IER

Eigen rechtsorde

Eigen rechtsorde

Gemeenschap die lidstaten hebben gecreëerd en is voorzien van eigen organen, rechtspersoonlijkheid, handelingsbevoegdheid, vertegenwoordigingsbevoegdheid op het internationale vlak en praktische bevoegdheden

Eurozone

Landen binnen de EU die euro als officiële nationale munteenheid hebben aangenomen.

Schengenzone

Zone zonder grenscontroles

Nauwere samenwerking

Stelt lidstaten in staat om intensiever samen te werken op specifieke terreinen dan voorzien zijn in de verdragen.

Permanente gestructureerde samenwerking

Initiatief om samen te werken op defensiegebied.

Voorrangsbeginsel

EU-recht geniet voorrang boven elk nationaal recht dat daarmee strijdig is

Rechtstreekse werking

Europees recht is onafhankelijk van het nationale recht geschikt om particulieren het recht te geven er een beroep op te doen.

Blocking-effect

Opgetelde EU-richtlijn kan de mogelijkheden voor de nationale wetgever blokkeren

Wederzijdse vertrouwen

Legt aan lidstaten de verplichting op om ervan uit te gaan dat andere lidstaten de grondrechten van Unieburgers respecteren.

Juridische controle

Indien lidstaat art. 2 VEU schendt kan Commissie of andere lidstaat de inbreukprocedure starten wegens schending van de waarden.

Protocol 8

Stelt dat toetreden van de EU aan EVRM geen afbreuk mag doen aan de “specifieke kenmerken van de Unie en het recht van de Unie”

Attributiebeginsel/beginsel van bevoegdheidstoedeling

Bevoegdheid om bepaald onderwerp te regelen wanneer daarvoor een specifieke bevoegdheidsgrondslag in Verdrag voor is.  

Exclusieve bevoegdheid

Alleen Eu kan wetgevende handelingen vaststellen op gebieden zoals:

Gedeelde bevoegdheid

Zowel EU als lidstaten kunnen wetgevend optreden maar EU heeft voorrang.

Aanvullende bevoegdheid

Lidstaten behouden bevoegdheid maar EU kan ondersteunen, coördineren of aanvullen

Flexibiliteitsclausule

Stelt de EU in staat om leemten in bevoegdheden onder strikte voorwaarden aan te vullen

Verticale bevoegdheidsverdeling

Tussen EU en lidstaten

Horizontale bevoegdheidsverdeling

Tussen EU instellingen

Minimum harmonisatie

Lidstaat mag niet onder het termijn zitten

Maximum harmonisatie

Lidstaat mag niet boven het termijn zitten

Subsidiariteitsbeginsel

EU treedt alleen op als lidstaten doelstellingen niet effectief op nationaal, regionaal of lokaal niveau kunnen bereiken

Evenredigheidsbeginsel

Voorgestelde maatregel moet noodzakelijk, geschikt zijn om het beoogde doel te bereiken en niet andere in het geding zijnde belangen onevenredig maken

Primair recht

VEU, VWEU, Handvest, Protocollen gehecht aan EU-verdragen en Toetredingsverdragen

Secundaire recht

Bestaat uit wetgeving en andere bindende rechtshandelingen die de instellingen in de loop van de tijd hebben aangenomen en continu worden gewijzigd/uitgebreid

Internationale akkoorden

Handelingen van EU-instelling.

Verordeningen

Is verbindend in al haar onderdelen en rechtstreeks toepasselijk in elke lidstaat

Richtlijnen

Harde juridische verbindende rechtshandelingen

Besluiten

Geschikt instrument voor tenuitvoerlegging van in verordeningen neergelegde algemene regels.

Aanbevelingen en adviezen

Kunnen gebruikt worden als hulpmiddel bij de interpretatie van nationale wetgeving.

Acquis communautaire

1.      Gemeenschappelijke verworvenheden.

2.      Verzameling van verdragen

3.      Geldende secundaire rechtshandelingen

4.      Relevante rechtspraak

5.      Rechtsnormen gevormd en erkend die jurdisiche betekenis heben gekregen

Tertiair recht

Soft law