thema 1 inleiding in de biologie | Quizlet

actief transport

transport waarvoor energie nodig is

ATP

adenosinetrifosfaat, energierijk molecuul

celmembraan

dun vlies rondom cel bestaande uit twee lagen fosfolipiden

celwand

stevige laag om de cel bestaande uit cellulose, geen onderdeel van de cel

chloroplasten

bladgroenkorrels, hierin vindt fotosynthese plaats

chromoplasten

kleurstofkorrels in planten

cytoplasma

stroperige vloeistof in de cel die bestaat uit water met allerlei opgeloste stoffen en organellen

endoplasmatisch reticulum

ingewikkeld netwerk van dubbele membranen in de cel, dienend als transportkanalen

fosfolipide

bouwsteen van het celmembraan, bevat een hydrofobe staart en hydrofiele kop

glad ER

Endoplasmatisch reticulum zonder ribosomen

golgi-systeem

organel waarin o.a. eiwitten worden opgeslagen en uiteindelijk vorm gegeven / opeenstapeling van platte blaasjes, elk omgeven door een membraan

hydrofiel

waterminnend

hydrofoob

waterafstotend

intercellulaire ruimte

ruimte gevuld met lucht of water die ligt tussen de celwanden

kernmembraan

buitenste laag van het kernplasma

kernporie

opening in het kernmembraan

leukoplasten

kleurloze korrels in planten, die zich nog kunnen ontwikkelen tot chromoplasten, chloroplasten of zetmeelkorrels

lysosomen

blaasjes die door het golgisysteem worden gevormd en verteringsenzymen bevatten

mitochondrium

organel waarin verbranding plaats vindt (vrij maken van energie)

orgaan

deel van een organisme met een of meerdere functies

organel

deel van een cel met een bepaalde functie

plastiden

korrels in plantencellen (chloroplasten, chromoplasten en leukoplasten)

receptor

een cel die gespecialiseerd is in het opnemen van specifieke prikkels en opwekken van impulsen onder invloed van de prikkels. De term receptor wordt ook wel gebruikt in de zin van receptoreiwit of receptormolecuul

ruw ER

Endoplasmatisch reticulum met ribosomen

vacuole

blaasje gevuld met vocht in de cel, o.a. voor stevigheid

weefsel

groep cellen met dezelfde vorm en functie

controlegroep (blancoproef)

groep krijgt geen aanpassing wat onderzocht wordt.

Fagocytose

het opnemen van voedingsstoffen via blaasjes

porie-eiwitten

membraaneiwit die stoffen van een hoge naar een lage concentratie vervoert

turgor

druk van de cel op de celwand

Plasmolyse (alleen bij planten)

het celmembraan laat los van de celwand doordat de celwand niet kan krimpen

hypertoon

de osmotische waarde van het externe milieu is hoger t.o.v. het interne milieu

hypotoon

de osmotische waarde van het externe milieu is lager t.o.v. het interne milieu

isotoon

de osmotische waarde van het interne en externe milieu is gelijk

osmotische waarde

totale hoeveelheid opgeloste deeltjes in een bepaalde volume-eenheid

diffusie

verplaatsing van een stof van een hoge concentratie naar een lage concentratie

osmose (passief transport)

diffusie van water door een semipermeabel membraan

semipermeabel of selectief permeabel

wanneer de poriën in een membraan alleen bepaalde moleculen doorlaten

organisme

levend wezen

stofwisseling

alle chemische reacties in een organisme

enzymen

eiwitten die chemische reacties versnellen (katalyseren)

soort

organismen die onderling kunnen voortplanten en daarbij vruchtbare nakomelingen krijgen

emergente eigenschap

op elk hoger organisatieniveau verschijnen nieuwe eigenschappen

beschrijvend onderzoek

de onderzoeker verzamelt observaties (data) die tot een concusie leiden

Biochemie

natuurwetenschap op de grens van biologie en scheikunde

biosfeer

alle ecosystemen op aarde samen (= systeem aarde)

concentratie

de hoeveelheid opgeloste stoffen

ecosysteem

een natuurgebied waarbinnen alles wat leeft en groeit elkaar in evenwicht houdt

levensloop

elk organisme heeft een levensloop die eindigt met de dood van het individu

levenloos

iets wat nooit geleefd heeft

passief transport

transport waarvoor geen energie nodig is