lexicale lijst ntb1

Sarah Bernolet, Katrien Verreyken

a posteriori

late, achteraf

a priori

van tevoren

aanmerken

ter afkeuring opmerken

aanname

hypothese, veronderstelling

abominabel

afschuwelijk

absorberen

opzuigen, opnemen

accidenteel

af en toe, bijkomstig, toevallige bijkomstigheid

De hevige turbulentie van de vlucht was accidenteel en had geen invloed op de veiligheid.

acclimatiseren

aanpassen aan een ander klimaat

accuraat

zeer nauwkeurig en zorgvuldig

achterhaald

ouderwets, niet meer van deze tijd

acquisitie

‘het aanwerven of verwerven (van klanten, adverteerders e.d.)’

ad hoc

speciaal voor dit doel

ad rem

geschikt

adagium

spreekwoord, spreuk

adaptatie

aanpassing

additief

toevoeging

additioneel

toegevoegd

agogie

opvoedings- en vormingswerk

De agogie van kinderen met leerproblemen vereist een aangepaste aanpak en veel geduld.

alterneren

elkaar afwisselen

amalgaam

mengelmoes

ambulant

zonder vaste plaats

amoreel

Buiten zedelijke overweging, gebrek aan moreel besef waaruit een gedrag voortkomt

amorf

vormloos

analoog

gelijk, overeenkomstig

♦ a…..g: overeenkomstig; met continue veranderlijke grootheden werkend, niet digitaal’

annotatie

aantekening

anomalie

onregelmatig

antedateren

voorzien van een te vroege datum

anticiperen

vooruitlopen op

Ik wilde niet anticiperen op de uitkomst van de wedstrijd, maar gewoon genieten van het spel

appendix

aanhangsel in of bij een boek

applicatie

toepassing

arbitrair

willekeurig

artificieel

kunstmatig

aselect

bepaald door het toeval, willekeurig

assessment

een test waarbij men nagaat of iemand geschikt is

assimilatie

het in elkaar opgaan, aanpassen

associatie

vereniging van personen, organisaties of staten vooral met een economisch doel

attenderen

opmerkzaam maken

attitude

gedrag

attribuut

typisch kenmerk

auditief

wat het gehoor betreft

autonoom

zelfstandig, onafhankelijk

aversie

weerzin

bagatelliseren

doen alsof het onbelangrijk is

basaal

van zeer eenvoudig of laag niveau

beklijven

blijven hangen, bijblijven

beogen

iets proberen te bereiken

berokkenen

veroorzaken

bewerkstelligen

teweegbrengen, uitvoeren

bijschaven

kleine gebreken bijwerken, herstellen

bilateraal

tweezijdig; waarbij twee partijen betrokken zijn

binair

tweevoudig, zich in tweeën verdelen

blauwdruk

ontwerp, afdruk van een bouwkundige of technische tekening

blootstellen

blootgeven, exposeren

bonafide

betrouwbaar

bottleneck

knelpunt, een punt in een systeem, proces of keten waar de doorstroom belemmerd of vertraagd wordt

1. Tijdens piekuren wordt de klantenservice een echte bottleneck, wat leidt tot lange wachttijden voor bellers.

branche

bedrijfstak

bureaucratie

bestuur met veel ambtenaren en regels

• Hij voelde zich verloren in het doolhof van bureaucratie na het overlijden van zijn vader

calculeren

berekenen

capaciteit

vermogen; geschiktheid

casus

geval

catalogiseren

in een catalogus opnemen

catastrofaal

rampzalig, noodlottig

causaal

oorzakelijk

centreren

naar het centrum brengen

cesuur

de grens, het breukvlak voor de verandering

charitatief

liefdadig

charteren

de hulp van iemand inroepen

chronologisch

in de juiste tijdsvolgorde

circa

ongeveer

circulair

kringvormig

citeren

woorden letterlijk aanhalen

civiel

burgerlijk

claimen

zich opwerpen als winnaar

classificeren

klasseren, ordenen

clausule

bepaling (in een contract)

cliché

afgezaagde uitdrukking

cluster

tros, groep, geheel

co-existentie

het (vreedzaam) naast elkaar bestaan

coalitie

verbond tussen meerdere partijen die een gemeenschappelijk doel willen bereiken

1. De internationale coalitie tegen terrorisme heeft belangrijke successen behaald in de strijd tegen extremistische groepen.

cognitief

wat kennis en denkvermogen betreft

coherent

samenhangend

cohesie

samenhang

collectief

gezamenlijk

colloquium

wetenschappelijke vergadering

commotie

opschudding

compatibel

aansluitbaar, verenigbaar

compensatie

vergoeding

competent

bekwaam, vaardig, goed in wat je doet

compilatie

informatiedrager waarop bestaande teksten, muziekstukken, films of filmfragmenten zijn samengebracht zonder toevoeging van nieuw materiaal

complementair

aanvullend

compliceren

ingewikkeld maken

component

onderdeel, bestandsdeel

comprimeren

samenpersen, zippen

concept

ontwerp; voorlopige formulering

concessie

tegemoetkoming

wat je toegeeft of opgeeft om een conflict op te lossen Voorbeeld: 'c……..s doen aan iemand'

confidentieel

vertrouwelijk, iets dat niet algemeen bekend mag worden.

→ het c………..e karakter van het beroep van arts, accountant en advocaat' , 'een dossier c………...l verklaren'

configureren

beschrijven welke eenheden, facultatieve voorzieningen en programmas op een systeem moeten geïnstalleerd zijn en het uitvoeren hiervan

confisqueren

in beslag nemen

conform

in overeenstemming met

congruent

overeenstemmend