Geschiedenis - China - 6VWO

Keizer Qingdynastie

• “Zoon van hemel”

• “Middelpunt van de wereld”

• Regeerde vanuit paleis

• Had ambtenaren (mandarijnen) die hielpen met bestuur

Confucianisme (kenmerken)

• collectief belangrijker dan individu

• acceptatie van de hiërarchie

• alleen rijke families konden ambtenaren worden (zonen moesten staatsexamens afleggen)

• hoe hoger de rang, hoe hoger de morele standaarden

Paternalistisch leiderschap

Volk afhankelijk van leider (respect voor meerderen en de staat)

Sinocentrisme

Groei Chinese handel beperkt door vele regels voor de handelaren

Eerste Opiumoorlog (1839)

Europa trok zich niks aan van de handelsverboden. Er werd betaald door bevolking met zilver, waardoor ed handelsbalans ontwrichte. Grootste smokkelwaar = opium. Keizer laat opium vernietigen.

Problemen bestuur keizers in 18e eeuw

• Grote hongersnoden

• Onvrede onder bevolking door corrupte ambtenaren/mandarijnen

• Opstanden bevolking en verdediging tegen Europese mogendheden lastig

• “Mandaat van de hemel” liep af

Verdrag van Nanking (1842)

• Ongelijk verdrag

• Schadevergoeding

• Havens openstellen voor handel

• Hongkong werd Britse kroonkolonie

Extraterritoriale verdragshavens

Buitenlandse handelaren vielen niet onder Chinees recht, China verloor inkomsten. Gevolg was de Tweede Opiumoorlog.

Chinees-Japanse oorlog (1894)

Japan wilde Korea, China niet. China wordt verslagen en Japan krijgt er invloed.

Opstanden midden 19e eeuw

• Taipingopstand (1851-1864): midden zuiden en oosten China. Bevolking wilde einde keizerrijk en confucianisme (maar was tegen het westen → want keizer spande samen). Leider was Hong

• Nianopstand (1851-1868): noorden van China. Door hongersnoden op platteland ontstonden plundertochten. Streven naar sociale en politieke gerechtigheid.

Zelfversterkingsbeweging

Qingdynastie kon alleen blijven bestaan bij het volgen van westers voorbeeld op gebied van leger en bestuur. Combinatie van nieuwe technieken en traditie. (ook geen ambtenarenexamens meer).

Keizer Guangxu (1898)

Wil hervormen naar westers beeld: confucianisme, constitutionele monarchie en vrijemarkteconomie.

Bokseropstand 1900

• Landloze boeren die zich onkwetsbaar voelden

• Nationalisme: buitenlanders hadden schuld (blokkeren buitenland)

• CiXi geeft steun vanuit regering

Bokserprotocol

Nadat de opstand hardhandig is neergeslagen komen er scheve verdragen → Qingdynastie niet meer populair.

Hervormingen 1901-1908

• modernisering leger

• examenstelsel mandarijnen afgeschaft

• meer inspraak bestuur (poging constitutionele monarchie)

• Weinig steun → revolutionaire beweging onder leiding Sun Yat Sen

Ideologie Sun Yat Sen (3 beginselen)

• Nationalisme (terugdringen macht westen)

• Socialisme (volkswelvaart door landhervormingen tegen grootgrondbezitters) ook industrialisatie

• Democratie (inspraak en parlement, vrije verkiezingen en grondwet).

Yuan Shikai

• generaal die macht naar zich toetrok

• Pogingen tot keizerschap

• impopulair door banden met Japan

WO1

China bij geallieerden → mensen naar het front. Hoopten kolonie terug te krijgen.

4 mei-beweging

• oproep tot boycot westen en Japan

• China wil emanciperen

• Meer nationaliseren en moderniseren

• Oprichting CCP → na inspiratie door Rusland

CCP (kenmerken)

• leider: Mao Zedong

• Focus op boeren ipv arbeiders (maoïsme)

• niet 1 revolutie, maar continu revolutiegedachtes (communisme aangewakkerd blijven)

Verenigd Front (1921-1927)

• samenwerking KMT en CCP voor verslaan warlords

• overleiden Sun Yat Sen → opvolger is Chiang Kay-Shek

• Noordelijke Veldtocht: verenigen China

Bloedbad van Shanghai

Begin strijd tussen nationalisten (KMT) en communisten (CCP). Chiang Kai-Shek keerde zich tegen de communisten en had de macht. Communisten hadden veel steun onder boeren.

Lange Mars (1934)

Communisten worden omsingelt en vluchten uit het gebied. Mao wordt als leider en held afgebeeld door aangedikte verhalen. De steun van boeren wordt groter.

Mantsjoerije

Japan neemt het in voor grondstoffen. Roepen Pu-yi uit tot keizer, maar hij heeft geen macht (hij moet doen wat Japan zegt). Mantsjoerije wordt marionettenstaat.

Japans-Chinese oorlog (1937)

Japan wil meer dan alleen Mantsjoerije. Er komt een massaslachting door Japan in Nanjing, zodat China zich over zou geven.

Tweede Verenigde Front

Weer samenwerking KMT en CCP, dit keer voor tegenhouden Japan. In 1945 wordt Japan verslagen en gaat de strijd tussen KMT en CCP weer door.

1949

Volksrepubliek China uitgeroepen. Republiek China in Taiwan (zit bij VN). Beiden willen gebied heroveren, maar door steun SU en VS escaleert het niet. Daardoor wel onderdeel Koude Oorlog.

Mao bouwt communistische staat op

• continue klassenstrijd

• totalitaire staat: één partij, propaganda en massacampagnes

• vijanden naar straf/heropvoedingskampen

• landhervormingen

• showprocessen/volkstribunalen

Invloed SU op China na WO2

• overname planeconomie (vijfjarenplan) met nadruk op industrie

• vriendschapsverband tussen Mao en Stalin

Massacampagne Mao na zuiveringen (verdraagzaam communisme)

• aanmoediging om kritiek te uiten

• mislukt, er komt veel kritiek waardoor Mao weer een zuivering deed

De Grote Sprong Voorwaarts (1958-1961)

• Doel: China als industriële samenleving vol overvloed en zonder ongelijkheid

• industrialisatie & collectivisatie van landbouw: communes met veel werk in industrie (minder op land = hongersnood)

• Dit wordt nederlaag voor Mao → overal honger en slechte kwaliteit staal

Pragmatische beleid 1962

• Boeren mochten weer land bezitten en overschotten verkopen

• Breuk met de SU (SU vond het te kapitalistisch) → China in internationaal isolement

Relaties China & buitenland

• SU: vriendschapsverdrag Stalin (meevechten in Korea-oorlog, Chinese opties voor studeren in SU. Na Grote Sprong Voorwaarts afscheiding)

• VS: bij Vietnamoorlog vraagt VS aan China hulp. China moest bemiddelaar worden (pingpongdiplomatie)

• Zetel van VN Veiligheidsraad gaat van Taiwan naar Volksrepubliek China

Chroesjtsjov plannen

• destalinisatie

• vreedzame co-existentie (2 ideologiëen naast elkaar)

• kritiek op stalin mogelijk

• Mao verwerpt dit en na grote sprong voorwaarts komt afscheiding SU en China

Culturele Revolutie (1966)

Zuiveren dmv propaganda:

• kritiek op westers/kapitalisme en christendom

• kritiek op alles wat afwijkt van China (xenofoob = vreemdelingenhaat)

• anti-traditioneel (beelden slopen, boeken verbranden)

• anti-intellectueel: geen geleerden, boeken of discussies

Rode Gardisten

Knokploegen die tijdens revolutie mensen moesten controleren/afvoeren

4 moderniseringen van Deng Xiaoping (na overlijden Mao)

• Modernisering landbouw: volkscommunes weg, productie voor vrije markt en mechanisatie (investering in grond)

• Modernisering wetenschap, technologie en onderwijs (samenwerkingen met universiteiten en studeren in buitenland)

• Modernisering industrie: export stimuleren, speciale economische zones (kapitalisme)

• Modernisering defensie: leger en wapenindustrie en training soldaten

Communistische dictatuur

• onder Deng Xiaoping

• liberalisering alleen in economie, voor de rest communisme

Bloedbad op Tiananmenplein

• 1989

• Demonstratie over ontbreken politieke vrijheid en aanwezigheid corruptie binnen CCP

• Hard neergeslagen → meer afkeer communisme

China nu

• Jiang Zemin met de focus op:

• economische groei

• privatisering staatsbedrijven

• Hongkong weer in handen China

• Macao ook in handen China

• China lid van Wereldhandelsorganisatie (WHO)