Scheikunde

emulgator

Gebruik je om hydrofobische stoffen samen te mengen

Onvolledige verbranding

Een proces waarbij brandstof niet volledig wordt omgezet in kooldioxide en water, vaak met de productie van roet en andere schadelijke stoffen.

Alkanen

een groep verzadigde koolwaterstoffen met de algemene formule CnH2n+2.

Isomeren

Moleculen met dezelfde molecuulformule maar verschillende structuren of configuraties.

Onvertakte koolstofketens

Koolstofketens zonder vertakkingen, bestaande uit enkelvoudige verbindingen van koolstofatomen.

vertakte koolstofketens

Koolstofketens met een of meer takken, die afwijken van een rechte lijn.

Halogeenalkanen

Verbonden met halogeenatomen zoals chloor of broom, die koolstofatomen bevatten.

kraken

Een chemisch proces waarbij grotere koolwaterstoffen worden afgebroken in kleinere, nuttigere moleculen.

Alkeen

Een onverzadigde koolwaterstof met minstens één dubbele binding tussen koolstofatomen.

Additiereactie

Een reactie waarbij atomen of groepen van atomen worden toegevoegd aan een onverzadigde verbinding, zoals een alkeen.

Alkanol

Een alcohol die een hydroxylgroep (-OH) bevat, verbonden aan een verzadigde koolwaterstofketen.

Substitutiereactie

Een reactie waarbij atomen of groepen van atomen in een organische verbinding worden vervangen door andere atomen of groepen.

Natuurlijke broeikas effect

Het natuurlijke broeikaseffect is het proces waarbij bepaalde gassen in de atmosfeer, zoals koolstofdioxide en methaan, de warmte van de aarde vasthouden, wat bijdraagt aan het handhaven van een geschikte temperatuur voor levenskrachten.

ionbindingen

zijn chemische bindingen die ontstaan door de aantrekkingskracht tussen positief en negatief geladen ionen.

samengestelde ion

is een ion dat uit twee of meer atomen bestaat die gezamenlijk een elektrische lading dragen.

microniveau

betekent de beschrijving van chemische processen op het niveau van atomen en moleculen.

macroniveau

betekent de beschrijving van chemische processen op een grotere schaal, zoals die van stoffen en mengsels.

molariteit

is een maat voor de concentratie van een oplossing, uitgedrukt als het aantal mol opgeloste stof per liter oplossing.

concentratie

de hoeveelheid opgeloste stof per liter oplossing. Het is een maat voor hoe sterk een oplossing is.

overmaat

is de hoeveelheid van een reagentia die in een reactie aanwezig is in meer dan voldoende hoeveelheid, waardoor een ander reagentia volledig reageert.

ondermaat

is de hoeveelheid van een reagentia die in een reactie aanwezig is in onvoldoende hoeveelheid, waardoor het niet alle andere reagentia kan laten reageren.

vanderwaalsbinding

is een type intermoleculaire kracht die optreedt tussen moleculen en verantwoordelijk is voor hun aantrekkingskracht.

waterstofbrug

is een specifieke soort dipool-dipool interactie die optreedt tussen een waterstofatoom dat gebonden is aan een sterk elektronegatief atoom en een ander elektronegatief atoom.

polaire atombinding

is een type chemische binding waarbij elektronen ongelijk verdeeld zijn, wat leidt tot een positieve en negatieve kant in het molecuul.

mesoniveau

op het niveau van moleculen of atomen, waar intermoleculaire krachten en chemische interacties plaatsvinden.

oppervlaktespanning

is het fenomeen waarbij de oppervlakte van een vloeistof zich gedraagt als een elastische huid, veroorzaakt door cohesieve krachten tussen de moleculen.

verdunnen

is het proces van het verminderen van de concentratie van een stof in een oplossing door het toevoegen van oplosmiddel.

basen

stoffen die protonen kunnen accepteren of hydroxide-ionen kunnen afgeven in oplossing.

zuren

stoffen die protonen kunnen afleveren in oplossing.

zure oplossing

is een oplossing met een pH-waarde lager dan 7, waarin zuren aanwezig zijn en protonen kunnen afgeven.

base oplossing

is een oplossing met een pH-waarde hoger dan 7, waarin basen aanwezig zijn en protonen kunnen accepteren.

zure-basereactie

een chemische reactie tussen een zuur en een base, waarbij protonen worden uitgewisseld.

ppm

is een maat voor de concentratie van een stof in een oplossing, uitgedrukt als aantal delen per miljoen delen.

ppb

parts per billion, een maat voor concentratie die aangeeft hoeveel delen van een stof aanwezig zijn per miljard delen van een oplossing.

exotherm

is een type chemische reactie die warmte afgeeft aan de omgeving.

wet van behoud van energie

Stelling in de natuurkunde die stelt dat energie niet kan worden gecreëerd of vernietigd, alleen omgevormd.

vormingswarmte

de hoeveelheid energie die vrijkomt of opgenomen wordt bij het vormen van een verbinding uit zijn elementen.

botsend deeltjes model

is een theorie die verklaart hoe chemische reacties plaatsvinden door de botsingen tussen de deeltjes.

Katalysator

Een stof die de snelheid van een chemische reactie verhoogt zonder zelf te worden verbruikt.

estergroep

is een functionele groep in organische chemie bestaande uit een koolstofatoom dat verbonden is met een zuurstofatoom via een dubbele binding en met een andere zuurstofatoom via een enkele binding.

hydrolyse

is een chemisch proces waarbij een verbinding wordt afgebroken door water, vaak gebruikt om esters of andere chemische verbindingen te splitsen.

condensatie reactie

is een chemische reactie waarbij twee moleculen samenkomen en waarbij meestal water of een ander klein molecuul wordt afgesplitst.

rendement

is een maat voor de effectiviteit van een chemisch proces, meestal uitgedrukt als de verhouding van de verkregen hoeveelheid stof ten opzichte van de theoretische hoeveelheid.

dipeptide

is een molecule die bestaat uit twee aminozuren die door een peptidenbinding aan elkaar zijn gekoppeld.

enzymen

zijn biokatalysatoren die chemische reacties mogelijk maken of versnellen door de activatieniveaus te verlagen.

koolhydraten

zijn organische verbindingen die bestaan uit koolstof, waterstof en zuurstof, en fungeren als belangrijke energiebronnen voor organismen.

polysachariden

zijn lange ketens van monosachariden die met elkaar zijn verbonden en dienen als energieopslag of structurele componenten in organismen.

corrosie

is het proces waarbij metalen worden afgebroken door chemische reacties met de omgeving, vaak door oxidatie.

aminozuur

zijn de bouwstenen van eiwitten, bestaande uit een amino- en een carboxygroep, die via peptidebindingen aan elkaar zijn gekoppeld.

glycogeen

is een polysacharide dat fungeert als de belangrijkste energieopslagvorm in dieren. Het wordt voornamelijk opgeslagen in de lever en spieren.

vetzuur

is een lange keten van koolwaterstoffen met een carboxylgroep aan het einde. Vetzuuren zijn de bouwstenen van lipiden en spelen een cruciale rol in de energiehuishouding van het lichaam.

metaalbinding

is een soort chemische binding die optreedt tussen metaalatomen, waarbij elektronen vrij worden gedeeld, wat leidt tot een geleidende structuur en eigenschappen zoals ductiliteit en sterkte.

halfreactie

verwijst naar de afzonderlijke reacties die plaatsvinden in een elektrochemische cel, waarin de elektronenoverdracht plaatsvindt.

reductor

is een stof die elektronen aan andere stoffen overdraagt in een chemische reactie, waardoor die andere stoffen worden gereduceerd.

oxidator

is een stof die elektronen accepteert in een chemische reactie, waardoor de oxidatietoestand van een andere stof toeneemt.

zoutbrug

is een component in een elektrochemische cel die de ionenuitwisseling tussen de kathode en anode faciliteert, waardoor de elektrische stroom kan blijven vloeien.

dimeer

is een molecuul dat bestaat uit twee identieke of verschillende subeenheden, vaak in de vorm van twee samengevoegde monomeren.

copolymeer

is een polymeren samengesteld uit twee of meer verschillende monomeren, waardoor unieke eigenschappen ontstaan.

amidegroep

is een functionele groep die bestaat uit een koolstofatoom verbonden met een stikstofatoom, en wordt vaak aangetroffen in organische verbindingen zoals proteïnen.