neurobiologie hc 7

Conspecifics

Sociale interacties tussen individuen van dezelfde soort.

Gezichtsherkenning

Proces waarbij we gezichten herkennen en emoties begrijpen via visuele, auditieve en houdingsinformatie.

Spiegelen

Onbewust nabootsen van de expressies van anderen; versterkt sociale verbondenheid.

Lichaamshouding en expressie

Wanneer deze overeenkomen, herkennen we emoties beter.

Lichaamsperceptie

Waarneming van het lichaam die bijdraagt aan imitatie, verbondenheid en sociaal leren.

Cognitief model van Bruce en Young

Model dat beschrijft hoe gezichten worden herkend via visuele verwerking en geheugenrepresentaties.

Face Recognition Unit (FRU)

Groep neuronen die reageert op specifieke visuele kenmerken van een bekend gezicht.

Person Identity Node (PIN)

Koppelt visuele informatie van een gezicht aan semantische kennis (wie iemand is).

Directed Visual Processing Route

Route die emoties, lip- en oogbewegingen verwerkt bij onbekende gezichten.

Linker en rechter visuele veld

Linker visuele veld → rechterhersenhelft, rechter visuele veld → linkerhersenhelft.

Optisch chiasma

Plek waar de zenuwbanen van de binnenkant van de retina kruisen.

Primaire visuele cortex

Verwerkt basale visuele kenmerken zoals lijnen en contrast.

Dorsale visuele stroom

Loopt van occipitaal naar pariëtaal; verwerkt locatie en beweging van objecten.

Akinetopsie

Stoornis waarbij men moeite heeft met het waarnemen van beweging (schade aan dorsale stroom).

Ventrale visuele stroom

Loopt van occipitaal naar temporaal; verwerkt object- en gezichtsherkenning.

Agnosie

Stoornis waarbij objecten niet worden herkend ondanks intact zicht.

Neuraal model van Haxby, Hoffman en Gobbini

Model dat beschrijft hoe hersengebieden samenwerken bij gezichtswaarneming.

Core regions

Hersengebieden direct betrokken bij gezichtsherkenning (OFA, FFA, STS).

Extended system

Andere hersengebieden die informatie van core regions verwerken maar niet strikt nodig zijn voor herkenning.

Occipital Face Area (OFA)

Herkent basisstructuur van gezichten; gevoelig voor fysieke veranderingen, niet voor identiteit.

Fusiform Face Area (FFA)

Herkent de identiteit van gezichten; reageert op stabiele kenmerken en alleen op upright faces.

Superior Temporal Sulcus (STS)

Reageert op dynamische veranderingen in gezichten en combineert visuele en auditieve signalen.

Intrapariëtale sulcus

Richt aandacht op gezichten.

Auditory cortex

Verwerkt spraak en koppelt lipbewegingen aan geluid.

Amygdala, insula, limbisch systeem

Betrokken bij emotionele reactie, empathie en herkenning van emoties.

Temporale gebieden

Slaan informatie over identiteit van personen op.

Prosopagnosie

Aandoening waarbij iemand gezichten niet kan herkennen door schade aan de FFA.

Capgras-syndroom

Stoornis waarbij iemand denkt dat bekenden dubbelgangers zijn; herkenning intact, emotionele koppeling verstoord.

Gezichtsemotieherkenning

Gedeeltelijk onafhankelijk van gezichtsidentificatie; betrokken zijn STS en emotiegebieden.

Extrastriate Body Area (EBA)

Gebied in visuele cortex dat reageert op lichamen en lichaamsdelen, niet op gezichten.

Fusiform Body Area (FBA)

Gebied in inferieure temporale cortex dat vooral reageert op volledige lichamen.

EBA-functie

Herkent lichaamsdelen, reageert op grootte en vorm; schade leidt tot problemen met lichaamsherkenning.

FBA-functie

Herkent gehele lichamen, gevoelig voor grootte en vorm; reageert niet op beweging.

Anorexia nervosa en EBA

Minder grijze materie in EBA correleert met verstoorde lichaamsperceptie.

Superior Temporal Sulcus (STS) bij lichaamsperceptie

Herkent biologische bewegingen van mensen, ook met minimale visuele info (biological motion).

Biological motion

Waarnemen van menselijke beweging via lichtpunten op gewrichten in het donker.

V5/MT-gebied

Detecteert algemene beweging, maar onderscheidt niet tussen biologische en niet-biologische beweging.

Joint attention

Gezamenlijke aandacht op een object of plek door oog- en hoofdbewegingen te volgen.

Eye gaze perception

STS reageert op oogbewegingen en hoofdoriëntatie; belangrijk voor begrijpen van sociale aandacht.

Autisme en eye gaze

Mensen met autisme volgen ogen wel maar begrijpen minder goed het sociale doel ervan.

Wijzen

Automatisch volgen van waar iemand naar wijst of kijkt; activeert STS.

Proto-imperative pointing

Wijzen om iets te krijgen (“geef me dat”).

Proto-declarative pointing

Wijzen om iets te delen of laten zien (“kijk daar eens”); ondersteunt joint attention en mindreading.

Traits

Duurzame neigingen in denken en gedrag; vormen iemands persoonlijkheid.

Self-fulfilling prophecy

Verwachtingen beïnvloeden gedrag zodat ze uitkomen.

Stereotypering

Toeschrijven van vaste eigenschappen aan groepen mensen, soms deels correct.

Mooi = goed-effect (halo-effect)

Aantrekkelijke mensen worden als betrouwbaarder en competenter gezien.

Symmetrie en aantrekkelijkheid

Symmetrische, gemiddelde en seksueel dimorfische gezichten worden als mooier ervaren.

Amygdala en betrouwbaarheid

Schade vermindert vermogen om betrouwbaarheid te beoordelen.

Medial orbitofrontal cortex

Gebied betrokken bij oordelen over aantrekkelijkheid en morele goedheid.

Facial width-to-height ratio (fWHR)

Grotere verhouding geassocieerd met agressie en dominantie (testosteron-gerelateerd).

Baby-faced effect

Volwassenen met kinderlijke gezichten worden als niet-agressief en vriendelijker gezien.