Skały - rozpoznanie

Granit - magmowe

systematyka: głębinowe, kwaśne

tekstura: pełnokrystaliczna, jawnokrystaliczna (równoziarnista), zbita, bezładna

minerały: kwarc, amfibole/pirokseny, oligoklaz, albit

podobne skały: pegmatyt (żyłowe, kw.) , riolit (wylewne, kw.), gnejs (metamorficzne)

zastosowanie: okładziny, krawężniki, płyty chodnikowe

występowanie: Tatry, Sudety

inne informacje: 20% minerały ciemne, 80% minerały jasne

Riolit - magmowe

systematyka: wylewne, kwaśne

tekstura: pełnokrystaliczna, porfirowa, zbita, bezładna

minerały: kwarc, albit, oligoklaz, pirokseny/amfibole, ortoklaz

podobne skały: granit (głębinowe, kwaśne), pegmatyt (żyłowe, kwaśne)

zastosowanie: kruszywo, płyty dekoracyjne

występowanie: Sudety

Pegmatyt - magmowe

systematyka: żyłowe, kwaśne

tekstura: pełnokrystaliczna, jawnokrystaliczna (równoziarnista), zbita, bezładna

minerały: kwarc, albit, oligoklaz, ortoklaz, biotyt

minerały dod.: granaty

podobne skały: Granit (głębinowe, kwaśne), Riolit (wylewne, kwaśne)

zastosowanie: kruszywo, płyty dekoracyjne

występowanie: Sudety, Karkonosze

inne informacje: zbudowany z dużych kryształów, “blaszki” biotytu/muskowitu

Sjenit - magmowe

systematyka: głębinowe, obojętne

tekstura: pełnokrystaliczna, jawnokrystaliczna (równoziarnista), zbita, bezładna

minerały: albit, oligoklaz, biotyt, ortoklaz

podobne skały: trachit (wylewne, obojętne)

zastosowanie: okładziny, kruszywo

występowanie: Sudety

inne informacje: 50% minerały ciemne, 50% jasne

Dioryt - magmowe

systematyka: głębinowe, obojętne

tekstura: pełnokrystaliczna, jawnokrystaliczna (równoziarnista), zbita, bezładna

minerały: oligoklaz, biotyt, andezyn, amfibole/pirokseny

podobne skały: Andezyt (wylewne, obojętne)

zastosowanie: kruszywo, płyty dekoracyjne

występowanie: Sudety

inne informacje: 80% minerały ciemne, 20% jasne

Andezyt - magmowe

systematyka: wylewne, obojętne

tekstura: pełnokrystaliczna, porfirowa, zbita, bezładna

minerały: oligoklaz, andezyn, pirokseny/amfibole

podobne skały: Dioryt (wylewne, obojętne)

zastosowanie: kruszywo, płyty dekoracyjne

występowanie: Pieniny

inne informacje: zawiera prakryształy amfiboli/piroksenów - czarne “przecinki”

Gabro - magmowe

systematyka: głębinowe, obojętne

tekstura: pełnokrystaliczna, jawnokrystaliczna, zbita, bezładna

minerały: bytownit, labrador, amfibole/pirokseny

podobne skały: bazalt (wylewne, obojętne), melafir (wylewne, obojętne)

zastosowanie: kruszywo, płyty dekoracyjne

występowanie: dolnośląskie masywy gabrowe

inne informacje: minerał labrador mieni się na charakterystyczny niebieski kolor

Bazalt - magmowe

systematyka: wylewne, obojętne

tekstura: pełnokrystaliczna, skrytokrystaliczna (porfirowa jeśli widać oliwiny), zbita, bezładna

minerały: bytownit, pirokseny/amfibole

minerały dod.: oliwin, magnetyt

podobne skały: Gabro (głębinowe, obojętne), Melafir (wylewne, obojętne)

zastosowanie: kruszywo, płyty dekoracyjne

występowanie: Sudety

inne informacje: często oliwiny występują jako prakryształy

Melafir - magmowe

systematyka: wylewne, obojętne

tekstura: pełnokrystaliczna, skrytokrystaliczna, porowata, uporządkowana

minerały: bytownit, pirokseny/amfibole

minerały dod.: hematyt

podobne skały: Gabro (głębinowe, obojętne), Bazalt (wylewne, obojętne)

zastosowanie: budownictwo drogowe, kolejowe

występowanie: Sudety

Less - osadowe

systematyka: okruchowe, spoiste

tekstura: frakcja: drobnoziarnista, podfrakcja: pył, st. selekcji: wysoki, st. obtoczenia: obtoczone, kształt: sferoidalny, charakter pow. ziaren: matowe

warstwowanie: brak

minerały: kwarc, kalcyt, kaolinit, związki żelaza

lepiszcze/spoiwo: brak

podobne skały: glina zwałowa, ił warwowy

zastosowanie: mat. do produkcji ceramiki budowlanej

występowanie: Rejony Puław

podłoże: słaby jako budowlane (ściśliwy, osiadanie), dobry w rolnictwie

Ił pstry - osadowe

systematyka: okruchowe, spoiste

tekstura: frakcja: drobnoziarnista, podfrakcja: ił, st. selekcji: wysoki, st. obtoczenia: niewidoczne, kształt: niewidoczne, charakter pow. ziaren: niewidoczne

warstwowanie: brak

minerały: kwarc, kaolinit, zw. żelaza

lepiszcze/spoiwo: brak

podobne skały: łupki ilaste, iłowce

zastosowanie: produkcja ceramiki budowlanej

występowanie: niziny polskie

podłoże: słabe (pęcznieje, uplastycznia się pod wodą, ściśliwy)

Ił warwowy - osadowe

systematyka: okruchowa, spoista

tekstura: frakcja: drobnoziarnista, podfrakcja: ił, st. selekcji: wysoki, st. obtoczenia: nw, kształt: nw, charakter pow. ziaren: nw

warstwowanie: tak, równoległe

minerały: kwarc, kaolinit, kalcyt, zw. żelaza

lepiszcze/spoiwo: brak

podobne skały: glina zwałowa, less

zastosowanie: produkcja ceramiki budowlanej

występowanie: cała Polska bez Karpat

podłoże: słabe (osiadanie, pęcznienie, uplastycznianie się)

Glina zwałowa - osadowe

systematyka: okruchowe, spoiste

tekstura: frakcja: wszystkie, podfrakcja: wszystkie, st. selekcji: niski, st. obtoczenia: zależy, kształt zależy:, charakter pow. ziaren: matowy

warstwowanie: brak

minerały: kwarc, kalcyt, kaolinit, zw żelaza

lepiszcze/spoiwo: brak

podobne skały: less, ił warwowy

zastosowanie: ceramika budowlana

występowanie: cała polska bez wysokich gór

podłoże: słabe (nie przepuszcza wody, pęcznienie, ściśliwa)

Zlepieniec - osadowe

systematyka: okruchowa, scementowana

tekstura: frakcja: b. gruboziarnista, podfrakcja: kamienie/żwir, st. selekcji: niski, st. obtoczenia: obtoczone lub ostrokrawędziste, charakter pow. ziaren: matowa

warstwowanie: brak

minerały: kwarc, kalcyt, zw żelaza

lepiszcze/spoiwo: wapnisto lub krzemionkowo żelaziste

podobne skały: dla wapnisto-żelazistego - wapienie zbite/bitumiczne/organogeniczne

zastosowanie: okładziny

występowanie: Sudety

Piaskowiec - osadowe

systematyka: okruchowa, scementowana

tekstura: frakcja: gruboziarniste, podfrakcja: piasek, st. selekcji: wysoki, st. obtoczenia: dobrze, kształt: kulisty, charakter pow. ziaren: blyszczace lub matowe

warstwowanie: brak

minerały: kwarc, czasem muskowit/skalenie, zw żelaza przy czerwonej barwie

lepiszcze/spoiwo: krzemionkowe lub krzemionkowo-żelaziste

podobne skały: piaski, kwarcyt

zastosowanie: okładziny, materiały ścierne, przemysł szklarski

występowanie: Góry Świętokrzyskie

Wapień zbity, bitumiczny - osadowe

systematyka: chemiczna, węglanowa

tekstura: pełnokrystaliczna, skrytokrystaliczna, zbita, bezładna

warstwowanie: brak

minerały: kalcyt, kaolinit, zw. żelaza (w zależności od koloru), dolomit

podobne skały: wapienie, marmur

zastosowanie: okładziny, cement

występowanie: Jura Krakowsko-Częstochowska

inne informacje: ulega krasowi

Wapień oolitowy - osadowe

systematyka: chemiczne, węglanowe

tekstura: pełnokrystaliczna, skrytokrystaliczna, zbita, bezładna

warstwowanie: brak

minerały: kalcyt, zw. żelaza (kolor), kaolinit

podobne skały: inne wapienie, martwica wapienna

zastosowanie: okładziny, cement

występowanie: Jura Krakowsko-Częstochowska

inne informacje: ulega krasowi, zbudowany z oolitów - kuleczek węglanu wapnia

Martwica Wapienna - osadowe

systematyka: chemiczne, węglanowe

tekstura: pełnokrystaliczna, skrytokrystaliczna, bezładna, porowata

warstwowanie: brak

minerały: kalcyt, zw. żelaza (kolor)

podobne skały: inne wapienie (zbity, oolitowy)

zastosowanie: surowie przemysłu cementowo wapiennego

występowanie: Jura Krakowsko - Częstochowska

inne informacje: podlega krasowi

Dolomit - osadowe

systematyka: chemiczna, węglanowa

tekstura: pełnokrystaliczna, skrytokrystaliczna, zbita, bezładna

warstwowanie: brak

minerały: dolomit, kalcyt (mało), zw żelaza (kolor), mat. ilaste

podobne skały: wapienie (zbity, oolitowy)

zastosowanie: mat. dekoracyjny, kruszywo

występowanie: Sudety, Jura Krakowsko-Częstochowska

inne informacje: reaguje z kwasem po podgrzeniu, sproszkowaniu, podlega krasowi

Kreda Jeziorna - osadowe

systematyka: chemiczna, węglanowa

tekstura: pełnokrystaliczna, skrytokrystaliczna, porowata, bezładna

warstwowanie: brak

minerały: kalcyt, domieszki kwarcu i materiałów ilastych

podobne skały: wapień zbity, martwica wapienna, gytia

zastosowanie: produkcja farb

występowanie: północ Polski

Krzemień - osadowe

systematyka: chemiczna, krzemionkowa

tekstura: pełnokrystaliczna, skrytokrystaliczna/cz. krystaliczna/szklista (sam opal), zbita, bezładna/uporządkowana

warstwowanie: zależy od tekstury (równoległe)

minerały: kwarc, chalcedon, opal

podobne skały: piaskowiec, kwarcyt

zastosowanie: przemysł ceramiczny

występowanie: Jura Krakowsko-Częstochowska, obrzeże Gór Świętokrzyskich

inne informacje: biała otoczka może reagować z kwasem

Sól kamienna - osadowe

systematyka: chemiczne, solno-gipsowe

tekstura: pełnokrystaliczna, jawnokrystaliczna, zbita, bezładna

warstwowanie: brak

minerały: halit

podobne skały: brak

zastosowanie: przemysł spożywczy i kuchenny

występowanie: Dolny Śląsk, Małopolska

inne informacje: monomineralna, słony smak, rozpuszcza się w wodzie

Gips - osadowe

systematyka: chemiczna, solno-gipsowa

tekstura: pełnokrystaliczna, jawnokrystaliczna, zbita, bezładna/uporządkowana

warstwowanie: zależy od tekstury (równoległe)

minerały: gips, domieszki zw. żelaza

podobne skały: brak

zastosowanie: produkcja tynków

występowanie: góry świętokrzyskie

inne informacje: monomineralna, mała twardość

Wapień organogeniczny - osadowe

systematyka: organogeniczne

tekstura: pełnokrystaliczne, skrytokrystaliczna, zbita, bezładna

warstwowanie: brak

minerały: kalcyt, kaolinit, mogą być zw żelaza

podobne skały: wapień zbity, zlepieniec

zastosowanie: okładziny

występowanie: Jura Krakowsko - Częstochowska

inne informacje: mogą występować fragmenty roślin lub zwierząt

Gytia - osadowe

systematyka: organogeniczne

tekstura: pełnokrystaliczna, skrytokrystaliczna, porowata, bezładna

warstwowanie: brak

minerały: kalcyt. domieszki kwarcu i kaolinitu

podobne skały: kreda jeziorna, wapień zbity

zastosowanie: brak

występowanie: tarasy jeziorne

inne informacje: porowata, lekka, domieszki okruchów mineralnych, może zawierać muszle

Opoka - osadowe

systematyka: chemiczno-organogeniczna

tekstura: pełnokrystaliczna, skrytokrystaliczna, porowata, bezładna

warstwowanie: brak

minerały: kalcyt, kwarc

podobne skały: wapień zbity, kreda

zastosowanie: konstrukcje murowe

występowanie: rejony Puław, Kazimierza Dolnego

inne informacje: porowata, lekka, przyciąga język

Gnejs - metamorficzne

systematyka: metamorficzne

tekstura: pełnokrystaliczna, jawnokrystaliczna, zbita, uporządkowana

warstwowanie: tak, równoległe

minerały: kwarc, albit, oligoklaz, ortoklaz

podobne skały: granit, pegmatyt, riolit

zastosowanie: kamień budowlany, drogowy

występowanie: Sudety

Kwarcyt - metamorficzna

systematyka: metamorficzna

tekstura: pełnokrystaliczna, jawnokrystaliczna, zbita, bezładna/uporządkowana

warstwowanie: brak, równoległe

minerały: kwarc, zw żelaza (kolor)

podobne skały: piasek, piaskowiec

zastosowanie: tłuczeń, wykończeniowo

występowanie: Łysogóry w Górach Świętokrzyskich

inne informacje: zadziory na powierzchni

Marmur - metamorficzne

systematyka: metamorficzne

tekstura: pełnokrystaliczna, jawnokrystaliczna, zbita, bezładna/uporządkowana

warstwowanie: brak, równoległe

minerały: kwarc, biotyt, zw żelaza

podobne skały: wapienie, dolomity

zastosowanie: okładziny, blaty, parapety

występowanie: okolice Wałbrzycha