Les 5: biografisch onderzoek en kwalitatieve interviews

Biografisch onderzoek wil de relatie capteren tussen biografie en samenleving

Individuele en collectieve ervaringen worden geïnterpreteerd in relatie tot hun historische, sociale, culturele en politieke omstandigheden en de structurele/institutionele context

Individuele betekenisverlening van mensen achterhalen

• Betekenisverlening kan ook via foto’s ge(re)construeerd worden

• Gaat over een brede analyse/interpretatie

Vooral onderzoek bij mensen die in processen van marginalisering terechtkomen

Deze mensen een stem geven

Belang van humaniserend perspectief en stilstaan bij sociale rechtvaardigheid (bv. hoe kan het dat een moeder in een garage moet leven)

Gebroken intentionaliteit

Professionals gaan met goede bedoelingen aan de slag, maar wat ze willen bereiken, komt niet tot stand

• Bv. er wordt besloten om een kind te plaatsen, maar het kind gaat daarmee niet akkoord en loopt weg

In biografisch onderzoek ook mogelijk om professionals en institutionele contexten te onderzoeken

Longitudinaal en dynamisch onderzoek

Er wordt over een lange periode onderzoek gedaan

Retrospectief onderzoek

Terugkijken op vroeger

Prospectief onderzoek

Verknoping maken tussen het heden en de toekomst

• Bv. nu een vraag stellen over hoe je je op school voelt en binnen 5 jaar vragen hoe je op die periode terugkijkt

Er bestaan veel variaties van biografisch onderzoek

• Life story

• Life history

• Oral history

• Family history

• Housing pathways

• Biography of place

• Dynamic understanding of home-less-ness

• Risk biographies

• Class journeys of people being betwixt and between

Life history

Retrospectief + over een lange tijd construeren hoe mensen iets ervaren hebben

• Bv. 10 levensverhalen over mensen die mentale problemen hebben en werk zoeken

Life story

Gaat over zaken die nog invloed hebben op het hier en het nu + de toekomst

• Belangrijk om mee te nemen wat mensen vertellen/juist niet vertellen

• Bv. doctoraatsonderzoek van Griet Roets over een vrouw met een verstandelijke beperking waarvan de voorziening beslist had om haar te steriliseren

• Bv. levensverhaal van iemand die in gevangenis terecht kwam

Oral history

Onderzoek dat focus legt op historische gebeurtenissen, vaak ver terug in de tijd

• Bv. onderzoek naar mensen die als kind in een weeshuis terecht gekomen zijn

Family history

Onderzoek dat een persoon plaatst binnen zijn familiegeschiedenis

• Familiale context kan belangrijk zijn om mee te nemen (bv. Bourdieu)

• Bv. verschillende gezinnen interviewen over armoede

Housing pathways

Onderzoek naar de woontrajecten en ervaringen rond huisvesting

• Bv. Romagezinnen op Lübeck site die verplicht moesten werken op integratie

  • Combinatie: ook reconstrueren van familiegeschiedenis om te tonen hoe onrealistisch dat idee soms was

Biography of place(/space)

Onderzoek naar de betekenis en geschiedenis van een specifieke plek, omdat dit belangrijk kan zijn voor de betekenisverlening

• Bv. een plek herschrijven => residentiële voorziening die volledig geïsoleerd was van de buitenwereld, is gekanteld nadat er in gesprek werd gegaan met bewoners en professionals

Dynamic understanding of home-less-ness

Onderzoek naar de verborgen dynamieken en betekenissen van dak- en thuisloosheid

• Bv. kunstwerken gemaakt vanuit karton => symboliek van de kartonnen doos bij dak- en thuisloosheid

Risk biographies

Onderzoek naar hoe groepen worden bestempeld als “risico” voor de samenleving (bv. jongeren in jeugdzorg)

Class journeys of people being betwixt and between

Onderzoek naar de levensloop van mensen die worstelen tussen verschillende klassen of rollen

• Bv. onderzoek naar mensen met migratieachtergrond toont aan dat ze willen bijstuderen, werken én zorgen voor hun kinderen => je kan geen twee watermeloenen in één hand dragen

The biographical turn - geschiedenis van biografisch onderzoek

Narratieve en biografische ‘turn’ na de culturele en linguïstische turn (discoursanalyse)

Bourdieu schreef een boek over hoe kapitaal zich verderzet in generaties

Bv. begon bij een bakker en drie generaties verder waren ze nog altijd bakker

Deed biografisch onderzoek naar de dynamieken en keuzes die daarachter zitten

Stelde bv. vraag of ze ooit droomden van een ander beroep en waarom ze dat niet deden => ging vaak over klassenongelijkheid die zich verderzette

Brian Roberts schreef een boek over het ontstaan van de interesse naar biografisch onderzoek

Er leefden frustraties rond kwantitatieve/statistische onderzoekbenaderingen

• In het algemeen kwam er dus meer interesse in kwalitatief onderzoek

Groeiende interesse in het levensverhaal van mensen => longitudinaal proberen begrijpen  hoe het leven van mensen evolueert en welke omstandigheden in de samenleving daar invloed op hebben

Belang van ‘lived experience’ => mensen laten spreken die het zelf hebben meegemaakt

• Eigen-wijsheid van mensen waarmee we werken

Dataverzameling in biografisch onderzoek

Geen receptenboek, ga op een open en ‘ongestructureerde’ manier te werk

• Belang van intuïtie, flexibiliteit etc.

Biografisch onderzoek wordt geconstrueerd op basis van meerdere diepgaande interviews

Dataverzameling kan ook via dagboekfragmenten, brieven, familiefoto’s…

Interviews kunnen gestructureerd, semigestructureerd of open zijn

Mate waarin je je voorbereiding voor de interviews volgt, of juist deelnemers mee de vragen laat bepalen

Pilootinterviews

Eerst met max. drie mensen in gesprek gaan en kijken of je interviewleidraad goed is opgesteld

Tips voor je dataverzameling

Steek een interviewleidraad met de topics in bijlage

• Probeer deelnemers niet te overdonderen met vragen, laat stiltes

• Achteraf ook nagaan waarom er stiltes vielen => vaak ook betekenis

Denk ook na over de plek waar je de deelnemers interviews: formeel/informeel

Omschrijf de tijdspanne en kwaliteit van je interviews

Transcribeer al je interviews (ruwe data) tussentijds, anders gaat veel info verloren

Wees transparant over de selectieprocedure van je deelnemers

Bevraag geen letterlijke theorie, want die definities zijn vaak niet gekend bij de deelnemers

• Bv. niet vragen aan ouderen hoe het is met hun actief burgerschap

Etnografisch onderzoek

Je verdiepen in het dagelijks leven en de cultuur van bepaalde mensen

Accidenteel onderzoek

Onderzoek waarbij je initieel geen intentie had om onderzoek te doen, tot je iets tegenkomt dat je heel belangrijk vindt om te documenteren

Communiceren en terugkoppelen met deelnemers

Aangeven waar participanten terecht kunnen als ze bv. van hun melk zijn

Lifelines construeren samen met deelnemers of voorleggen aan hen

Levensverhaal van mensen proberen te visualiseren

Visible hand: interpretatie van de onderzoeker expliciet van belang

Verbeeldingskracht nodig als onderzoeker

Wees je bewust van de complexiteit van het onderzoeksproces en machtsrelaties

Researcher bias benoemen

Vertrouwensrelatie opbouwen: belang van onderdompelen in de natuurlijke context

Probeer te begrijpen waarom mensen doen wat ze doen (bv. liegen => vorm van zelfrespect)