Câu 7: Thế nào là tích lũy tư bản ? Phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến quy mô tích lũy tư bản.

Thế nào là tích luỹ tư bản?

là tư bản hoá giá trị thặng dư hay là sự chuyển hoá một phần giá trị thặng dư thành tư bản phụ thêm để tiếp tục mở rộng sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.

Bản chất của tích luỹ tư bản (1)

là quá trình tái sản xuất mở rộng tư bản chủ nghĩa thông qua việc chuyển hoá giá trị thặng dư thành tư bản phụ thêm để tiếp tục mở rộng sản xuất kinh doanh thông qua mua thêm hàng hoá sức lao động, mở mang nhà xưởng, mua thêm nguyên - vật liệu, trang bị thêm máy móc, thiết bị,….

Bản chất tích luỹ tư bản (2)

Nghĩa là nhà tư bản không sử dụng hết giá trị thặng dư thu được cho tiêu dùng cá nhân mà biến nó thành tư bản phụ thêm. Do đó khi thị trường thuận lợi, nhà tư bản bán được hàng hoá, giá trị thặng dư sẽ ngày càng nhiều, nhà tư bản trở nên giàu có hơn.

Bản chất của tích luỹ tư bản (3)

Thực chất, nguồn gốc duy nhất của tích luỹ tư bản là giá trị thặng dư

Các nhân tố ảnh hưởng đến quy mô tích lũy tư bản.

• Trình độ khai thác sức lao động
• Năng suất lao động xã hội
• Sử dụng hiệu quả máy móc
• Đại lượng tư bản ứng trước (đầu tư ban đầu)

Trình độ khai thác sức lao động

• Nâng cao tỷ suất giá trị thặng dư m'
• Để nâng cao tỷ suất giá trị thặng dư, ngoài sử dụng các phương pháp sản xuất GTTD tuyệt đối và tương đối, nhà tư bản còn có thể sử dụng các biện pháp cắt giảm tiền công, tăng ca, tăng cường độ lao động.

Năng suất lao động xã hội

Năng suất lao động tăng làm cho giá trị tư liệu sinh hoạt giảm xuống, làm giảm giá trị sức lao động, giúp cho nhà tư bản thu được nhiều giá trị thặng dư hơn, góp phần tăng quy mô tích luỹ.

Đại lượng tư bản ứng trước (đầu tư ban đầu)

K=c+v. Nếu thị trường thuận lợi, hàng hoá luôn bán được, tư bản ứng trước càng lớn sẽ là tiền đề cho tăng quy mô tích luỹ.

Sử dụng hiệu quả máy móc (1)

(Các mác gọi điều này là sự chênh lệch ngày càng lớn giữa tư bản sử dụng và tư bản tiêu dùng)

Sử dụng hiệu quả máy móc (2)

Sau mỗi chu kỳ sản xuất, máy móc vẫn hoạt động toàn bộ, nhưng giá trị của bản thân nó đã giảm dần do giá trị khấu hao để chuyển vào giá trị sản phẩm.

Sử dụng hiệu quả máy móc (3)

Vì thế, mặc dù giá trị đã bị khấu hao, song tính năng hay giá trị sử dụng thì vẫn nguyên như cũ, như lực lượng phục vụ không công trong sản xuất. Chúng được tích luỹ lại cùng với sự tăng quy mô tích luỹ tư bản.

Sử dụng hiệu quả máy móc (4)

Đồng thời, sự lớn lên không ngừng của quỹ khấu hao trong khi chưa cần thiết phải đổi mới tư bản cố định cũng trở thành nguồn tài chính có thể sử dụng mở rộng.