Geneesmiddelen – overzicht hoorcolleges Valerie Van Emelen

Flashcards in vocab-stijl met de belangrijkste geneesmiddel(groep)en en hun kernkenmerken volgens de hoorcolleges. Dekken cardiovasculair, gastro-intestinaal, respiratoir, pijn/ontsteking, infecties, obstetrie, allergie en vitaminen/mineralen.

Digoxine

Cardiotonisch glycoside gebruikt bij hartfalen; verhoogt contractiliteit van het hart.

Dopamine

Inotrope catecholamine voor acute hartfalen en shock; stimuleert β1- en dopaminereceptoren.

Dobutamine

Selectieve β1-agonist; verhoogt hartcontractiliteit bij acute hartdecompensatie.

Nitroglycerine

Nitraat; vaatverwijder voor behandeling en profylaxe van angina pectoris.

Molsidomine

NO-donor; anti-anginoticum dat coronairen en veneuze vaten verwijdt.

Lidocaïne

Klasse 1b anti-aritmicum en lokaal anestheticum; gebruikt bij ventriculaire aritmieën.

Fenytoïne

Klasse 1b anti-aritmicum (en antiepilepticum); stabiliseert cardiomyocyten door Na⁺-kanaalblokkade.

β-blokkers

Geneesmiddelgroep die β-adrenerge receptoren blokkeert; indicaties: hypertensie, aritmie, angor.

Labetalol

Niet-selectieve β- en α1-blokker; antihypertensivum, geschikt bij zwangerschapshypertensie.

Propranolol

Niet-selectieve β-blokker voor hypertensie, tremor, migraine-profylaxe.

Metoprolol

β1-selectieve blokker; verlaagt hartfrequentie en bloeddruk.

Amiodaron

Klasse 3 anti-aritmicum; verlengt repolarisatie via K⁺-kanaalblokkade.

Sotalol

β-blokker met klasse 3 anti-aritmische eigenschappen; verlengt QT-interval.

Ca-antagonisten

Blokkeren L-type Ca²⁺-kanalen; indicaties: hypertensie, angina, tocolyse.

Nifedipine

Dihydropyridine-Ca-antagonist; vasodilatator & tocolyticum.

Amlodipine

Langwerkende dihydropyridine; eerste keus bij chronische hypertensie.

ACE-inhibitoren

Remmen angiotensine-converting enzyme; verlagen preload & afterload.

Angiotensine II-antagonisten (ARB’s)

Blokkeren AT1-receptor; alternatief voor ACE-remmers bij hoest.

Renineremmer

Werkt op RAAS door renine-activiteit te blokkeren; antihypertensief.

Dihydralazine

Directe arteriële vasodilatator; gebruikt bij (zwangerschaps)hypertensie-crisis.

α-blokkers

Blokkeren perifere α1-receptoren; verlagen perifere weerstand bij hypertensie.

Methyldopa

Centrale α2-agonist; eerste keus antihypertensivum in zwangerschap.

Thiaziden

Diuretica in distale tubulus; verlagen natrium en bloeddruk.

Furosemide

Lisdiureticum; krachtige natriurese bij longoedeem, hartfalen.

Spironolacton

Kaliumsparend diureticum en aldosteronantagonist; anti-mineralo-corticoïde.

Adrenaline

Catecholamine voor acute hypotensie, anafylaxie en reanimatie.

Etilefrine

Sympathicomimeticum voor chronische orthostatische hypotensie.

Cinnarizine

Histamine-H1-antagonist; verbetert microcirculatie bij vaatlijden & reisziekte.

Diosmine

Veno- en capillarotroop flavonoïde; vermindert veneuze insufficiëntie & aambeien.

Acetylsalicylzuur

Irreversibele COX-1 remmer; anti-aggregans en analgeticum.

Heparine

Parenteraal anticoagulans (Ca/Na-zout) dat antitrombine III activeert.

Coumarinederivaten

Vitamine K-antagonisten (bv. warfarine); orale anticoagulantia.

Tranexaminezuur

Antifibrinolyticum; verhindert omzetting plasminogeen → plas­mine.

Fibraten

PPAR-α-agonisten; verlagen triglyceriden en verhogen HDL.

Statines

HMG-CoA-reductaseremmers; verlagen LDL-cholesterol.

Omega-3-vetzuren

Voedingssupplement; licht hypolipemiërend en antitrombotisch effect.

H2-antihistaminica

Blokkeren H2-receptoren in maag; verminderen zuursecretie.

Protonpompremmer (omeprazol)

Irreversibele H⁺/K⁺-ATPase-remmer; sterkste zuursecretie-inhibitor.

Misoprostol

Prostaglandine-E1-analogon; voorkomt NSAID-ulcera, induceert weeën.

Antacida

Neutraliseren maagzuur; bv. NaHCO₃, CaCO₃, Al-/Mg-zouten.

Helicobacter-therapie

Combinatie PPI + amoxicilline + claritromycine of metronidazol.

Butylhyoscinebromide

Anticholinergisch spasmolyticum voor GI-krampen.

Otilonium

Musculotroop spasmolyticum; ontspant gladde darmspier.

Ursodesoxycholzuur

Galzuur voor cholestatische leverziekten & galsteen-oplossing.

Metoclopramide

Dopamine-D2-antagonist; gastroprokineticum & anti-emetisch.

Domperidon

Perifere D2-antagonist; anti-emetisch met minder extrapiramidale effecten.

Doxylamine

H1-antihistaminicum; gebruikt tegen zwangerschapsmisselijkheid.

Meclozine

Anti-histaminicum tegen reisziekte en zwangerschapsmisselijkheid.

Ondansetron

5-HT3-antagonist; krachtig anti-emetisch bij chemo- of post-op.

Ispaghula

Zwelmiddel (vezel); reguleert stoelgang bij constipatie.

Lactulose

Osmotisch laxativum; trekt water in darm en verzacht stoelgang.

Sorbitol

Osmotische suiker-alcohol gebruikt als mild laxans.

Macrogolen

PEG-preparaten; osmotische laxativa bij chronische obstipatie.

Vloeibare paraffine

Smeermiddel-laxans; versoepelt passage van feces.

Senna

Contactlaxativum; stimuleert colonperistaltiek via anthraceenderivaten.

Bisacodyl

Contactlaxativum; stimuleert zenuwplexus van colon.

Actieve kool

Adsorbens bij acute diarree of intoxicaties.

Probiotica (Lactobacillus)

Levende micro-organismen die darmflora herstellen.

Loperamide

Opioïdagonist in darm; remt peristaltiek bij diarree.

Sulfasalazine

5-ASA-prodrug voor colitis ulcerosa en RA; ontstekingsremmer in colon.

Mesalazine

5-aminosalicylzuur; lokaal anti-inflammatoir bij IBD.

Paromomycine

Aminoglycoside voor intestinale amoebiasis en darm-sterilisatie.

Doxycycline

Tetracycline-AB; breed spectrum, o.a. bij zwerende darminfecties.

Nitrofuroxazide

Nitrofuran-AB voor bacteriële diarree.

Salbutamol

Kortwerkende β2-mimeticum (SABA) bij astma-aanval.

Salmeterol

Langwerkend β2-mimeticum (LABA) voor onderhoud astma/COPD.

Indacaterol

Ultra-LABA; 1×/dag inhalatie bij COPD.

Ipratropium

Kortwerkend muscarine-antagonist (SAMA) bij COPD/astma.

Tiotropium

Langwerkend anticholinergicum (LAMA) voor COPD‐onderhoud.

Theofylline

Methylxanthine; bronchodilatator via PDE-remming en adenosine-antagonisme.

Beclomethason

Inhalatiecorticosteroïde; basistherapie voor persisterend astma.

Budesonide

Inhalatie- en orale CS; ontstekingsremming in luchtweg en darm.

Fluticason

Sterk inhalatiecorticosteroïde; combineert vaak met LABA.

Cromoglicinezuur

Mastcelstabilisator; profylaxe bij allergisch astma.

Montelukast

Leukotrieen-receptorantagonist; oraal onderhoud bij astma & allergie.

Codeïne

Opioïd en antitussivum; onderdrukt hoestreflex in medulla.

Dextromethorfan

Niet-opioïde antitussivum; NMDA-antagonist in hoestcentrum.

Acetylcysteïne

Mucolyticum & antidotum voor paracetamol-intoxicatie; verbreekt disulfidebruggen slijm.

Efedrine

Orale sympathicomimeticum; decongestivum en bronchodilatator.

Pseudo-efedrine

Orale α/β-agonist; neusontzwellend middel.

Xylometazoline

Nasale α-agonist; snelwerkende vasoconstrictor tegen verstopte neus.

Cetirizine

Tweede-generatie H1-antihistaminicum; weinig sedatie.

Loratadine

Langwerkend H1-antihistaminicum; behandeling allergische rhinitis.

Azelastine

Topisch H1-antihistaminicum voor neus/ogen bij allergie.

Mometasonfuroaat

Intranasale corticosteroïde; verlicht allergische rhinitis.

Hydrocortison

Corticosteroïde (kortwerkend); substitutie & anti-inflammatoir.

Ibuprofen

Niet-selectieve NSAID; analgetisch, antipyretisch, anti-inflammatoir.

Diclofenac

Krachtige niet-selectieve NSAID; beschikbaar topisch en systemisch.

Celecoxib

Selectieve COX-2-remmer; minder GI-ulcera dan klassieke NSAID’s.

Paracetamol

Centrale COX-remmer; analgetisch en antipyretisch, geen ontstekingsremming.

Tramadol

Weak opioid + serotonine/noradrenaline re-uptake-remmer; matige pijn.

Morfine

Sterk opioid; gouden standaard voor ernstige pijn.

Fentanyl

Zeer potent opioid; IV, transdermaal, transmucosaal.

Mifepriston

Progesteronreceptor-antagonist; medicamenteuze abortus & weeëninductie.

Methylergometrine

Ergotalkaloïde; verhoogt uterustonus postpartum.

Dinoproston

Prostaglandine E2; cervicale rijping & inleiding bevalling.

Oxytocine

Neurohypofysair hormoon; stimulatie weeën en postpartum hemostase.

Atosiban

Oxytocine-receptorantagonist; tocolyticum bij vroegtijdige weeën.

Magnesiumsulfaat

Tocolyticum & anticonvulsivum bij pre-eclampsie.

Penicillines

β-lactam-AB; remmen bacteriële celwand synthese.