomen

Waar zitten reukcellen?

Bovenin de neusholte

Hoe verloopt de bewustwording van reukinformatie?

Reukinformatie gaat via de nervus olfactorius naar de hersenen. Bewustwording in de thalamus ter hoogte van de temporale hersenschors.

Hoeveel lagen heeft het oog? + benoem ze

3

Buitenste oogrok

Middenste oogrok

Binnenste oogrok

Wat bevat de buitenste oogrok?

Geeft stefigheid aan het oog

Bevat de cornea/hoornvlies en de sclera

Wat bevat het middenste oogrok?

• Bevat de iris/ regenboovlies

  • Centrale opening → pupil

• Choroidea (achteraan)

• Veel bloedplaatjes

Wat bevat het binnenste oogrok?

Het retina/ netvlies

→ bevat lichtgevoelige staafjes & kegeltjes

Zenuwvezels ter hoogte van deze receptoren lopen samen naar de hersenen toe met de nervus opticus

Wat is de blinde vlek?

Plaats waar nervus opticus de oogbol verlaat

Hier zitten geen staafjes en kegeltjes → dus niet lichtgevoelig

wat is de functie van de lens?

Zorgt ervoor dat beelden op het netvlies worden gevormd

Alles wordt omgekeerd geprojecteerd op het netvlies

• Bovenaan ←> onderaan

• Links ←> Rechts

Wat is het corpus vitreum?

Opvulling van het oog

= doorzichtig geleiachtige substantie die de vorm van het oog behoudt

Wat is de functie van de spieren op de oogbol?

Zorgen voor de nauwkeurige bewegingen die het oog kan maken

Is betrokken bij de bezenuwing van 3 craniale zenuwen

• Nervus oculomotorius

• Nervus trochlearis

• Nervus abducens

Hoe verloopt de verdere verloop van de visuele baan?

1. Zenuwvezels verlopen in de nervus opticus

2. De vezels afkomstig uit de nasale helft van het netvlies kruisen ter hoogte van het optisch chiasma opticum

3. Vezels lopen verder als tractus opticus

4. Waaiert uit als radiatio optica

5. Bereikt area 17 van de schors van de occipitale kwab → L & R helft

Wat gebeurt er als je een letsel aan de nervus opticus hebt?

Je krijgt anopsie (blindheid) van 1 oog

Wat gebeurt er als je een letsel aan de tractus opticus of radiatio optica hebt?

Je krijgt homonieme hemianopsie → blind voor linker of rechter gezichtsveld

Waar krijg je gehoorsinformatie?

In de cochlea en 3 halfcirkelvormige kanalen

Hoe verlopen de prikkels van de cochlea en de halfcirkelvormige kanalen?

Verlopen in de nervus vestibulocochlearis

Hoe verloopt de bewustwording van prikkels vanuit de haarcellen in de cochlea

Prikkels vanuit de haarcellen in de cochlea lopen naar de hersenen

Bewustwording van deze prikkels gebeurt er hoogte van de primaire auditieve hersenschors (area 41 & 42 → ontvangen info van beide oren)

Hoe verloopt de bewustwording van prikkels vanuit de halfcirkelvormige kanalen?

Prikkels vanuit de halfcirkelvormige kanalen lopen naar de vestibulaire kernen in de hersenstam

Vestibulaire kernen:

• Verbindingen met het cerebellum

• Dragen bij tot het evenwicht