ROZRODCZY

0.0(0)
studied byStudied by 2 people
learnLearn
examPractice Test
spaced repetitionSpaced Repetition
heart puzzleMatch
flashcardsFlashcards
Card Sorting

1/112

flashcard set

Earn XP

Description and Tags

Biology

12th

Study Analytics
Name
Mastery
Learn
Test
Matching
Spaced

No study sessions yet.

113 Terms

1
New cards
układ rozrodczy męski składa się z:
jąder i narządów dodatkowych
2
New cards
narządy dodatkowe u mężczyzn:
2 najądrza, 2 nasieniowody, 2 pęcherzyki nasienne (tu nie przebywają plemniki), prostata (gruczoł krokowy), cewka moczowa
3
New cards
funkcje jąder:
jako gonady męskie podczas spermatogenezy wytwarzają gamety męskie czyli plemniki oraz jako gruczoł wewnątrz-wydzielniczy (ednokrynowy) endokrynologicznie wydzielają do krwi hormony - testosteron
4
New cards
1 rzędowa cecha płciowa męska:
jądra
5
New cards
2 rzędowe cechy płciowe męskie:
narządy dodatkowe
6
New cards
3 rzędowe cechy płciowe męskie:
powstałe w wyniku dojrzewania: zarost, szerokie ramiona, wąskie biodra
7
New cards
układ rozrodczy męski składa się z narządów:
wewnętrznych (1 i 2 rzędowe cechy płciowe) oraz zewnętrznych (moszna i prącie)
8
New cards
funkcje moszny:
zapewnia odpowiednią temp. niezbędną do produkcji i wytwarzania plemników ok. 2,3 stopnie niższą od temp. ciała
9
New cards
funkcje prącia:
odpowiada za zaplemnienie (nie zapłodnienie) czyli dostarczenie plemników do układu rozrodczego żeńskiego (w okolice kom. jajowej)
10
New cards
funkcje prostaty:
wytwarza wydzielinę zawierającą głównie enzymy niezbędne do procesu upłynniania nasienia (środowisko dla plemników)
11
New cards
funkcje pęcherzyków nasiennych:
wytwarzają wydzielinę zawierającą głównie substancje odżywiające plemniki - fruktozę
12
New cards
funkcje najądrzy:
to miejsce dojrzewania plemników, czyli uzyskania przez nie zdolności do ruchu i rozpoznawania osłonki kom. jajowej
13
New cards
funkcje nasieniowodów:
łączą najądrza z cewką moczową
14
New cards
jądra składają się z:
kanalików nasiennych i komórek Leydiga
15
New cards
funkcje komórek Sertoliego znajdujących się w kanalikach nasiennych:
pełnią funkcję podporową, opiekuńczą i odżywczą
16
New cards
spermiogeneza
różnicowanie się
17
New cards
jak przebiega spermatogeneza?
pod wpływem bodźca podwzgórze wydziela gonadoliberynę (GnRH), która pobudza przysadkę mózgową do wytwarzania FSH (folikulotropiny) i LH (hormonu luteinizującego)
18
New cards
funkcja FSH:
pobudza spermatogenezę - zwiększa produkcje plemników
19
New cards
funkcja hormonu luteinizującego:
pobudza komórki leydiga, które są odpowiedzialne za wytwarzanie testosteronu i które kontrolują właściwe dojrzewanie plemników
20
New cards
funkcje testosteronu:
jego odpowiedni stosunek do FSH skutkuje prawidłową spermatogenezą, odpowiada on za rozwój jąder i 3 rzędowych cech płciowych, a jego odpowiednio wysoki poziom na zasadzie sprzężenia zwrotnego ujemnego hamuje podwzgórze
21
New cards
plemnik składa się z:
główki, wstawki i wici
22
New cards
akrosom
przekształcony aparat golgiego, zawiera liczne enzymy, które są uwalniane w pobliżu komórki jajowej, umożliwiają one wniknięcie plemnika do komórki jajowej przez otoczki
23
New cards
funkcja gęstego glikokaliksu pokrywającego akrosom:
zabezpieczenie przed kwaśnym pH i makrofagami
24
New cards
jak plemnik rozpoznaje kom. jajową?
ma na swojej powierzchni specjalne receptory
25
New cards
gdzie plemnik nabiera zdolności do zapłodnienia?
dopiero w drogach rodnych kobiety
26
New cards
kapacytacja
proces zmian w plemniku zachodzący w drogach rodnych kobiety i umożliwiający zapłodnienie
27
New cards
dlaczego dziedziczenie mitochondrialne może być tylko po matce?
ponieważ wstawka plemnika, w której znajduje się mitochondrialne DNA męskie nie wnika do komórki jajowej
28
New cards
dlaczego we wstawce plemnika jest tak dużo mitochondriów?
zapewniają one ruch wici poprzez dostarczenie ATP
29
New cards
w jaki sposób rusza się plemnik?
ruchem falistym
30
New cards
wić
9*2+2
31
New cards
czym się różni ejakulat od zbioru 100 mln plemników?
ejakulat (sperma) = plemniki + wydzieliny (pęcherzyków nasiennych + prostaty)
32
New cards
spermatocyt 1 rzędu:
rozpoczyna mejozę, po której powstają różne genetycznie spermatocyty 2 rzędu (n/2c)
33
New cards
spermatogonie:
są 2n/2c, powstają z gonocytu, który dzieli się mitotycznie, FSH pobudza je aby również ulegały mitozie, potem ulegają replikacji DNA i przekształcają się w spermatocyt 1 rzędu (2n/4c)
34
New cards
spermatocyty 2 rzędu:
również ulegają mejozie i powstają z nich różne genetycznie spermatydy (1n/1c), a z nich plemniki, które wędrują do najądrzy
35
New cards
ile trwa i gdzie zachodzi spermatogeneza?
trwa ok. 70 dni i zachodzi w kanalikach nasiennych jąder
36
New cards
2 spermatocyty 2 rzędu z tego samego spermatocytu 1 rzędu są różne genetycznie (2 argumenty):
następuje crossing-over (proces wymiany materiału genetycznego pomiędzy chromosomami homologicznymi) oraz niezależna segregacja chromosomów (geny są rozdzielane niezależnie i losowo)
37
New cards
2 spermatydy z tego samego spermatocytu 2 rzędu są różne genetycznie:
niezależna segregacja chromatyd: każdy chromosom rozrywany tu na pół składa się z 1 chromatyny zrekombinowanej (crossing-over), a drugiej nie, dziełem przypadku jest, która chromatyda każdego z 23 chromosomów przejdzie do danej spermatydy
38
New cards
układ rozrodczy damski składa się z:
jajników i narządów dodatkowych
39
New cards
jajniki pełnią funkcje:
gonad, które podczas oogenezy wytwarzają komórki jajowe oraz gruczołu wewnątrz-wydzielniczego (endokrynowego), który wytwarza i wydziela do krwi estrogen i progesteron
40
New cards
narządy dodatkowe
macica, pochwa, jajowód (bańka, strzępki, lejek), srom
41
New cards
1 rzędowa cecha płciowa żeńska:
jajniki
42
New cards
2 rzędowe cechy płciowe żeńskie:
narządy dodatkowe
43
New cards
3 rzędowe cechy płciowe żeńskie:
wąskie ramiona, szerokie biodra, gruczoły sutkowe, wysoki głos
44
New cards
funkcje błony dziewiczej:
ochronna - zabezpieczanie przed dostaniem się drobnoustrojów do wewnętrznych narządów rodnych
45
New cards
funkcje pochwy:
za jej pośrednictwem jest wprowadzane nasienie, przez nią wydostaje się płód podczas porodu oraz usuwana jest krew menstruacyjna
46
New cards
funkcje endometrium macicy:
zmieniają się okresowo wraz z wiekiem i fazą cyklu miesiączkowego, główną funkcją jest stworzenie odpowiednich warunków na przyjęcie zarodka w macicy oraz dostarczenie mu substancji niezbędnych do prawidłowego rozwoju
47
New cards
funkcje jajowodu:
łączy jajnik z macicą, jego koniec nie jest ściśle połączony z jajnikiem - tworzy lejek jajowodu składający się ze strzępek, które wyłapują oocyt 2 rzędu uwolniony podczas owulacji
48
New cards
jakie mięśnie przylegają do macicy?
mięśnie gładkie, które nie podlegają kontroli świadomości (AUN)
49
New cards
endometrium
błona śluzowa macicy
50
New cards
jakie ph musi być w pochwie?
kwaśne, inaczej rozwija się grzybica
51
New cards
łechtaczka to narząd:
homologiczny do prącia
52
New cards
cysty i torbiele jajnika tworzą się przez:
nadmiar tkanki łącznej
53
New cards
zapłodnienie zachodzi w:
bańce jajowodu
54
New cards
endometrioza:
gdy fragmenty endometrium dostają się do krwiobiegu, a następnie do innych narządów, co skutkuje stanami zapalnymi
55
New cards
oogonia (2n/2c) dzielą się poprzez:
mitozę
56
New cards
gdy oogonia dojrzewają:
następuje replikacja DNA (od teraz 2n/4c) i z oogonium powstaje oocyt 1 rzędu w profazie 1 (jest ich ok. 700K)
57
New cards
1 cykl podziałowy zachodzi:
ok 12 roku życia co miesiąc kilka komórek wznawia mejozę
58
New cards
cytokineza:
nierówna, całe żółtko dla 1 komórki
59
New cards
podczas 1 cyklu podziałowego zachodzi:
redukcja o połowę n i c
60
New cards
oocyt 2 rzędu charakteryzuje się:
dużą ilością żółtka
61
New cards
funkcja polocytu 1 rzędu:
dla zredukowania materiału genetycznego
62
New cards
co odblokowuje metafazę 2?
zapłodnienie
63
New cards
aby zaszedł 2 cykl podziałowy niezbędne jest:
zapłodnienie
64
New cards
aby z oocytu 2 rzędu powstała owotyda musi zajść:
wyrównanie materiału genetycznego - musi być tyle samo n i c
65
New cards
polocyty:
ciałka kierunkowe - odprowadzają połowę materiału genetycznego po każdym z dwóch podziałów komórki macierzystej tak, by komórka jajowa była haploidalna
66
New cards
funkcja FSH:
pobudza kilka pęcherzyków Graffa (z 700K) aby zaczęły dojrzewać
67
New cards
funkcja dojrzewających pęch. Graffa:
kilka z nich z oocytem w środku wydziela estrogen
68
New cards
funkcje estrogenu:
1) sprzężenie zwrotne ujemne - jest on sygnałem dla podwzgórza i przysadki, że cel został osiągnięty - pęcherzyk dojrzewa i zaczął się nowy cykl 2) hamuje dojrzewanie innych pęcherzyków 3) pobudza śluzówkę macicy by się rozwinęła
69
New cards
funkcja dojrzałego pęch. Graffa:
informuje on podwzgórze o gotowości do owulacji ogromnym wyrzutem estrogenu
70
New cards
zasada sprzężenia zwrotnego dodatniego:
duży poziom estrogenu pobudza przysadkę do wydzielania LH i FSH
71
New cards
funkcja LH:
jego odpowiednio wysoki poziom we krwi to sygnał dla pęch. Graffa, że może zacząć owulację
72
New cards
owulacja
wyrzucenie z pęch. Graffa do jajowodu niedojrzałej kom. jajowej (oocyt 2 rzędu zablokowany w metafazie 2)
73
New cards
resztki pęch. Graffa:
ciałko żółte - zamiast estrogenu wydziela progesteron (który przyjmuje funkcje estrogenu)
74
New cards
apoptoza
programowana śmierć komórki
75
New cards
co się stanie z komórkami ciałka żółtego?
jeżeli nic ich nie powstrzyma to naturalnie ulegną apoptozie
76
New cards
czym będzie skutkował zanik ciałka żółtego?
coraz mniej progesteronu, który utrzymywał endometrium macicy, bez niego endometrium zacznie się złuszczać - krwawienie miesiączkowe
77
New cards
na podst. schematu wyjaśnij: dlaczego pęcherzyki zaczynają dojrzewać
bo są pobudzane przez FSH z przysadki mózgowej
78
New cards
na podst. schematu wyjaśnij: dlaczego endometrium macicy rozwija się między 5, a 14 dniem cyklu
bo dojrzewający pęcherzyk wydziela estrogen, który to pobudza
79
New cards
na podst. schematu wyjaśnij: nagły spadek estrogenu, a wzrost progesteronu
pęcherzyk Graffa który wydzielał estrogen przeszedł owulację, a po niej jego resztki zmieniają się w ciałko żółte, które zamiast estrogenu zaczyna wydzielać progesteron, który przejmuje jego funkcje
80
New cards
na podst. schematu wyjaśnij: krwawienie miesiączkowe
P: komórki ciałka żółtego degenerują, bo brak zapłodnienia M: spada poziom progesteronu, który utrzymywał endometrium - odpowiadał za jego grubienie S: endometrium się złuszcza i usuwane jest z macicy z krwią
81
New cards
na podst. schematu wyjaśnij: dlaczego w pierwszych dniach cyklu podnosi się FSH:
P: ciałko żółte degeneruje i zaczyna brakować progesteronu M: brak sprzężenia zwrotnego ujemnego, czyli hamowania przysadki przez wysoki progesteron S: niehamowana przysadka znowu zaczyna wydzielać FSH
82
New cards
na podst. schematu wyjaśnij: dlaczego kobieta przyjmująca regularnie progesteron jest bezpłodna
P: progesteron hamuje podwzgórze i przysadkę mózgową M: sztucznie podawany progesteron cały czas je hamuje, przy niskim poziomie FSH nie dojrzeją pęcherzyki jajnikowe, więc brak kolejnych owulacji S: brak komórek jajowych w jajowodzie uniemożliwia zapłodnienie
83
New cards
funkcja otoczki przejrzystej
zapobiega polispermii - zapłodnienia przez więcej niż 1 plemnika
84
New cards
powstanie zygoty:
zaplemnienie, droga do jajowodu, kapacytacja, reakcja akrosomalna, zlewają się błony komórkowe plemnika i oocytu 2 rzędu, wniknięcie główki, odblokowanie metafazy 2, wyrzucenie polocytu 2-rzędu, reakcja korowa, zapobieganie polispermii, chromosomy homologiczne ojca i matki w biwalenty, zygota (2n/2c) w okresie S interfazy
85
New cards
co sprawia że zygota jest gotowa do mitozy?
replikacja
86
New cards
bruzdkowanie
1 etap embriogenezy - szereg mitoz prowadzący do powstania zarodka (blastuli i blastocysty)
87
New cards
proces bruzdkowania:
zygota (2n/4c) z dużą ilością żółtka ulega szeregowi mitoz, morula (z blastomerów otoczonych otoczką przejrzystą), rozchodzenie się komórek, blastula (z ok. 100 blastomerów i pierwotnej jamy ciała - blastocelu z płynem), blastocysta (z trofoblastu - z niego kosmówka i embrioblastu - węzła zarodkowego, który wydziela HCG), w tym stadium po 8 dniach implantacja (zagnieżdżenie) w endometrium
88
New cards
dlaczego blastocysta musi pobierać BCT, wodę i SM z endometrium?
bo skończyło się żółtko
89
New cards
HCG
gonadotropina kosmówkowa - hormon zagnieżdżonej blastocysty
90
New cards
funkcje HCG
pobudza jajnik aby, zapobiegał apoptozie ciałka żółtego, które przekształci się w ciałko ciążowe, przez sprzężenie zwrotne ujemne hamuje podwzgórze, by nie wytwarzało GnRH i przysadkę, by nie wytwarzała FSH (bo na 9 miesięcy zablokowany cykl miesiączkowy)
91
New cards
gdy ciałko żółte przekształci się w ciałko ciążowe:
wtedy wciąż wysoki poziom progesteronu, więc utrzymane jest endometrium do momentu wytworzenia łożyska, wtedy one przejmie rolę produkcji progesteronu
92
New cards
po implantacji (8 dzień od Z)
blastocysta opuszcza otoczkę przejrzystą i podczas gastrulacji przekształca się w gastrulę
93
New cards
gastrula :
podczas histogenezy przekształca się w zarodek z zawiązkiem każdego narządu
94
New cards
zarodek z zawiązkami narządów:
wytwarza błony płodowe - kosmówkę, owodnie, omocznie, po 3 miesiącach (1 trymestrze) wytwarza łożysko i staje się płodem
95
New cards
funkcje łożyska:
oddechowa, pokarmowa, wydalnicza, wydzielnicza, immunologiczna
96
New cards
funkcja oddechowa łożyska:
dyfuzja tlenu z Hb matki do Hb płodowej, bo ta ma większe powinowactwo do tlenu, CO2 w postaci HCO3- - dyfuzja prosta z osocza płodu do osocza matki
97
New cards
funkcja odżywcza:
dyfuzja prosta i ułatwiona składników osocza
98
New cards
funkcja wydalnicza:
dyfuzja ppm do krwiobiegu matki
99
New cards
funkcja wydzielnicza:
dla HCG - gonadotropina łożyskowa, progesteron
100
New cards
funkcja immunologiczna:
bariera dla bakterii, ale przekazuje Ig (odporność swoista, bierna, naturalna)