nederlands, pragmatiek en taal en diversiteit

wat is deixis

woorden die pas een betekenis krijgen in een specifieke context. Ze verwijzen naar elementen

de 3 elementen van deixis

persoon, tijd en ruimte

Voorbeeld van persoon

wij, jij, hun

voorbeeld van tijd

gisteren, morgen, vanmorgen

voorbeeld van ruimte

daar, hier, ginder

referentiele relaties

woorden die verwijzen naar zaken in werkelijkheid en wederzijdse gedeelde kennis nodig

wat is referent

datgene waarnaar je verwijst in werkelijkheid

Wat is taalhandeling

taaluitingen waarmee we niet alleen informatie geven, maar ook daden stellen

voorbeelden van Commissieve of verplichtende taalbehandeling

beloven, dreigen, aanbieden

voorbeelden Expressieve taalhandelingen

zich verontschuldigen, bedanken, feliciteren

voorbeelden van Directieve of activerende taalhandelingen

bevelen, vragen, verzoeken

voorbeelden van Declaratieve of institutionele taalhandelingen

dopen, ontslaan, oorlog verklaren

voorbeelden van Representatieve of informatieve taalhandelingen

meedelen, concluderen, bevestigen

wat zijn taalhandelingswerkwoorden

een werkwoord dat expliciet de taalhandeling aanduid

wat is implicatuur

de bedoelde betekenis die niet letterlijk word uitgesproken, maar die we afleiden uit de context van de gespreksituatie

Samenwerkingsbeginse

het uitgangspunt dat sprekers elkaar proberen te begrijpen en bijdragen leveren die nutig zijn voor het gesprek

4 soorten maximes

maxime van kwaliteit, kwantiteit, relatie of relevantie en wijze

wat is maxime van kwaliteit

zeg geen dingen die je niet gelooft en waar je onvoldoende bewijsmateriaal van hebt

wat is maxime van kwantiteit

geef genoeg informatie, maar niet te veel

wat is maxime van relatie/relevantie

wees relevant

wat is maxime van wijze

vermijd onduidelijkheid en dubbelzinnigheid en wees ordelijk

flouting

opzettelijke schending van maximes, waarbij de spreker toch zinvol wil communiceren, er ontstaat implicatuur

soorten beleefdheidsprincipes

aarzelen, stelt vragen, erkent dat je in het krijt staat, verkleint je vraag, verwijst naar het eenmalige of ongewone van vraag, vraag onpersoonlijk, erkent je inbreuk op het drukke leven van ander, formuleert vraag negatief, verontschuldigt je en zwijgt of maakt zin niet af

wat is multimodaal

Mondelinge communicatie verloopt niet enkel via woorden. Ook intonatie, gebaren, houding en mimiek dragen bij tot de betekenis.

Paraverbale communicatie

hoe je je stem gebruikt, toonhoogte, intonatie

Non-verbale communicatie

met je lichaam communiceren en geen woorden, houding, oogcontact,

Symbolische gebaren

gebaseerd op een uitspraak en ze moeten worden aangeleerd, het kruis teken in de kerk, militaire tekens

Iconische gebaren

gebaren lijken op iets dat we kennen en daarom zullen de meeste mensen deze gebaren al kennen, driehoek is een tent

Aanwijzende gebaren

de spreker wijst naar wat hij over heeft

Metaforische gebaren

maken abstracte dingen duidelijk, door ze figuurlijk uit te beelden, vorig jaar is een vuist over je schouder

Ritmische gebaren

gebaren die herhaalt worden

Pragmatische gebaren

gebaren die onbewust maken tijdens het spreken, verbaasd kijken, handen op oren wil dus niet meer luisteren

Gebarentaal

taal met eigen grammatica, meestal gebruikt door doven, verschilt per land

Naamgebaren

een kort gebaar dat verwijst naar een persoon, gebaseerd op uiterlijk, hobby, beroep