study guide part 4-6

Wat is een Gen-Omgeving correlatie (rGE)?

Wanneer genetische verschillen invloed hebben op de mate waarin iemand wordt blootgesteld aan omgevingsrisico's.

Wat betekent genotype-omgeving interactie?

Verschillende genetische types reageren anders op omgevingen.

Wat is passieve genotype-omgeving correlatie?

Wanneer kinderen passief een omgeving erven die correleert met hun genetische aanleg.

Wat is een voorbeeld van een evotieve/reactieve genotype-omgeving correlatie?

Een meisje dat vroeg in de puberteit komt, kan meer ouder-kind conflicten ervaren.

Wat betekent actieve genotype-omgeving correlatie?

Wanneer individuen zelf omgevingen selecteren of aanpassen op basis van hun genetische aanleg.

Wat is het diathese-stressmodel?

Individuen met genetisch risico op een stoornis zijn gevoeliger voor stressvolle omgevingen.

Wat is het Flynn-effect?

De stijging van IQ-scores over generaties, gemiddeld 20-30 IQ-punten tussen 1900 en 2000.

Wat wordt bedoeld met missende erfelijkheid?

De kloof tussen erfelijkheidsschattingen uit tweelingonderzoek en erfelijkheid bepaald door polygeen onderzoek.

Wat zijn de Big Five persoonlijkheidskenmerken?

Openheid, Nauwgezetheid, Extraversie, Vriendelijkheid, Neuroticisme.

Wat is de erfelijkheid voor ADHD volgens tweelingstudies?

73%.

Wat zegt de Scarr-Rowe hypothese?

Een ondersteunende omgeving vergroot het verschil tussen individuen met hoge en lage genetische aanleg.

Wat is het belang van candidate-gene studies?

Ze zijn onbetrouwbaar, omdat de meeste resultaten niet gerepliceerd kunnen worden.

Wat beïnvloedt het welzijn van individuen?

Chronische gezondheidsproblemen, depressie, hoog welzijn is geassocieerd met langere levensduur.

Welke eigenschappen worden voorspeld door IQ-scores?

Aantal jaren onderwijs, levenslang inkomen, carrièreprestige.

Wat is de erfelijkheid van subjectief welzijn?

35%.

Wat is verticale pleiotropie?

Genetische invloeden op de ene eigenschap correleren met een andere eigenschap.

Wat is de rol van erfelijkheid in de ontwikkeling van gedragsstoornissen?

Erfelijkheid speelt een significante rol bij gedragsstoornissen, zoals ADHD en autisme, met schattingen van erfelijkheid variërend van 50% tot 80%.

Wat zijn de implicaties van de Scarr-Rowe hypothese voor educatieve instellingen?

Onderwijsinstellingen kunnen baat hebben bij het bieden van ondersteunende omgevingen die de ontwikkeling van genetisch begaafde individuen bevorderen.

Hoe beïnvloedt sociale omgeving de erfelijkheid van eigenschappen?

Sociale factoren kunnen de uitdrukking van genetische aanleg beïnvloeden, waardoor de erfelijkheid van eigenschappen zoals intelligentie verandert.

Wat is het verschil tussen directe en indirecte genetische effecten?

Directe effecten verwijzen naar genetische invloeden op een eigenschap, terwijl indirecte effecten de invloed van genen op de omgeving en daaruit voortvloeiende gedragingen inhouden.

Wat zijn tweede-graads erfelijkheidseffecten?

Tweede-graads erfelijkheidseffecten verwijzen naar de invloed van genetische aanleg op de omgeving van invloedrijke factoren, zoals familie en sociale netwerken.

Wat is het belang van longitudinaal onderzoek in de genetica?

Langdurig onderzoek helpt om de stabiliteit en veranderingen in genetische en omgevingsinvloeden over de tijd te begrijpen.

Hoe beïnvloedt stress de genetische expressie?

Stress kan leiden tot epigenetische veranderingen, waardoor genexpressie wordt beïnvloed en kan bijdragen aan verschillende psychische aandoeningen.

Wat zijn de gevolgen van het Flynn-effect voor beleid en onderwijs?

Het Flynn-effect suggereert dat beleid en onderwijsstrategieën moeten worden bijgewerkt om tegemoet te komen aan de stijgende intelligentie-niveaus van toekomstige generaties.

Wat is de betekenis van genoomwijde associatiestudies (GWAS)?

GWAS identificeren genetische varianten die geassocieerd zijn met specifieke eigenschappen of aandoeningen door het vergelijken van DNA-monsters van grote groepen.

Wat houdt de concept van gedeelde en niet-gedeelde omgeving in?

Gedeelde omgeving verwijst naar factoren die individuen in eenzelfde gezin beïnvloeden, terwijl niet-gedeelde omgeving verwijst naar unieke ervaringen die individuen vormen.

Wat zijn epigenetische veranderingen?

Veranderingen in genexpressie die niet door veranderingen in DNA-sequenties worden veroorzaakt, vaak beïnvloed door omgevingsfactoren.

Wat is de rol van sociale interactie in gen-expressie?

Sociale interactie kan epigenetische aanpassingen bevorderen die van invloed zijn op gedrag en mentale gezondheid.

Wat is een fenotype?

Het waarneembare uiterlijke kenmerk of gedrag van een individu, resultaat van interactie tussen genotype en omgeving.

Wat zijn de implicaties van genetische diversiteit?

Hogere genetische diversiteit kan de veerkracht van populaties verhogen en hun aanpassingsvermogen aan veranderende omgevingen verbeteren.

Wat betekent genen-en-omgeving interactie?

De manier waarop genetische factoren en omgevingsinvloeden samenkomen om gedrag of eigenschappen te bepalen.

Wat zijn polygenetische effecten?

Effecten die voortkomen uit de cumulatieve invloed van meerdere genen op een bepaalde eigenschap.

Wat houdt de concept van omgevingsrisico in?

Omgevingsfactoren die de ontwikkeling van gedragsstoornissen of andere problemen kunnen bevorderen.

Wat is de betekenis van gedragsgenetica?

Een studiegebied dat de rol van genetische erfenis in gedrag en gedragsstoornissen onderzoekt.

Wat zijn de voordelen van longitudinale studies in genetisch onderzoek?

Ze bieden inzicht in de verandering van genen en omgevingsinvloeden over de tijd, wat cruciaal is voor het begrijpen van ontwikkeling.

Wat zijn de uitdagingen van natuur versus nurture debat?

De uitdaging ligt in het scheiden van genetische en omgevingsfactoren die gelijktijdig invloed hebben op individuen.

Wat is het verschil tussen erfelijkheid en omgevingsinvloeden?

Erfelijkheid verwijst naar de genetische bijdrage aan eigenschappen, terwijl omgevingsinvloeden de impact van externe factoren op ontwikkeling en gedrag impliceren.

Wat is een gen?

Een gen is een segment van DNA dat instructies bevat voor de ontwikkeling van een specifiek kenmerk of eigenschap.

Wat zijn fenotypische plasticiteit?

Fenotypische plasticiteit is het vermogen van een genotypisch gegeven individu om verschillende fenotypen te ontwikkelen afhankelijk van omgevingsomstandigheden.

Wat is de rol van gedragsgenetica in de psychologie?

Gedragsgenetica onderzoekt de invloed van genetische variatie op gedragsverschillen binnen de bevolking.

Wat zijn de implicaties van epigenetica voor gedragsverandering?

Epigenetica suggereert dat omgevingsfactoren genexpressie kunnen beïnvloeden en daardoor gedragsveranderingen kunnen veroorzaken.

Wat houdt het concept van nature-nurture en hoe beïnvloedt het de ontwikkeling?

Nature-nurture verwijst naar de discussie over de relatieve invloed van genetische aanleg (nature) versus omgevingsfactoren (nurture) op gedrag en ontwikkeling.

Wat zijn de mechanismen van epigenetische veranderingen?

Mechanismen van epigenetische veranderingen omvatten DNA-methylatie en histonmodificatie, die de toegankelijkheid van DNA voor expressie beïnvloeden.

Wat is vroege ontwikkelingsbiologie?

Vroege ontwikkelingsbiologie bestudeert hoe genetische en omgevingsfactoren de ontwikkeling van een individu in de vroege levensfasen beïnvloeden.

Wat zijn biologische risicofactoren voor psychische aandoeningen?

Biologische risicofactoren voor psychische aandoeningen kunnen genetische predisposities, hormonale invloeden of neurologische afwijkingen omvatten.

Wat houdt het concept van gedragsaanpassing in?

Gedragsaanpassing verwijst naar veranderingen in gedrag als reactie op de omgeving, vaak als gevolg van leerervaringen.