związki histo

laminina

glikoproteina, nabłonek, blaszka jasna

nidogen

białko, nabłonek, blaszka jasna, łączenie lamininy z kolagenem IV

BM40

białko, nabłonek, blaszka jasna

perlekan

proteoglikan, nabłonek, blaszka jasna

agryna

proteoglikan, nabłonek, blaszka jasna

kolagen VII

włókienka kotwiczące, warstwa siateczkowata nabłonka

miozyna I + kalmodulina

mikrokosmki, oddziałują z aktyną, ruch mikrokosmków

wilina, fimbryna

łączenie mikrofilamwntów aktynowych w mikrokosmkach

neksyna

białko łączące ze sobą obwodowe pary mikrotubuli w aksonemie rzęsek

dyneina

białko motorowe w aksonemie rzęsek

kinetosom

ciałko podstawne w aksonemie, polimeryzacja tobuliny alfa i beta, ruch rzęsek

paracelina

białko, obwódka zamykająca w nefronie, selektywne przepuszczanie Mg, Ca, H2O

kadheryna, integryna

cząsteczki adhezyjne, połączenia zwierające

nektyna, kadheryna, desmoplakina, plakofilina, plakoglobina

obwódki zwierające

desmoplakina, plakofilina, plakoglobina, kadheryny: desmokolina, desmogleina

desmosomy

desmoplakina, plakofilina, plakoglobina

płytki w desmosomach

desmokolina, desmogleina

kadhedryny zakotwiczone w płytkach desmosomów

koneksyna

połaczenia neksus, koneksony

cytokeratyna

nabłonek wielowarstwowy płaski, rogowaciejący

komórki mioepitelialne

kurczenie w gruczołach

białko erbB2 + liganda heregulina

naprawa nabłonka

peptydowe antybiotyki (defensyny)

antybiotyki w nabłonkach

glikozaminoglikany

polisacharydy, + białka = proteoglikany, dużo grup anionowych

kwas glukoronowy/iduronowy + acetyloglukozamina/acetylogalaktozamina

=GAG

kwas hialuronowy, siarczan chondroityny, siarczan dermatanu, siarczan heparanu, heparyna, siarczan keratanu

rodzaje GAG

GAG (bez kwasu hialuronowego) + białko łączące

monomery proteoglikanów

monomery proteoglikanów + kwas hialuronowy

agregaty proteoglikanów

białka niekolagenowe

glikoproteiny

fibronektyna

białko osocza, organizacja fibryli kolagenowych

osteopontyna

kierowanie ruchem komórek

tropokolagen

makrocząsteczka kolagenu, trzy helisy alfa

glicyna, prolina

główne aminokwasy kolagenu

hydroksyprolina, hydroksylizyna

najbardziej charakterystyczne aminokwasy kolagenu

kolagen IV

brak włókien, siateczka w błonie podstawnej

kolagen IX, XII

łączy włókna kolagenowe

kolagen II

chrząstak szklista, sprężysta, krążki międzykręgowe

kolagenaza

rozkłada kolagen, sok trzustkowy, lizosomy fibroblastów, histocytów, osteoblasty

kolagen III

włókienka siateczkowe, barwione solami srebra

hydroksylazy, O2, Fe2+, wit. C

czynniki niezbędne do hydroksylacji proliny i lizyny

prekolagen

pojedyńczy łańcuch z peptydem sygnałowym

prokolagen

prekursor kolagenu

peptydaza prokolagenu

odcina niespieralne końce prokolagenu wytwarzając tropokolagen

oksydaza lizynowa

wytwarzanie wiązań krzyżowych w tropokolagenie

czym się wybarwiają włókna sprężyste

rezorcyna, orceina

elastyna

włókna sprężyste, skleroproteina, główne aminokwasy: prolina, lizyna

elastaza

trawienie elastyny

włókna oksytalanowe

odporne na hydrolizę kwasami

włókna elauninowe

nabłonek gruczołów potowych

metaloproteinazy

rozwój człowieka, gojenie ran, angiogeneza, nowotwory

stromelizyny

rozkładanie kolagenu IV i elastyny

kolagenzay 1, 2, 3

rozkładanie kolagenu I-III, V

gelatynazy A i B

rozkładanie kolagenu I

enzymy wydzielane przez fibroblasty

kolagenaza, stromelizyna

FGF

czynnik wzrostu fibroblastów, zwiększenie ilości fibroblastów, gojenie ran

melanina

melanofory, odmiana fibroblastów

receptory TLR

na powierzchni makrofagów, wiążą drobnoustroje PAMP → reakcja, defensyny, cytokiny

lizozym

histiocyty, trawi ściany komórkowe, działa bakteriobójczo

chymazyna

komórki tuczne tkankowe

tryptazyna

komórki tuczne błony śluzowej

co wydzielają komórki tuczne

histamina, heparyna, chymaza, tryptaza, arylsulfataza A, TNF

TNFalfa

cytokina, proces zapalny

hormon adrenokortykotropowy, glikokortykosteroidy

hamowanie GAG w tkance łącznej

TLR, NLR, RLH

receptory PRR w mastocytach, makrofagach, neutrofilach (zapalenie)

eikosanoidy, prostanglandyny, leukotrieny, lipoksyny

mediatory zapalenia

prosteoglandyny PGI2, PGE2

uczucie bólu w zapaleniu

lipochromy

barwa tkanki tłuszczowej żółtej

czynnik transkrypcji PPAR

różnicowanie adipocytów

GLUT4

transportery glukozy, błona kom. adipocytów, wytwarzanie kwasów tłuszczowych z glukozy

lipidy

triglicerydy, cholesterol, transportowane w chylomikronach i lipoproteinach

adipokiny

cytokiny wydzielane w adipocytach, regulacja czułości kom. na insulinę, ilości tkanki tłuszczowej

lipaza lipoproteinowa

rozkład chylomikronów i lipoprotein

alfa-glicerol

estryfikacja kwasów tłuszczowych

LDL

low density lipoprotein, zły cholesterol

HLD

high density lipoprotein, dobry cholesterol, wsteczny transport cholesterolu i lipodów do wątroby

ACTH, adrenalina, glukagon

aktywacja lipazy (lipoliza)

insulina, prostaflandyny

hamowanie aktywności lipazy

receptory beta-adrenergiczne

aktywacja kom. tkanki tłuszczowej brunatnej

termogenina, UCP-1

białko kanałowe w kom. tk. tłuszcz. brunatnej, emisja energii w postaci ciepła

subst. wydzielane przez tk. tł. brunatną

estron, adipokiny: leptyna, adiponektyna, resystyna, TNFalfa, interleukina 6, ASP, adipsyna, inhibitor aktywności plazminogenu, RAS, metalotioneina

leptyna

hormon sytości, pobudza angiogenezę, zapoczątkuje pokwitanie i 2-rzędne cechy pł., działanie na poziomie układowym i komórkowym

adiponektyna

rozpuszczalny kolagen, przeciwzapalne, przeciwmiażdżycowe, zapobiega odporności na insulinę

resystyna

zmniejszenie wrażliwości na insulinę

interleukina 6

odporność na insulinę, hamowanie syntezy pomp GLUT, glikogenezy w kom. wątroby

białko stymulujące acylacje (ASP)

zwiększa ilość transporterów glukozy GLUT, acetyl-CoA

adipsyna

proteaza, wytwarzanie ASP, spada w anoreksji

inhibitor aktywatora plazminogenu

zahamowanie syntezy plazminy → wewnątrznaczyniowe powstawanie skrzepów krwi, zwiększona ilość po zawale i w chorobie wieńcowej

RAS

regulacja masy tkanki tłuszczowej

metalotioneina

białko wiążące metale

estron

żeński hormon płciowy, w adipocytach

tkanka chrzęstna szklista

kolagen II, GAG, białka→proteoglikany

somatomedyna C (IGF-1), hormon wzrostu, IHH, testosteron, tyroksyna

pobudzenie chondrocytów

kortyzon, estrogeny

hamowanie chondrocytów

chondronektyna

mocowanie chondrocytów do podłoża

jak jest ułożony kolagen w tkance chrzęstnej szklistej

w postaci włókienek

z czego zbudowana jest istota podstawowa chrząstki

proteoglikany + kwas hialuronowy, reszty sacharydowe siarczanów chondroityny i siarczanów keratanu

jaki kolagen w chrząstce włóknistej

typu I

półpłynna istota międzykom. jądra miażdżystego

kwas hialuronowy, kolagen II

jaki kolagen w kościach

typu II

osteonektyna, osteokalcyna, osteoprotegeryna, osteopondyna, sialoproteiny, BMP

organiczna susbstancja bezpostaciowa kości