biopsycho 2 hoofdstuk 6 motoriek

spier is opgebouwd uit

spirvezels=spiervezelcellen

(meerder nuclei, extra veel mitochondria, myofibrilllen)

motorunit

motorneuronen en de daardoor bediende spiervezels

neuro-musculaire junctie

synaps tussen efferente motorneuronen en het membraan van de spiervezel

junctional folds

oppervlak van de spiervezelcel vormt vouwen

motorische eindplaat

waar de einknoppen van het axon een synaps vormen en einplaat-potentiaal plaats vindt

eindplaat-potentiaal

een lokale depolarisatie, maar activiteit zal zich verspreiden

golgi-peeslichaam

receptor, ligt bij de overgang van spier naar pees,niet spier zelf

gewrichten bevatten sensorische organen

vrije zenuweinden

ruffini lichaampjes

monosympatische reflex

één synaps, een contact tussen een neuron en een ander

afferente neuron in een spierspoel detecteerd iets , maakt contact met efferente neuron(het motorneuron van dezelfde spier)

bijzonder snel

polysynaptische reflex

minstens één interneuron betrokken

vb inhiberende golgipeesreflex

dalende banen onder te verdelen

laterale groep (aan zijkant ruggenmerg)

ventromediale groep (aan buikkant in het midden van ruggenmerg)

laterale groep

hoofdzakelijk onafhankelijke bewegingen

gezicht,tong,mond,ogen

ventromediale groep

grove motoriek, gecoordineerde bewegingen

vooral proximale ledenmaten worden gebruikt

coordinatie hoofd romp en oog op elkaar afgestemd

betrokken bij niezen ademenen en hoesten

corticale structuren: primaire motorische cortex (Broadman area 4)

gyrus precentralis

somatopische organisatie

motorische homunculus

neutrale representatie van bewegingen

coordinatie van bewegingen wordt geholpen door basale ganglia en cerrebellum

anterieur ten opzichte van primaire motorische cortex bevinden zich motorische associatiecortices

mediaal:(pre-)supplementaire motorische cortex (SMA)

lateraal:premotorische cortex (PM)

cruciale betrokkenheid bij plannen van bewegingen

de motorische associatiecortex

studie apen, beweging wordt intern vs extern gestuurd

muziekinstrumentleren eerst steuen op PM later op SMA

SMA

cruciale betrokkenheid bij sequenties

uitwisseling informatie tussen hemisferen

belangrijk voor coordineren spraakbewegingen

gilles de la tourette

“anarchistisch handje” unilaterale schade

pre SMA

stimulatie pre-SMA resulteerd niet in beweging maar drang tot bewegen

readiness potential

bereitschaftpotential dat bewegingsvoorbereiding aangeeft met bron in pre SMA

breinactivatie,gemeten adhv EEG, die bewuste beslissing tot beweging ruim vooraf gaat

vrije wil en de pre-SMA

verschillende visies

SMA syndrome

na (chirurgische) verwijdering van de pre-SMA

symptome: tijdelijke verlamming

verwijdering van de SMA

verwijderen van de opbouw om de primaire motocortex aan te sturen, MAAR het neutrale voor bewuste, hogere-orde beslissingsproceesen blijft intact.

DUS, vrije bewuste keuzes bestaan???

Vrije wil en andere regio’s:posterieur pariëtale cortex

rol in het monitoren van het eigen gedrag?

Vrije wil en andere regio’s:Prefrontale cortex & initiatief/motivatie

deterministische visie lijkt correct waarbij er een constante wisselwerking tussen neurale activatie en omgeving lijkt te zijn zonder begin?

geen startpunt=geen vrije wil?

subcorticale structuren: reticulaire formatie

verscheidene kernen in de medulla,pons, middenhersenen

reguleert spiertonus

via de ventromediale groepen bijdrage aan postuur en wandelen

semi-automatische responsen

subcorticale structuren: cerebellum

twee hemisferen,cortex langs de buitenkant; diepe kernen

traditionele visie: hulp bij motorische processen

cruciale bijdrage aan beweging, vooral complexere bewegingen

meer neuronen dan de rest van het brein samen

subcorticale structuren: onderverdelingen in de dwarsdoorsnede

anterieure kwab: sensorimotorisch

posterieure kwab: cognitieve/emotionel processen (“neocerebellum”)

flocculondulaire kwab = vestibulocerebellum

• reciproke verbinden met het vestebulair systeem

• belangrijke voor posturale reflexen

subcorticale structuren: onderverdelingen vanuit achteraanzicht

mediaal: vermis (worm)

• imput

  • auditieve en visuele imput via tectum

  • info van huid en kinetische info via ruggenmerg

• output

  • ventromediale groep dalende banen naar ruggenmerg

mediaal:intermediaire zone

• imput

  • van zowat gehele cortex

• output

  • laterale dalende banen

  • via thalamus naar motorische cortex

lateraal

• imput

  • motorische (associatie) cortices,plannen en intenties

  • somatosensorische system

• output

  • laterale banen en via thalamus noor cortex

subcorticale structuren: basale ganglia

• motorische nuclei

  • nucleus caudatus

  • putamen

  • globus pallidus

• belangrijke geassocierde kernen

  • thalamus

  • subthalamische nucleus

  • substantia nigra

basale ganglia curciale motorische functies

automatisseren van bewegingen

afstemmen van verschillende gelijktijdige/overlappende bewegingen

afstemmen van verschillende bewegingen in de tijd

basale ganglia

imput

• van overal

• in het bijzonder primaire motorische cortex

• substantia nigra

output

• primaire motorische cortex

• motorische associatie cortex

• via hersenstamnuclei naar ventromediale groep in ruggenmerg

• connecties met cerebellum

verbindingen basale ganglia

indirecte lus

directe lus

hyperdirecte route

ziekte van huntington

typisch symptoom is chorea

congentale afwijking die leidt tot degeneratie van GABAerge neuronen in striatum

afsterven van dopaminerge neuronen in substantia nigra

productie en vrijgave dopamine daalt

problemen met het initiëren van bewegingen; zeer trage bewegingen

mogelijke nevenwerking=punding

OCD

hyperactivatie nucleus caudatus pfc

→ geautomatiseerd gedrag wordt overgeautomatiseerd zodat gedragingen niet meer functioneel zijn

autisme

sommige individuen met autisme hebben enorm veel moeite met verbale communicatie

vertonen motorische repititeve gedragingen

verband tussen volume nucleus caudatus en aanwezigheid van repetiefheid

spiegelneuronen

doel van de handeling codeert

functie:efficient doelen van andere afleiden

we kunnen snel de doelen en intenties van anderen afleiden

basis voor empathie

belang context

spiegelneuronen individuen met autisme

minder volume in gebieden spiegelneuronensysteem

impliciet afleiden van doelen en intenties van anderen loopt mogelijk moeilijker

automatische mimicry van emotionele expressies

mogelijke rol in het herkennen van expresiess

facial feedback hypothes

eigen gelaatsuitdrukking zorgt niet enkel voor begrip, maar beinvloedt ook de eigen affectieve toestand

corollary discharge definitie

voorspellen signaal, terugkoppelingssignaal

om impact van beweging op omgeving te monitoren zodat bijsturing kan gebeuren indien nodig

corollary discharge werking

kopie van motorische opdrachten die naar motorische effectoren worden gestuurt vanuit de primaire cortex

deze kopie veroorzaakt geen bewegingen maar informeerd wel over toekomstige te verwachten bewegingen en hun gevolgen

deze kopie is veel sneller beschikbaar dan afferente info, uit motorische systeem

corollary discharge mismatch

het plan dat we hebben uitgevoerd, was niet goed genoeg

→ bijstellen van motorische progamma’s

zegt iets over externe invloeden waaronder we onderhevig zijn

we kunnen andere bronnen dan eigen motorisch systeem in rekening brengen

voorspelbare sensorische consequenties van eigen gedrag worden minder verwerkt en zijn minder salënt

meer capaciteit voor onvoorspelbare extern stimuli/invloeden

corollary discharge schizofrenie

minder compenseren voor oogbewegingen waardoor objectiewaarneming minder stabiel is

minder goed verwachtingenen sensorische imput integreren

minder dempen van irrelevante of interne infobronnen

betrekkingswanen

overtuiging dat neutrale gebeurtenissen, objecten of mensen speciaal naar jou verwijzen

delusions of control

idee dat gedachten, gevoelens of handelingen worden gecontroleert door externe krachten want eweging of gedachten worden ervaren als niet van mij