Filipino - Pagsusulit #2

Sukat, Tugma, at Talinghaga

Tatlong sangkap ng katutubong pagtula

Sukat at Tugma

Ang aliw-iw ng tula na siyang nagbibigay kasiyahan; nakapaloob din dito ang mga tayutay

Dulce

Espanyol na kataga para sa aliw or katuwaan mula sa akda

Talinghaga

Ang tungkulin o layunin ng akda; hindi kinakailangang maging aral

Utile

Espanyol na kataga para sa aral o layunin ng akda

Literal na Karanasan

Saan nanggagaling ang talinghaga ng isang akda? Tinatawag din itong gunita ng manunulat

Repetisyon

Pamalit sa sukat o tugma, na siya ring nakatutulong sa pag-alaala ng akda; tinatawag din itong koro

Bugtong

Madalas ay dalawang linya ng tula na may konkretong sagot o bagay; matalinong paghuhula

Bugtong at Salawikain

Ano ang tinuturing na nuno ng tulang Tagalog?

Bisa

Salitang iniuugnay sa bugtong sapagkat ito ay may epekto ngunit hindi para sa lahat

May deskripsyon sa unang linya, pahiwatig/hint sa ikalawa

Ano ang estraktura ng isang bugtong?

Talas ng isip, husay sa obserbasyon, unawa ng konteksto

Saan nakadepende ang epekto ng bugtong?

Bugtong

May padron sa estraktura, tinitignan ang bagay sa malikhaing paraan, ginagawang pamilyar ang ‘di-pamilyar, at naghahangad matutuhan ang organikong mundo

Salawikain

Nagbibigay aral/pangaral, na na-i-aaplay sa buhay sa pagpili ng tama o mali; nakapokus sa norms at values

Binary Opposition

Konseptong madalas na nakikita sa salawikain na nagtatambal ng dalawang magkabaligtad na ideya sa iisang konteksto

Didaktisismo (Utile - Tayutay)

Pokus sa pagbibigay ng aral na moral o pilosopikal sa mga akda

Salawikain

Gumagamit ng pahayag, ‘di nakapako sa larawan kung saan napahahalagahan; kahit walang talinghaga sapagkat ito ay didaktiko; ang mga pahayag ay halatang-halata; natatalo ang pagka-imahen; edukasyon sa pilosopikal na mundo; praktikal na gabay sa buhay

Tanaga

Tulang may sentral na imahen; hindi laging may aral at maaaring maging deskriptibo lamang

7-7-7-7

Ano ang sukat ng mga tulang tanaga?

Tagalog Poetry; Bienvenido Lumbera

Nagpatunay na may ekstensibong koleksyon ng tulang Tagalog sa pagpasok ng tradisyong pasulat noong 1593; Sino ang mga sumulat nito?; Kailan ito inilimbag?; Ito'y naglaman ng mga bugtong, salawikain, at maiikling tula

Vocabulario de la Lengua Tagala; Padre Juan Noceda at Pedro San Lucar (1754)

Ang mga produksyon ng prayle ay diksyunaryo rin dahil nagpapaunawa ito sa paggamit ng mga salitang Tagalog, patunay na sikat ang tulang Tagalog sa ika-17 hanggang ika-18 na siglo; may akda ng diksyunaryo

Aliw-iw

Anong mayroon sa bigkas dahil sa tiyak na bilang ng mga pantig sa bawat taludtod/linya?

Padron ng estruktura

Nagpapadali sa pag-alaala ng akda