KOMPAN SUMMATIVE

masistemang

balangkas ng mga sinasalitang

tunog na pinipili at isinasaayos sa

paraang arbitraryo.

Wika

Ang grupong ito ay pinagkasunduan ng mga

salitang nabubuo sa wikang ginagamit

sapagkat iyon ang nakaugaliang gamitin

Arbitraryong Simbolo

Masistemang Instruktura ng Wika

Ponolohiya, Morpolohiya, Sintaks, Sematika

Sumasalamin ng wika at kultura o ang paraan ng pamumuhay ng isang grupo ng tao.

Kultura

Ang wika ay

kasangkapan sa

komunikasyon ng dalawa

o higit pang taong

nag-uusap kung saan

naibabahagi ng tao ang

kanyang naiisip at

nararamdaman

Komunikasyon

Sa pagpasok ng mga makabagong gamit

pangteknolohiya, ang wika ay nagbabago

dahil din sa pangangailangan ng tao at sa

pag- usbong ng iba’t ibang grupo sa

bansa.

Dinamiko

mga katutubong wika sa isang lugar o komunidad. Ito rin ay wikang hindi sinasalita o malayo sa sentro tulad ng Metro Manila.

Wikang Bernakular

tinatawag na wikang komon. Ito ay ginagamit sa dalawang tao na may magkaibang unang wika o nagmula sa magkaibang komunidad upang magkaroon ng ugnayan.

Lingua Franca

Wikang Pambansa ng Pilipinas?

Filipino

Ito ay ang pagkakaiba-iba sa isang wika dulot ng sosyo-heograpikong kadahilanan (Ramos, 1998)

Dayalekto

Tawag sa dalawang wika

Bilinggwalismo

Tumutukoy sa higit sa dalawang wika

Multilinggwalismo

Ito ay sitwasyong pangwika ay tumutukoy sa isang lugar na mayroong iisang wika at walang baryasyon, dayalekto o pagkakaiba iba sa pagbigkas ng mga salita at sa sistema ng pagbubuo ng mga pangungusap

Homogeneous na Wika

Ito ay sitwasyong pangwika kung saan maraming wikang sinasalita, dayalekto o baryasyon ang isang lugar o komunidad

Heterogeneous na Wika

nagkakaunawaan at nagkakasundo sa

paggamit ng isang varayti ng wika na

may sariling patakaran sa paggamit ayon

kay Gererd Van Herk (2012)

Lingguwistikong Komunidad

Nagkakaroon ng barayti at baryasyon sa wika dahil sa lugar na

kinalalagyan ng mga nagsasalita ng isang partikular na wika.

Dimensyong Heograpikal

ay tumutukoy sa katayuan sa buhay ng

isang indibidwall.

Dimensyong Sosyal

salitang teknikal na ginagamit

lamang sa partikular na larangan,

disiplina at propesyon

Jargon

Ang pagkakaiba sa paggamit ng wika batay sa konsteksto ay nakabatay sa

indibidwal na pakikiharap ng tao ayon sa kaharap o kausap, o anong

okasyon o kaganapan, at kung ano ang pinag- uusapan

Dimensyong Kontekswal

ay paraan ng pagbigkas

na nagpapakilala sa tagapagsalita kung

saan siya nagmula o ang rehiyon ng

kanyang kinabibilangan.

Punto

ito ay ang nakagawiang pamamaraan sa

pagsasalita ng isang indibidwal na kaugnay ng

personal na kakayahan ng tagapagsalita. Ang

paraan ng pagsasalita ng tao ay kakaiba at

natural sa kanya

Idyolek

Ito ang iba’t ibang antas ng estilo sa pagsasalita,

mula sa pormal hanggang sa hindi pormal na

pananalita. Kasama ritoang pagiging promalidad, at

relatibong katayuan ng mga kalahok sa isang

diyalogo

Tenor / Tono

Tumutukoy ito sa mga natatanging bokabularyo na wala sa ibang

wika o maaaring isang partikular na grupo lamang ang nakakaalam

upang hindi maintindihan ng ibang taong hindi kabilang sa kanilang

grupo.Halimbawa nito ay mga salitang kolokyal at paggamit ng

abbreviation, acronym, at mga salitang balbal o slang.

Argot

tawag sa isang barayti ng isang

wika na napaunlad para sa mga gawaing

praktikal tulad ng pangangalakal sa ibang

grupo ng tao na iba ang wikang sinasalita.

Wala itong katutubong tagapagsalita kaya

tinatawag itong “nobody's native language.”

Pidgin

Isang wika na orihinal na nagmula sa pagiging pidgin ngunit nang maglaon

ay nalinang at lumaganap sa isang lugar hanggang ito na ang maging unang

wika.

Creole

• Ginagamit ang wika ng tagapagsalita sa pakikipag-ugnayan nito sa kapwa upang makamit niya ang kanyang pangangailangan at kagustuhan o mga nais mangyari.

Instrumental

Isa sa mahahalagang gamit ng wika ang magkontrol ng tao. Pumapasok dito ang kapangyarihan ng wika sa pagtatakda ng mga patakaran,makapanghikayat na umayon sa layunin, at mang-utos.

Regulatori

Isa sa mga ginagampanan ng wika ang pagbibigay at pagbabahagi ng mga mahahalagang impormasyon ng isang tao sa kanyang kapwa

Representasyunal

Sa pagtiyak na tama ang mga impormasyong nababasa at naririnig, mahalaga ang pagtatanong at pananaliksik ng tao sa tulong ng wika.

Heuristiko

Ang gampaning ito ng wika ay nakatutulong upang mapanatili ang maayos na pakikitungo at ugnayan ng tao sa kanyang kapwa.

Interaksyunal

Personal ang gamit ng wika kung naipapahayag ng tao ang kanyang sarili, damdamin, opinyon, at personalidad. Ang paggamit ng “ako ay" at "para sa akin” ay nagpapahiwatig ng ganitong gamit ng wika.

Personal

Ang tao ay nakabubuo ng sarili niyang senaryo at imahinasyon sa tulong ng mapaglarong paggamit ng wvika.

Imahinatibo