Dís sample essay - leaving cert Irish

Intro i

Is gearrscéal é ‘Dís’ ina fhaighimid léiriú cumasach ar phósadh tradisiúnta.

Intro ii

Is iad téama an phósta agus stádas na mban sa tsochaí na príomhthémaí sa ghearrscéal seo agus feicmid iad tríd an gcomhrá idir Bean Sheáin agus Seán.

Intro iii

Sa chomhrá sin, feicimid saol agus meon bhean Sheáin agus is léir nach bhfuil sí róshásta leis an gcineál saoil atá aici.

P1 i

Ar an gcéad dul síos, is léir go bhfuil Bean Sheáin uaigneach ina saol. Is bean tí í agus caitheann sí a cuid ama go léir sa bhaile.

P1 ii

Ba mhaith léi labhairt le Seán agus deir sí leis chun an páipéar a chur síos.

P1 iii

Forbraíonn an t-uaigneas nuair a dhiúltaíonn sé agus deir sí go bhfuil an nuachtán níos tábhachtaí ná í féin.

P1 iv

Is léir nach bhfuil fonn cainte ar Sheán agus b’fhearr leis an nuachtán a léamh tar éis lá ag obair.

P1 v

Ní hionadh é go bhfuil uaigneas ar an mbean seo.

P2 i

Is léir go bhfuil Bean Sheáin míshona ina saol agus feicimid é sin nuair a labhraíonn sí faoin suirbhé.

P2 ii

Insíonn sí do Sheán go bhfuil ceathrú cuid de mhná pósta míshona agus go bhfuil sí ina measc.

P2 iii

Deir sí gur staitistic í ach éiríonn Seán mífhoighneach léi.

P2 iv

Níl Seán sásta mar thug a bhean eolas pearsanta do Bhean an tSuirbhé agus feicimid an teannas atá eatarthu san argóint seo.

P3 i

Níl Bean Sheáin sásta lena saol traidisiúnta freisin agus b’fhearr léi a bheith nua-aimseartha agus neamhspleách.

P3 ii

Feicimid é sin nuair a mhíníonn sí go bhfuil Bean an tSuirbhé ag iompar clainne agus tá sé ar intinn aici a post a dhéanamh le linn a saoire máithreachais.

P3 iii

Ba mhaith léi an post seo a dhéanamh chun airgid a fháil le haghaidh sorn nua.

P3 iv

Míníonn sí go mbeidh sí ábalta a leanbh a thabhairt léi ach níl Seán sásta leis sin ar chóir ar bith agus máslaíonn sé í nuair a deir sé go mbeadh sí ag tincéireacht.

P3 v

Gan dabht, is léir go bhfuil easpa saoirse aici.

P4 i

Mothaíonn Bean Sheáin nach bhfuil aon tábhacht ag baint léi ina caidreamh pósta freisin nuair a thosaíonn sé ag plé an nós a bhí ag na Sínigh nó ag na hIndiaigh mná céile fir mairbh a dhó ina theannta.

P4 ii

Leis an tagairt seo, cuireann sí in iúl dúinn nach bhfuil stádas ag mná cosúil léi seachas a bheith ag tabhairt aire do leanaí agus do na fir agus a bheith ag obair sa teach.

P4 iii

Tugann Seán tacaíocht don noisean seo nuair atá sé ina chodladh ag deireadh an scéil agus í ag caint.

Conclusion i

Feicimid a lán frustrachas agus teannas I mBean Sheáin I rith an scéil freisin.

Conclusion ii

Nuair a cheistíonn Seán í faoina bheith míshona, deir sí nach raibh sí ach ag insint bréige do bhean an tsuirbhé mar bhí an aimsir go dona, tháinig an bille leictreachais agus rinne Seán rud éigin uirthi an lá sin.

Conclusion iii

Chomh maith leis sin, feicimid an frustrachas agus an teannas inti nuair a cheapann sí go raibh Bean an tSuirbhé ag insint bréige di agus nach raibh obair ar fáil di nuair nach bhfuil Seán sásta go mbeadh sí ag dul ag obair.

Conclusion iv

Is léir ón méid thuasluaite go bhfaighimid leargás ar shaol agus ar mheon Bhean Sheáin sa scéal ‘Dís’.