Natuurkunde - Straling

röntgenstraling

Een vorm van elektromagnetische straling met een zeer korte golflengte en een groot doordringend vermogen.

fotonen

stralingspakketjes die stralingsenergie bevatten

elektromagnetische straling

Straling die bestaat uit elektromagnetische golven, zoals licht, radiogolven, infrarood, ultraviolet, en röntgenstraling.

Elektromagnetisch spectrum

Het gehele spectrum van elektromagnetische energie, inclusief radiogolven, röntgenstralen, microgolven en zichtbaar licht.

röntgenfoto

Een fotografische opname die wordt gemaakt met röntgenstraling.

doordringend vermogen

Het vermogen van een soort straling om in een stof door te dringen.

ioniserend vermogen

Het vermogen van straling om een atoom te ioniseren.

absorptie

is het fysisch verschijnsel dat de energie van een systeem, zoals geluidsgolven, deeltjes en elektromagnetische straling, door een ander systeem geheel of gedeeltelijk wordt opgenomen en omgezet in een andere energievorm

transmissie

Doorlaten van straling door een voorwerp of een hoeveelheid stof.

intensiteit

sterkte; heftigheid

halveringsdikte

De dikte van een materiaal waarbij de helft van de radioactieve straling wordt tegengehouden.

doorlaatkromme

De kromme die ontstaat wanneer je de intensiteit van de straling en de halveringsdikte van de stof tegen elkaar uitzet in een grafiek.

Fotonenergie

energie van een foton

radioactiviteit

Het verschijnsel dat radioactieve stoffen zoals uranium en plutonium van nature radioactieve straling uitzenden.

kernstraling

Straling die ontstaat in de kern van een atoom. Ook: ioniserende straling

Alpha straling

twee protonen, twee neutronen

beta-straling

de instabiele kern zendt een elektron/beta - deeltje uit. waardoor een waardoor een neutron in een proton veranderd

gamma straling

komt uit de kern een γ-foton, een vorm van elektromagnetische straling.

Geiger-Müller-teller

Het meten van radioactiviteit

radioactief verval

Verandering van een instabiele atoomkern. Dit kan gebeuren op drie manieren: alfaverval, bètaverval en gammaverval.

emissie

uitstoot (van stoffen)

activiteit

Het aantal instabiele kernen dat per seconde valt

halveringstijd

de tijd waarin in de helft van de isotopen is vervallen in het stabiele element

vervalkromme

Grafiek waarin de activiteit van een hoeveelheid stof is uitgezet tegen de tijd. Uit de vervalkromme kun je de halfwaardetijd aflezen.

atoomkern

Positief geladen centrum van het atoom. De atoomkern bestaat uit positief geladen protonen met daartussen ongeladen neutronen.

instabiele atoomkern

Atoomkern die opeens kan veranderen en daarbij ioniserende straling kan uitzenden. Komt vooral voor bij radioactieve stoffen.

Protonen

positief geladen deeltjes

Neutronen

neutrale deeltjes

atoomnummer

Het aantal protonen in de kern van een atoom en de positie in het periodiek systeem.

massagetal

aantal protonen + aantal neutronen

isotoop

Een atoomsoort met evenveel protonen, maar een ander aantal neutronen.

vervalvergelijking

een notatie om te beschrijven hoe een atoomkern vervalt

atoommassa

De massa van één atoom, uitgedrukt in de atomaire massa-eenheid u.

atomaire massa-eenheid

Eenheid die wordt gebruikt als maat voor de massa van een atoom. Wordt aangegeven met het symbool u.

dosis

hoeveel energie 1 kg van het bestraalde lichaamsdeel heeft geabsorbeerd

equivalente dosis

Maat voor de kans op biologische schade door bestraling. De equivalente dosis wordt uitgdrukt in sievert (Sv).

kosmische straling

Ioniserende straling die vanuit het heelal op de aarde valt.

achtergrondstraling

Radioactiviteit die altijd aanwezig is in je leefomgeving.

Uitwendige bestraling

situatie waarbij het lichaam straling ontvangt van een bron buiten het lichaam

besmetting

het binnendringen van ziektekiemen

inwendige bestraling

situatie waarbij het lichaam ioniserende straling ontvangt van een bron binnenin het lichaam

dracht

De maximale afstand die alfa- en bètadeeltjes in een stof kunnen afleggen.

Computertomografie

Rontgentechniek om scans te kunnen maken van dwarsdoorsneden organen

nucleaire diagnostiek

Type onderzoek dat radioactieve stoffen gebruikt voor het stellen van diagnoses.

traceren

nagaan; opsporen; naspeuren

gammacamera

Een camera die beelden maakt op basis van gammastraling.

Scintigrammen

Foto's nemen met radioactieve stoffen

echografie

weergave van geluidsgolven die worden teruggekaatst door de inwendige structuren van een levend lichaam