lagen zaadcel binnendringen
corona radiata, glashuid, eicelmembraan
klievingsdelingen
delingen eerste week na bevruchting, begin embryonale ontwikkeling
stappen klievingsdelingen
1e overlangse celdeling 2 blastomeren → 2e overlangse celdeling 4 blastomeren → 16-32 cellen morula baarmoeder bereikt, voeding sappen eileiderslijmvlies, gevangen glashuid to barst dag 5
blastula onderdelen
embryoblast, trofoblast, blastulaholte
innestelingen
trofoblastcellen zijde kiemknop delen dringen wand baarmoederslijmvlies in, chorionvlokken (vasthechting + doorborden bloedvaten)
placenta
chorionvlokken + baarmoederslijmvlies samen
uitwisseling: O², voedingsstoffen, hormonen, antilichamen, excretieproducten (diffusie)
navelstreng
2 navelstrangslagaders, 1 navelstrengader O² rijk (perspectief baby)
vorming kiembladen
2e week na bevruchting, celdelingen embryonale knop blastula ectoderm endoderm, 3e week gastrula mesoderm, ectoderm → amnionvlies/vruchtvlies
ectoderm
huid, zenuwstelsel zintuigen
endoderm
spijsverteringsstelsel, ademhalingsstelsel, lever, urineblaas
mesoderm
spieren en skelet, transportstelsel, urogenitaal stelsel
embryonale en foetale ontwikkeling
4de week: - Hartje begint te kloppen. - Kieuwspleten, die later opnieuw verdwijnen - Aanwezigheid staartje, die later verdwijnt 6de week: - Rudimentaire ogen en ledemaat-stompjes zijn al zichtbaar 2de maand: - foetus (zodra een miniatuur-mensje te herkennen is) - maand van de organogenese: belangrijke organen en organenstelsels wor- den gevormd - kritieke fase: meeste kans op misvormingen en miskramen (miskraam = spontane abortus: het afstoten van een niet levensvatbare vrucht door het lichaam) 3de maand: - geslacht wordt uitwendig zichtbaar (16 weken PM) Meestal wordt het geslacht op de 20 weken echo meegedeeld. - slikreflex: baby neemt kleine slokjes vruchtwater. Tot de 14de week wordt het vruchtwater via de dunne en doorzichtige huid van de baby opgenomen. - Vervolgens wordt de huid dikker en is het slikreflex nodig. 6de maand: - zuigreflex: duimzuigen in baarmoeder - Baby is reeds levensvatbaar.
vruchtzak
binnenste amnion/vruchtvlies, chorion/buitenste vruchtvlies
zwangerschap testen
prenataal onderzoek: echografie, nekplooimeting, bloedonderzoek, vruchtwaterpunctie, vlokkentest,
NIPT
niet invasieve prenatale testen: trisomie 21 (down), trisomie 18 (edwards), trisomie 13 (pataus)
geboortefases
ontsluitingsfase, uitdrijvingsfase, nageboorte + herstelfase
ontsluitingsfase
weeën (krachtige samentrekkingen spieren baarmoederwand), ontsluiting (opene baarmoederhals)
uitdrijvingsfase
persweeën (vorige + buikspieren)
aanpassingen vrouw en baby
brede bakken, rekbare vagina, nog niet vergroeide schedelbenen (fontanellen)
nageboorte + herstelfase
opnieuw contracties, plancenta en vruchtvliezen
invloed vruchtbaarheid
roken, alcohol, over- en ondergewicht, strak ondergoed, langdurig zitten, geneesmiddelen, medische behandelingen, endocriene disruptors, pesticiden, chemicaliën, soa’s, PCOS, verklevingen eileiders, endometriose, morfologische afwijkingen, antistoffen semen
vruchtbaarheidsstimulerende technieken
intra-uterinaire inseminatie, IVF/ICSI